اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات284
تعداد نشریات سازمان83
تعداد شماره‌ها2,645
تعداد مقالات30,284
تعداد مشاهده مقاله20,388,488
تعداد دریافت فایل اصل مقاله14,724,161
لطفی نسب اصل, سکینه, درگاهیان, فاطمه, گوهردوست, آزاده, حاتم بهاروند, اسد, رضوی زاده, سمانه. (1402). تحلیل وضعیت خشکسالی و ارتباط آن با رخداد تغییر اقلیم مطالعه موردی: سایت‌های زوال بلوط سرابله، استان ایلام. سامانه مدیریت نشریات علمی, 30(2), 335-354. doi: 10.22092/ijrdr.2023.129905
سکینه لطفی نسب اصل; فاطمه درگاهیان; آزاده گوهردوست; اسد حاتم بهاروند; سمانه رضوی زاده. "تحلیل وضعیت خشکسالی و ارتباط آن با رخداد تغییر اقلیم مطالعه موردی: سایت‌های زوال بلوط سرابله، استان ایلام". سامانه مدیریت نشریات علمی, 30, 2, 1402, 335-354. doi: 10.22092/ijrdr.2023.129905
لطفی نسب اصل, سکینه, درگاهیان, فاطمه, گوهردوست, آزاده, حاتم بهاروند, اسد, رضوی زاده, سمانه. (1402). 'تحلیل وضعیت خشکسالی و ارتباط آن با رخداد تغییر اقلیم مطالعه موردی: سایت‌های زوال بلوط سرابله، استان ایلام', سامانه مدیریت نشریات علمی, 30(2), pp. 335-354. doi: 10.22092/ijrdr.2023.129905
لطفی نسب اصل, سکینه, درگاهیان, فاطمه, گوهردوست, آزاده, حاتم بهاروند, اسد, رضوی زاده, سمانه. تحلیل وضعیت خشکسالی و ارتباط آن با رخداد تغییر اقلیم مطالعه موردی: سایت‌های زوال بلوط سرابله، استان ایلام. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 30(2): 335-354. doi: 10.22092/ijrdr.2023.129905

تحلیل وضعیت خشکسالی و ارتباط آن با رخداد تغییر اقلیم مطالعه موردی: سایت‌های زوال بلوط سرابله، استان ایلام

تحقیقات مرتع و بیابان ایران
مقاله 11، دوره 30، شماره 2 - شماره پیاپی 91، شهریور 1402، صفحه 335-354    اصل مقاله (1.15 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2023.129905
نویسندگان
سکینه لطفی نسب اصل* 1؛ فاطمه درگاهیان2؛ آزاده گوهردوست3؛ اسد حاتم بهاروند4؛ سمانه رضوی زاده2
1استادیار پژوهش، بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3کارشناس، بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
4کارشناس، اداره منابع طبیعی و آبخیزداری، ایلام، ایران
چکیده
سابقه و هدف
خشکسالی‌ها و تغییرات اقلیمی در چند دهه اخیر تأثیر مخربی بر جنگل‌های زاگرس و به‌ویژه درختان بلوط زاگرس داشته است. به‌طوری‌که خشکسالیهای ناشی از تغییرات اقلیمی با تضعیف درختان و مساعد کردن شرایط برای حمله آفات و بیماریهای گیاهی و از سویی ایجاد رخدادهای گردوغبار، یکی از عوامل اصلی شیوع زوال درختان بلوط محسوب می‌شود. در این مطالعه سعی شده تا به بررسی و تحلیل رخداد خشکسالی هواشناسی و ارتباط آن با رخداد تغییر اقلیم به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار، زوال بلوط در استان ایلام و در محدوده سایت‌های مطالعاتی زوال بلوط سرابله شمالی و جنوبی پرداخته شود.
 
