دیناروند, مهری, یثربی, بنفشه. (1402). اثر مرطوبسازی و پخش آب بر بازگشت گونههای بومی در کانونهای گرد و غبار استان خوزستان (هورهای منصوره و شریفیه). سامانه مدیریت نشریات علمی, 8(6), 43-50. doi: 10.22092/irn.2024.130994
مهری دیناروند; بنفشه یثربی. "اثر مرطوبسازی و پخش آب بر بازگشت گونههای بومی در کانونهای گرد و غبار استان خوزستان (هورهای منصوره و شریفیه)". سامانه مدیریت نشریات علمی, 8, 6, 1402, 43-50. doi: 10.22092/irn.2024.130994
دیناروند, مهری, یثربی, بنفشه. (1402). 'اثر مرطوبسازی و پخش آب بر بازگشت گونههای بومی در کانونهای گرد و غبار استان خوزستان (هورهای منصوره و شریفیه)', سامانه مدیریت نشریات علمی, 8(6), pp. 43-50. doi: 10.22092/irn.2024.130994
دیناروند, مهری, یثربی, بنفشه. اثر مرطوبسازی و پخش آب بر بازگشت گونههای بومی در کانونهای گرد و غبار استان خوزستان (هورهای منصوره و شریفیه). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 8(6): 43-50. doi: 10.22092/irn.2024.130994
اثر مرطوبسازی و پخش آب بر بازگشت گونههای بومی در کانونهای گرد و غبار استان خوزستان (هورهای منصوره و شریفیه)
1دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
2استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
چکیده
هورهای شریفیه، منصوره و غیزانیه واقع در رودخانه کوپال، از هورهای فصلی بودند که معمولاً در فصل زمستان بهواسطه سیلابیبودن منطقه، آبگیری میشدند. طی بازدید میدانی از این هورها در سالهای 1394 و 1395، منطقه کاملاً خشک و به چشمه گرد و غبار تبدیل شده بود. پس از احداث کانال موسوم به نصر، فرصت مناسبی برای رسیدن آب به هور منصوره فراهم شد و پخش آب در 11 نوبت و پس از آن بهصورت ادواری ولی نامنظم در هور انجام شد. همزمان از سال 1395 تا 1400 در قالب اجرای پروژه تحقیقاتی روند توالی و تغییرات پوشش گیاهی هورهای شریفیه و منصوره پایش شد. نتایج نشان داد، بعد از آبگیری و بارندگیهای مناسب فصلی و افزایش تدریجی میزان حجم آب پخششده و ماندابیشدن تالاب، گونههای گیاهی تالابی دائمی ریزومدار و خشکیزی متنوعی ظاهر میشوند. پس میتوان نتیجهگیری کرد، خوشبختانه هنوز این مناطق از بانک بذر خوبی برخوردار هستند و چنانچه حقابه آنها تأمین شود، قابلیت احیای پوشش گیاهی طبیعی وجود دارد. بنابراین، با قدری توجه و مدیریت میتوان یکی از کانونهای گرد و غبار را بدون کشت نهال که مرسوم شده است، مهار کرد.
عنوان مقاله [English]
The effect of humidification and water spreading on the return of native species in the dust center of Khuzestan province (Mansoureh and Sharifieh wetlands)
نویسندگان [English]
Mehri Dinarvand1؛ Banafsheh Yasrebi2
1Associate Prof., Forests and Rangelands Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research Education and Extension
2Assistant Prof., Forests and Rangelands Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research Education and Extension
چکیده [English]
Mansoureh (14,000 hectares), Sharifieh (2,000 hectares), and Ghaizanieh wetlands are located in the Kopal River basin as seasonal wetlands that are usually drained in the winter due to flooding. During a field visit to these areas in 2015 and 2016, they were scorched and turned into dust centers. After the construction of the Nasr canal, a suitable opportunity for water to reach Mansoureh will be provided. Water spreading was done in the wetland on 11 occasions and periodically afterwards. At the same time, from 2016 to 2021, as part of a research project, the succession process and changes in the vegetation cover of Sharifieh and Mansoureh were monitored. It was found that after dewatering and suitable seasonal rains, the gradual increase in water spread, and the ponding of the wetland, various perennial rhizomes and dry wetland species appeared. So it can be concluded that these areas still have a good seed bank. If their water rights are secured, natural vegetation can be restored. Therefore, with some attention and management, one of the foci of the dust source can be controlled without planting saplings, which is customary.
کلیدواژهها [English]
Wetland plants, Kopal River, Mansoureh wetland, Succession, Coverage percentage
مراجع
اژدری، ع.، حیدریان، پ.، فتحتبار، س.، صالحی، ح و فولادی، ع.، 1396. گزارش اولویتبندی کانونهای تولید گرد و غبار در استان خوزستان. ادارهکل زمینشناسی و اکتشافات معدنی منطقه جنوب باختری (اهواز)، 55 صفحه.
امینزاده، ا.، شارق، ز و رضازاده، ح.، 1396. تعهد دولتها به حفاظت از تالاب هورالعظیم /هورالهویزه براساس حقوق بینالملل. مجله مطالعات حقوق انرژی، (3)2: 193-217.
آقاسی، م. ج.، بهمنیار، م. ع و اکبرزاده، م.، 1396. مقایسه اثرات قرق و پخش آب بر روی پارامترهای پوشش گیاهی و خاک در مراتع کیاسر، استان مازندران. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، (4)13: 75-86.
حیدریان، پ.، اژدری، ع.، جودکی، م.، درویشی خاتونی، ج و شهبازی، ر.، 1396. شناسایی منشأهای داخلی طوفانهای گرد و غبار با استفاده از سنجش از دور، GIS و زمین شناسی (مطالعه موردی:استان خوزستان). نشریه علوم زمین، (27)105: 33-46.
درگاهیان، ف.، تیموری، س.، لطفی نسب اصل، س و رضویزاده، س.، 1398. بررسی تغییر کاربری زمین در هور منصوریه و ارتباط آن با ر خدادهای خشکسالی و گرد و غبار در کلانشهر اهواز. مجله پژوهشهای آبخیزداری، (4)32: 94-104.
درگاهیان، ف.، لطفینسب اصل، س.، خسروشاهی، م و گوهردوست، آ.، 1396. تعیین سهم منابع داخلی و خارجی گرد و غبار در خوزستان. طبیعت ایران، (2)5: 36-41.
دیناروند، م.، 1398. نگاهی به سیمای پس از باران کانونهای گرد و غبار در استان خوزستان. طبیعت ایران، (2)4: 21-2727-21.
دیناروند، م.، فیاض، م.، بهنامفر، ک.، خاکساریان، ف.، یثربی، ب. و آرامی، ع. ح.، 1399. ارزیابی تنوع گونهای و غنای پوشش گیاهی در دو کانون گرد و غبار استان خوزستان. بومشناسی کاربردی، (4)9: 73-87.
دیناروند، م.، فیاض، م.، بهنامفر، ک.، یثربی، ب و خاکساریان، ف.، 1400. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی تأثیر پخش آب بر تغییرات پوشش گیاهی منطقه کانونهای گرد و غبار جنوب و شرق اهواز. مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، 48 صفحه.