1گروه خاکشناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی
2مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان آموزش و ترویج تحقیقات کشاورزی، کرج، ایران
3گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی
4مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
5موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
شوری و سدیمی بودن خاک منجر به برهم زدن تعادل عناصر غذایی در خاک و ایجاد محدودیت در رشد گیاه میشود. آزمایشی برای ارزیابی کاربرد گوگرد به همراه باکتری تیوباسیلوس و باکتریهای محرک رشد گیاه جداسازی شده از خاکهای شور و سدیمی بر عملکرد و غلظت عناصر غذایی کم مصرف گندم (رقم چمران) در خاکهای شور و سدیمی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، در سه تکرار در گلخانه اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه نوع خاک شور و سدیمی (S1: 13=SAR و ds m-18=EC)، (S2: 15=SAR و ds m-110=EC) و (S3: 17=SAR و ds m-114=EC)، چهار سطح از باکتریهایمحرک رشد گیاه (B0: شاهد، Pseudomonas alcaliphila، Rhizobium pusenseو Bacillus subtilis) و دو سطح گوگرد همراه با باکتری Thiobacillusthiooxidans (T0: عدم کاربرد و T1: کاربرد 31/4 گرم در گلدان (10 تن در هکتار) گوگرد پودری همراه با باکتری T.thiooxidans) بودند. بر اساس توالییابی ژن16S rRNA، باکتریهای محرک رشد برتر به عنوان باکتریهایPseudomonas alcaliphila، Bacillus subtilis وRhizobium pusense،شناسایی شدند. نتایج نشان داد که افزودن گوگرد همراه با باکتری T.thiooxidans و سایر باکتریهای محرک رشد در سطوح شوری و سدیمی مختلف منجر به افزایش عملکرد دانه و غلظت عناصر کم مصرف نسبت به شاهد شد. در سطوح شوری و سدیمی S1 و S3، بیشترین عملکرد دانه در گیاهان تلقیح شده با باکتری R. pusense (13/1 و 88/8درصد) مشاهده شد. تلفیق باکتریهای محرک رشد و گوگرد به همراه باکتری T.thiooxidans تأثیر معنیداری بر عملکرد دانه و غلظت عناصر کممصرف در خاکهای شور و سدیمی نداشت. به طور کلی کاربرد انفرادی باکتری R. pusense جداسازی شده از خاکهای شور و سدیمی و گوگرد به همراه باکتری T.thiooxidans نقش بسزایی در بهبود عملکرد و غلظت عناصر کممصرف در گندم در خاکهای شور و سدیمی دارد.
1Department of Soil Science, Khuzestan Science and Research Branch, Islamic Azad University
2Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
3Department of Soil Science, Ahvaz Branch, Islamic Azad University
4Agricultural and Natural Resources Research and Education center of Khuzestan, Agricultural Research, Education and Extension Organization
5Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]
Soil salinity and sodicity disrupt the balance of nutrients in the soil and create restrictions on plant growth. An experiment was conducted to evaluate the application of sulfur along with Thiobacillus bacteria and plant growth-promoting bacteria isolated from saline-sodic soils on the performance and concentration of micronutrients in wheat (Chamran cultivar) in saline-sodic soils in a factorial design within a completely randomized design, in three replications in greenhouse condition. The experimental factors included three types of saline-sodic soil (S1: SAR=13 and EC=8 dS m^-1), (S2: SAR=15 and EC=10 dS m^-1), and (S3: SAR=17 and EC=14 dS m^-1), four levels of plant growth-promoting bacteria (B0: control, Pseudomonas alcaliphila, Rhizobium pusense, and Bacillus subtilis) and two levels of sulfur along with Thiobacillus thiooxidans bacteria (T0: no application and T1: application of 31.4 grams per pot (10 tons per hectare) of powdered sulfur along with T. thiooxidans bacteria). Based on the sequencing of the 16S rRNA gene, the superior plant growth-promoting bacteria were identified as Pseudomonas alcaliphila, Bacillus subtilis, and Rhizobium pusense. The results showed that adding sulfur along with T. thiooxidans bacteria and other plant growth-promoting bacteria at different levels of salinity and sodicity led to an increase in grain yield and concentration of micronutrients compared to the control. At the salinity and sodicity levels of S1 and S3, the highest grain yield was observed in plants inoculated with R. pusense bacteria (13.1% and 88.8%, respectively). The combination of plant growth-promoting bacteria and sulfur along with T. thiooxidans bacteria did not have a significant effect on grain yield and concentration of micronutrients in saline-sodic soils. Overall, the individual application of R. pusense bacteria isolated from saline-sodic soils and sulfur along with T. thiooxidans bacteria plays a significant role in improving the performance and concentration of micronutrients in wheat in saline-sodic soils.
بشارتی ح.، مطلبیفرد ر. 1394. ارزیابی تأثیر کاربرد گوگرد و باکتریهای تیوباسیلوس بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک و عملکرد کلزا در تناوب گندم- کلزا در دو سال متوالی. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). 29: 1688-1698.
خاوازی ک.، جهاندیده مهجن آبادی و.ا.، تقیپور ف. 1397. تأثیر کاربرد گوگرد، باکتری تیوباسیلوس و فسفر بر عملکرد و جذب عناصر غذایی گندم در یک خاک آهکی. مدیریت خاک و تولید پایدار. 8: 23-41.