مواد و روش‌ها
در این تحقیق، اطلاعات روزانه بارش، دمای حداقل و حداکثر از ایستگاه سینوپتیک ایلام از بدو تأسیس تا پایان سال 2019 گرفته شد. به منظور بررسی خشکسالی هواشناسی و تعیین سال‌های تر و خشک از شاخص‌های بارش استاندارد SPI (تفاوت بارش از میانگین و تقسیم آن بر انحراف معیار) و شاخص SPEI (از اختلاف بین میزان بارش با میزان تبخیر و تعرق) استفاده گردید. این شاخص‌ها در مقیاس‌های زمانی 3، 6 و 12 ماهه و سالانه محاسبه و بر اساس طبقه‌بندی وضعیت خشکسالی تجزیه‌وتحلیل شدند. به‌منظور بررسی نقش تغییر اقلیم و شناسایی بارش‌ها و دماهای مؤثر در وقوع پدیده خشکسالی، 4 شاخص بارشی و 8 شاخص دمایی معرفی شده توسط تیم متخصص در زمینه شناسایی شاخص‌های تغییر آب و هوا که هر یک تغییرات میانگین یا حدی آب و هوا را توصیف می‌کنند توسط نرم‌افزار ClimPACT محاسبه و به‌همراه پارامتر سرعت باد تجزیه‌وتحلیل گردیدند. همبستگی بین شاخص‌های خشکسالی و تغییراقلیم، توسط آزمون رگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. همچنین برای تعیین نقطه جهش یا تغییر ناگهانی مجموعه زمانی و معنی‌دار بودن پارامترها و همگنی آنها به‌ترتیب از آزمون آماری من‌کندال و آزمون Pettitt Test در سطح خطای 5 درصد و سطح اطمینان 95 استفاده شد.
 
نتایج
نتایج مطالعه نشان داد که میزان بیشترین بارش 5 روز متوالی از سال 1995 و مجموع سالانه بارش روزهای مرطوب و بیشترین بارش‌های یک و دو روزه از سال 1998 به شکل غیرمعنادار کاهش یافته است. کاهش بارندگی‌ها با افزایش حداکثرهای دمای هوا از سال 1998 و معنادار شدن و شدت یافتن آنها از سال 2007 تا سال 2015 و افزایش غیرمعنادار حداقل‌های دما از سال 2002 و معنادار سرعت باد از سال 1996 موجب افزایش میزان تبخیر از سال 1998 شده و موجب گردیده از سال 1998 تحت تأثیر گرمایش جهانی شاهد وقوع خشکسالی‌هایی در مقیاس شش و دوازده ماهه و از سال 2003 در مقیاس سه ماهه باشیم. این خشکسالی‌های سه ماهه به‌علت وقوع معنادار پدیده تغییر اقلیم در مقادیر حداکثرهای دما از سال 2007 موجب وقوع خشکسالی‌های خفیف‌تر شش و دوازده ماهه و شدیدتر سه ماهه در محدوده سایت‌های زوال بلوط شده است. وقوع این خشکسالی‌ها با افزایش معنی‌دار درصد وقوع روزهای با دمای بالاتر از میانگین دما از سال 2007 موجب بروز خشکسالی‌های شدیدتری از سال 2007 تا سال 2015 شده است، به‌طوری‌که به بیشترین مقدار خود در سال 2008 رسیده است که مصادف با اوج زوال درختان بلوط طی سال‌های مورد مطالعه و تحت تأثیر وقوع پدیده تغییر اقلیم بوده است.
 
