| تعداد نشریات | 283 |
| تعداد نشریات سازمان | 81 |
| تعداد شماره‌ها | 2,766 |
| تعداد مقالات | 31,497 |
| تعداد مشاهده مقاله | 39,697,278 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,252,942 |
شناسائی و پایش منابع گرد و غبار و ماسه های روان در مناطق جلفا و شوش قوم - گیلدردر استان آذربایجان شرقی | ||
| پژوهش های آبخیزداری | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 آذر 1402 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/wmrj.2023.363055.1548 | ||
| نویسندگان | ||
| هوشنگ بهروان* 1؛ جمشید یاراحمدی2؛ حمیدرضا عباسی3 | ||
| 1استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری | ||
| 2استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی- تبریز، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، تبریز، ایران | ||
| 3استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور – تهران، گروه تحقیقات تپه‌های شنی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه و هدف: گردوغبار یکی از مسائل زیست‌محیطی است که کیفیت و آلودگی هوا، سلامت انسان، حاصلخیزی خاک، و بسیاری از جنبه‌های اجتماعی و زیست‌محیطی جامعه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. فرسایش بادی و تحرک تپه‌های ماسه‌ای پیامدهای نامطلوب محیط زیستی به دنبال دارد. شناسایی عوامل موثر بر تحرک ماسه‌ها و پیش بینی وضعیت آنها در آینده، برای کنترل فرآیند فرسایش بادی ضروری است. هدف این مطالعه شناسائی و پایش منابع گردوغبار و ماسه‌های روان در مناطق جلفا و شوش قوم - گیلدیر است. مواد و روش‌ها: تجزیه‌وتحلیل داده اقلیمی باد، و همچنین شناسایی منابع تولید ریزگرد، اندازه‌گیری و پایش تولید گردوغبار و رسوبات بادی با استفاده از شاخص RDD، همچنین اندازه‌گیری سرعت آستانه و شدت فرسایش بادی با استفاده از دستگاه تونل باد انجام شد. برای بررسی اثر تغییر اقلیم به‌ویژه باد در فعالیت ماسه‌ها و به‌منظور پیش‌بینی احتمال تحرک تپه‌های ماسه‌ای و ماسه‌زارها و گردوغبار ناشی از آنها از روش جهانی لنکستر استفاده شد. نتایج و بحث: نتایج شاخص لنکستر نشان داد در 10% از سال‌های آماری در وضعیت فعال قرار داشته است که مربوط به سال‌های 1996، 2000 و 2001 بوده است. درحالی‌که، عدم تحرک تپه‌های ماسه‌ای (غیرفعال) از نظر شاخص لنکستر حدود 26 % از سال‌های آماری را به خود اختصاص داده است؛ در 65% از اوقات، تپه‌های ماسه‌ای در وضعیت فعال یا تحرک ماسه‌ای در رأس تپه‌های قرار داشتند. اراضی کانون ریزگرد جلفا را عمدتاً تیپ اراضی واریزه‌های بادبزنی شکل سنگ‌ریزه دار و شیب‌دار تشکیل می‌دهد و اراضی کانون ریزگرد شوش قوم - گیلدیر را عمدتاً ترکیبی از تیپ کوه‌ها، دشت‌های دامنه‌ای و دشت‌های سیلابی تشکیل حاصل شده‌اند. نتایج آزمایشات تونل باد بر روی نمونه‌های خاک جمع‌آوری‌شده از سطح اراضی منطقه جلفا نشان داد که آستانه فرسایش نمونه جمع‌آوری‌شده 8 متر بر ثانیه می‌باشد. نتیجهگیری و پیشنهادها: دیمزارهای رها شده، مراتع فقیر، بستر خشک رودخانه‌ها و آبراهه‌های فصلی و غیره در صورت همراهی عوامل نامساعد اقلیمی و فراهم بودن سایر شرایط محیطی به‌صورت بالقوه می‌توانند به‌عنوان منابع تولید گردوغبار ریزگرد عمل نمایند ولیکن اراضی فوق‌الذکر در استان آذربایجان شرقی به‌صورت پراکنده مستقر بوده و در موارد و زمان‌های خاص قادر هستند در ایجاد ریزگرد در حجم قابل‌ملاحظه عمل نمایند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شاخص RDD؛ کیفیت و آلودگی هوا؛ سلامت انسان؛ گردوغبار. روش لنکستر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Measurement and monitoring of dust and sand storm resources in Jolfa, Shoshqhom and Gildirz regions of Eastern Azarbaijan Province, Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| HOUSHANG BEHRAWAN1؛ Jamshid Yarahmadi2؛ Hamidreza Abbasi3 | ||
| 1SCWM Dept, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Tabriz | ||
| 2. East Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center | ||
| 3Research institute of Forests and Rangelands | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction and purpose: Introduction and purpose: dust is one of the environmental issues that affect air quality and pollution, human health, soil fertility, and many social and environmental aspects of society. Wind erosion and sand dune movement have adverse environmental consequences. Identifying factors affecting sand mobility and predicting their condition in the future is necessary to control the wind erosion process. The purpose of this study is to identify and monitor the sources of dust and quicksand in Jolfa and Shush Qom-Gildir areas. Materials and methods: Data analysis was done by identifying the sources of fine dust production, measuring and monitoring the production of dust and wind deposits using the RDD index, as well as measuring the threshold speed and intensity of wind erosion using a wind tunnel device. In order to investigate the effect of climate change, especially wind and rain, on the activity of sands and to predict the possibility of movement of sand dunes and sand dunes and the dust caused by them, Lancaster's global method was used. Results and discussion: The results of the Lancaster index showed that 10% of the statistical years were in an active state, which corresponded to the years 1996, 2000 and 2001. Whereas, the immobility of sand dunes (inactive) according to the Lancaster index has accounted for about 26% of the statistical years; 65% of the time in 2020, sand dunes were in an active or sand-moving state at the top of the dunes. The lands of Jolfa micropollution center are mainly formed by the type of gravelly and sloping fan-shaped debris, and the soils of Shush Qom-Gildir micropollution center are mainly a combination of mountains, hilly plains and flood plains. The results of wind tunnel tests on soil samples collected from the land surface of Jolfa region showed that the erosion threshold of the collected sample is 8 meters per second. Conclusions and suggestions: Plowed agricultural lands, abandoned drylands, poor pastures, dry beds of rivers and seasonal waterways, etc., in the presence of adverse climatic factors and other environmental conditions, can potentially act as sources of fine dust production. However, the above-mentioned lands are scattered in East Azerbaijan province, and in certain cases and times, they are able to create fine dust in a considerable amount. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| RDD index, air quality and pollution, human health, dust. Lancaster method | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 114 |
||