| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,873 |
| تعداد مقالات | 32,558 |
| تعداد مشاهده مقاله | 42,482,997 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,248,090 |
جایگاه حفاظتی گونه انحصاری Scorzonera nivalis | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 15، دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 41، مهر و آبان 1402، صفحه 135-140 اصل مقاله (456.09 K) | ||
| نوع مقاله: معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2023.363024.1534 | ||
| نویسندگان | ||
| آزاد رستگار* 1؛ هیوا قادری2؛ حسین معروفی3؛ محفوظ ادوای4؛ عادل جلیلی5؛ زیبا جم زاد5 | ||
| 1استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سنندج، ایران | ||
| 2کارشناسی مهندسی تولیدات گیاهی، دانشگاه پیام نور، واحد سنندج | ||
| 3مربی پژوهشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| 4دانشجوی دکتری سیستماتیک گیاهی، دانشکده علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 5استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| گونه‌ی شنگ اسبی برفی Scorzonera nivalis Boiss. & Hausskn گیاهی علفی و متعلق به خانواده Asteraceae می‌باشد. این گونه بومی ایران و محدود به کوه شاهو و کوه‌های اورامان می‌باشد که در دامنه ارتفاعی 2300 تا 3150 متر از سطح دریا رویش دارد. جایگاه حفاظتی این گونه بر مبنای مولفه‌های اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) و داده‌های بدست آمده از نرم افزار GeoCAT (EOO= 339.736 km2; AOO= 4.41 km2) در طبقه Critically Endangered یا "در بحران انقراض " قرار می‌گیرد، این گونه پس از آنکه 156 سال پیش توسط بواسیه و هاوسکنخت معرفی شد، دیگر جمع‌آوری نشده بود و در سال 1391 برای دومین بار از کوه شاهو جمع‌آوری شد، مطالعات بعدی صورت گرفته در استان کردستان جمعیت‌های دیگری را از کوه‌های اورامان به نمونه‌های این گونه ارزشمند اضافه کرد. مهم‌ترین راهکار حفاظت از این گونه کمک به تکثیر آن از طریق بذر گیری و بذرپاشی در سایر رویشگاه‌های مشابه در کوه‌های شاهو و اورامان است. معرفی کوه شاهو به عنوان منطقه حفاظت شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست، جلوگیری از ورود دام به بالای کوه، همچنین جمع‌آوری بذر و نگهداری آن در بانک ژن منابع طبیعی ایران از دیگر راهکارهای موثر در حفاظت از این ذخیره‌گاه ارزشمند است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اتحادیه جهانی حفاظت؛ کاسنی؛ گونه انحصاری؛ وضعیت حفاظتی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The conservation status of Scorzonera nivalis, an endemic species of Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Azad Rastegar1؛ Hiva Ghaderi2؛ Hosein Maroofi3؛ mahfouz advay4؛ Adel Jalili5؛ Ziba Jamzad5 | ||
| 1Assistant Prof., Forests and Rangelands Research Department, Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sanandaj, Iran. | ||
| 2BSc. in Agricultural Engineering, Payame-Noor University, Sanandaj Branch | ||
| 3Senior Research Expert, College of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran | ||
| 4Ph.D. student, College of Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 5Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Scorzonera nivalis Boiss. & Hausskn (Asteraceae) is one of the narrowest endemic species in Iran's flora, restricted to the Schahu and Avroman Mountains. IUCN criteria and GeoCAT data (EOO= 339.736 km2; AOO= 4.41 km2) classify this species as Critically Endangered (CR). This species was not collected after it was introduced 156 years ago by Boissier and Haussknecht until 2013 when it was collected for the second time from Schahu Mountain. Later studies conducted in Kurdistan Province added other populations from the Avroaman Mountains to the samples of this valuable species. The most efficient way to protect this species is to help its propagation through seeding and sowing in other similar habitats in the Schahu and Avroman Mountains. Introducing Schahu Mountain as a protected area by the Department of Environment of Iran, preventing livestock from entering the top of the mountain, collecting seeds, and storing them in the Natural Resources Gene Bank of Iran are other effective ways to protect this valuable reserve. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| IUCN, Asteraceae, endemic, conservation status | ||
| مراجع | ||
|
پناهی، پ. و جم‌زاد، ز.، 1396. جایگاه حفاظتی بلوط های ایران. طبیعت ایران، 2(1): 82-91.
جلیلی، ع. و جم‌زاد، ز.، 1395. طرح تعیین جایگاه حفاظتی گیاهان و اکوسیستم‌های ایران و انتشار لیست قرمز گونه های گیاهی ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
جم‌زاد، ز. و معین، ف.، 1396. جایگاه حفاظتی گونه‌ای نادر از جنس سلوی به نام Salvia aristata. طبیعت ایران، 2 (3): 92-95.
حاتمی، ا.، صادقیان، س.، جعفری، ع.، جم‌زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1396. جایگاه حفاظتی گونه انحصاری Salvia lachnocalyx. طبیعت ایران، 2 (5): 98-103.
رستگار، آ.، قادری، هـ.، معروفی، ح.، ادوای، م.، جلیلی، ع. و جم‌زاد، ز.، 1399. جایگاه حفاظتی شبدر کردستانی. طبیعت ایران، 5 (4): 145-150.
سلطانی‌پور، م.، جم‌زاد، ز.، جلیلی، ع. و محمودی، م.، 1399. جایگاه حفاظتی گونه ی انحصاری مورخوش Zhumeria majdae. طبیعت ایران، 5 (1): 91-96.
صفوی، س.ر. و امینی‌راد، م.، 1400. جایگاه حفاظتی گونه Scorzonera persica Boiss. & Buhse در ایران. طبیعت ایران، 6 (5): 117-123.
صفی‌خانی، ک. و جم‌زاد، ز.، 1398. جایگاه حفاظتی گونه Leutea avicennae در ایران. طبیعت ایران، 4 (5): 81-86.
محبی، ج.، جم زاد، ز. و بخشی‌خانیکی، غ.، 1395. جایگاه حفاظتی 6 گونه انحصاری مرزه در ایران. طبیعت ایران، 1 (1): 74-79. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 153 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 229 |
||