نتیجه‌گیری
شاخص خشکسالی SPEI در دوره‌های مطالعه شده نشانگر فراوانی و تداوم بیشتر خشکسالی اما با شدت کمتر از میزان شاخص SPI می‌باشد. به‌عبارتی، بیانگر تأثیر افزایش دما در ماه‌های سرد سال علاوه بر ماه‌های خشک سال است که می‌توان چنین استنباط کرد که دمای ماه‌های سرد سال نیز در این فاصله زمانی رو به افزایش بوده است. نتایج نشان داد عامل خشکسالی و تغییر اقلیم، به عنوان عوامل اصلی تأثیرگذار بر خشکیدگی درختان بلوط در جنگلهای استان ایلام بوده است. با توجه به روند کاهشی بارش و افزایشی دما در منطقه مورد مطالعه، رخداد مخاطرات اقلیمی و محیطی ناشی از آن همانند امواج گرمایی، خشکسالی و سیل نیز می‌تواند در آینده افزایش یابد.
کلیدواژه‌ها
شاخص تغییر اقلیم؛ شاخص خشکسالی؛ زوال بلوط؛ زاگرس؛ استان ایلام
عنوان مقاله [English]
Analysis of drought status and its relationship with climate change, Case study: Sarableh oak decline sites, Ilam province
نویسندگان [English]
Sakineh Lotfinasabasl1؛ Fatemeh Dargahian2؛ Azadeh Gohardoost3؛ Asad Hatam Baharvand4؛ Samaneh Razavizadeh2
1Assistant Professor, Desert Research division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
2Assistant Professor, Desert Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3Researcher, Desert Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
4Researcher, Natural Resources and Watershed Management, Ilam, Iran.
چکیده [English]
Background and Objective
Over the past decade, the Zagros region, specifically its Zagros oak trees, has experienced significant impacts from droughts and climate change. Climate change has resulted in heightened desertification and oak forest decline. This study examines and analyzes meteorological droughts and their correlation with climate change. This is a prominent contributing factor to oak tree decline in Ilam Province. The focus is on study sites in the northern and southern Serabaleh regions, where oak decline has been observed.
 
Methodology
For this study, comprehensive data on daily precipitation and minimum and maximum temperature were obtained from the synoptic station in Ilam, covering the period from its establishment until 2019. The Standardized Precipitation Evapotranspiration Index (SPI) and the Standardized Precipitation Evapotranspiration Index (SPEI) were developed to assess meteorological drought and identify wetter and drier years. The SPI measures the deviation of precipitation from the mean value and normalizes it by the standard deviation. In contrast, the SPEI considers the discrepancy between precipitation and evapotranspiration. These indices were calculated on various time scales, including 3, 6, 12-month, and annual periods, and drought status was analyzed based on their respective classifications. To examine the role of climate change and identify influential precipitation and temperature patterns in drought occurrence, a set of four precipitation indices and eight temperature indices were calculated using ClimPACT software. These indices, developed by climate change experts, capture changes in mean or extreme weather conditions. The analysis also included wind speed. The relationship between drought indices and climate change was assessed through regression analysis and the Pearson correlation coefficient. Moreover, the study employed the Mann-Kendall and Pettitt Test to identify change points or significant abrupt changes in the time series. These tests were conducted at 5% significance and 95% confidence levels.
 
Results
The study findings indicate a decreasing trend in the highest consecutive 5-day rainfall since 1995. In addition, there are insignificant reductions in the annual sum of wet days and the highest rainfall events of one or two days since 1998. This decrease in rainfall has been accompanied by increased maximum air temperatures since 1998, with a significant intensification observed from 2007 to 2015. Additionally, there has been a slight increase in minimum temperatures since 2002 and a significant wind speed since 1996. These factors have contributed to increased evaporation since 1998 and the occurrence of droughts on different time scales, ranging from six and twelve months since 1998 to three months since 2003. Global warming has influenced droughts. Three-month droughts have resulted in milder six- and twelve-month droughts, but more severe three-month droughts in oak decline, primarily due to significant changes in maximum temperatures since 2007. The occurrence of these droughts has been associated with an increase in the percentage of days with temperatures above the average since 2007, leading to more severe droughts from 2007 to 2015, with the peak in 2008 coinciding with the highest level of oak decline during the study period and under the influence of climate change phenomena.
 
 Conclusion
The SPEI drought index indicates a higher frequency and longer duration of droughts during the study periods, albeit with less severity than the SPI index. This suggests that the rising temperatures during cold months, in addition to dry months, have played a role in influencing the drought conditions. The results demonstrate that drought and climate change are the primary influential factors contributing to oak tree dryness in the forests of Ilam Province. Considering the decreasing precipitation trend and increasing temperature trend observed in the studied region, the occurrence of climate and environmental hazards, such as heatwaves, droughts, and floods, may further increase.
کلیدواژه‌ها [English]
Climate Change Index, Drought Index, oak decline, Zagros, Ilam Province
مراجع
Akbary, M. and  SayadSayad, S., 2021.  Analysis of climate change studies in Iran. Physical Geography Research, 53(1):37-74 (In Persian with English summary). DOI:10.22059/JPHGR.2021.301111.1007528.

Alexander Chair, L., 2015. WMO CCl Expert Team on Sector-specific Climate Indices (ET SCI) Workshop, Nadi, Fiji 7th – 11th.

Asgari, S., Razi, T., Hosseini, A. and Najafifar, A., (2021). Temporal-spatial analysis of drought and oak trees dieback of Zagros forests in Ilam Province. Ecology of Iranian Forest, 9(17): 86-96 (In Persian with English summary). Dor:20.1001.1.24237140.1400.9.17.10.4.

FAO. 2015. Iran (Islamic Republic Of) - Global Forest Resources Assessment. Country Report. Rome, Italy.

Gooshbor, L., Pir Bavaghar, M., Amanollahi, J. and Ghobari, H., 2016. Monitoring infestations of oak forests by tortrix viridana (Lepidoptera: tortricidae) using remote sensing. Plant Protection Science, 52(4): 270–276. DOI:10.17221/185/2015-PPS

Hosseini, A., Hosseini, S.M., Rahmani, A. and Azadfar, D., 2013. Effect of tree mortality on structure of Brant'soak (Quercus brantii) forests of Ilam province of Iran. Forest and Poplar Research, 20(4): 577-565 (In Persian with English summary). DOI:10.22092/IJFPR.2012.107462.

Imanyfar, S. and Hasanlou, M., 2017. Remote sensing analysis of the extent and severity of oak decline in Malekshahi city, Ilam, Iran. Journal of Geospatial Information Technology, 4 (4): 1-19. (In Persian with English summary). DOI:10.29252/jgit.4.4.1

Jafari, M., Zainvand, H. and Shirzadi, A., 2013, The role of climate change in the occurrence of drought and flood and the challenges facing it.9th National Seminar on Watershed Management, Sciences and Engineering of Iran, City Yazd (In Persian).

Karamian, M. and Mirzaei, J., 2020. The Most Important Factors Affecting Persian Oak (Quercus brantii) Decline in Ilam Province. Ecology of Iranian Forest, 8 (15): 93-103. (In Persian with English summary). DOI: 10.52547/ifej.8.15.93.

Karl, T.R., Nicholls, N. and Ghazi, A., 1999. CLIVAR/GCOS/WMO workshop on indices and indicators for climate extremes: Workshop summary, Climatic Change, 42: 3-7. DOI: 10.1023/A:1005491526870

Lettenmaier, D.P., Wood, E.F. and Wallis, J. R., 1994. Hydro-climatological trends in the continental United States, 1948-88. Journal of Climate, 7(4): 586-607.

Levanic, T., Cater, M. and McDowell, NG., 2011. Associations between growth, wood anatomy, carbon isotope discrimination and mortality in a Quercus robur forest. Tree Physiology, 31(3), 298– 308.  DOI: 10.1093/treephys/tpq111

Lotfinasabasl, S., Khosroshahi. M., Saeedifar, Z. and Dargahian, F., 2019. Precipitation Trend Analysis and Drought Assessment of Jazmorian Basin Using Trend Analysis Methods and Optimized Drought Indices. Iranian journal of Range and Desert Research, 25(4): 923-943. (In Persian with English summary).  DOI:10.22092/ijrdr.2019.118624

Mansouri Daneshvar, M.R., Ebrahimi, M. and Nejadsoleymani, H., 2019. An overview of climate change in Iran: facts and statistics. Environmental System Research, 8(7):1-10. DOI:10.1186/s40068-019-0135-3.

Mattson, W.J. and Haack, R.A., 1987. The role of drought in outbreaks of plant-eating insects. Bioscience, 37: 110–118.  DOI:10.2307/1310365.

Mckee, T.B., Doesken, N.J. and Kleist, J., 1995. Drought monitoring with multiple time scales. Ninth Conference on Applied Climatology. American Meteorological Society, Jan 15-20, 1995, Dallas TX, pp. 233-236.

Mirabolfathy, M., 2013. Outbreak of Charcoal Disease on Quercus Spp and Zelkova Carpinifolia Trees in Forests of Zagros and Alborz Mountains in Iran (Short Article). Iranian Journal of Plant Pathology, 49 (2194): 257–263. (In Persian with English summary).

Moreland, J.A., 1993. Drought, United States Geological Survey. US Dept. of the Interior, 93-642. DOI:10.13140/2.1.3156.4161.

Mouri, G., Shinoda, S., Golosov, V., Shiiba, M., Hori, T., Kanae, S., Takizawa, S. and Oki, T., 2012. Ecological and hydrological responses to climate change in an urban-forested catchment, Nagara River basin, Japan. Urban Climate, 1: 40-54. DOI:10.1016/j.uclim.2012.08.002.

Nabeshima, E., Kubo, T., Yasue, K., Hiura, T. and Funada, R., 2015. Changes in radial growth of earlywood in Quercus crispula between 1970 and 2004 reflect climate change. Trees, 29(4), 1273-1281. DOI:10.1007/s00468-015-1206-3.

Nasa. 2023. https://gpm.nasa.gov/resources/faq/how-does-climate-change-affect-precipitation.

Oladi, R., Nasiriani, S., Danekar, A. and Pourtahmasi, K., 2016. Inter-relations between tree-ring width and vessel features in black alder (Alnus glutinosa). Iranian Journal of Wood and Paper Science, 30(2): 278-288. DOI:10.22092/IJWPR.2015.12925.

Pirouzi, F. and M. Tavakoli, M., 2015. Investigating Effects of Dust as One of the Effective Factors on Decline of Oak Forest of Lorestan Province. Tehran. 815-825 (In Persian with English summary). DOI:0.1001.1.22516735.1399.10.39.2.4.

Pourhashemi, M. and Sagheb Talebi, K.H., 2021. Natural reproduction of oak. Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 300pp. (In Persian with English summary).

Serrano, A., Mateos, V.L. and Garcia, J.A., 1999. Trend Analysis of Monthly Precipitation over the Iberian Peninsula for the Period 1921-1995. Physics Chem. Earth (B), 24)1-2(: 85- 90.  DOI:10.1016/S1464-1909(98)00016-1.

Sofi, M. and Alijani, B., 2012. Climate change in the Zagros region. Geographical Territory, 9(2): 47-66 (In Persian with English summary).

Tavakoli, M., Mohammadinejad, M.R. and Pirouzi, F., 2012. Investigating the state of decline and drying of oak trees in the forests of Lorestan province. 1st National Conference on Enviromental and Natural Resources Law in Zagros. 15 November. (In Persian with English summary).

Thomas, F.M., Blank, R. and Hartmann, G., 2002. Abiotic and biotic factors and their interactions as causes of oak decline in Central Europe. Forest Pathology, 32: 277-307.  DOI:10.1046/j.1439-0329.2002.00291.

Trenberth, K.E., Jones, P.D., Ambenje, P., Bojariu, R., Easterling, D., Tank, A.K. and Zhai, P., 2007. Observations: surface and atmospheric climate change. In Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group 1 to the 4th Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press.

USGS. 2023. https://www.usgs.gov/special-topics/water-science-school/science/droughts-things-know

Valipour, A., Plieninger, T., Shakeri, Z., Ghazanfari, H., Namiranian, M. and Lexer, M.J., 2014. Traditional Silvopastoral management and its effects on forest stand structure in northern Zagros, Iran. Forest ecology and management, 327: 221-230. DOI:10.1016/j.foreco.2014.05.004

Vannini, A., Luisi, N. and Valentini, R., 1996. Impact of drought and Hypoxylon mediterraneum on oak decline in the Mediterranean region. Annals of Forest Science, 53: 753–760. DOI:10.1051/forest:19960251

Wang, T., Luo, Y. and Zhong, M., 2017. Comparison of recent precipitation tendency between Northwest and North China. Journal of China Hydrology, 37(1): 56–63. DOI: 10.22059/JRWM.2021.331351.1617

Zakari, F., Hojjati, S.M. and Kiadeliri, H., 2013. An analysis of the process of drying and deterioration of Zagros forests, The 3rd Environmental Planning and Management, Tehran, 26 November. (In Persian with English summary).

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 76
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 51


counter
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب