قرهی, نسرین, غیبی پور, ازیتا, رفعت, زارع, زمانی, رسول. (1402). بررسی سهم منابع رسوب در حوزه آبخیز بهشتآباد با استفاده از ردیابهای طبیعی خاک. سامانه مدیریت نشریات علمی, (), -. doi: 10.22092/lmj.2023.358686.308
نسرین قرهی; ازیتا غیبی پور; زارع رفعت; رسول زمانی. "بررسی سهم منابع رسوب در حوزه آبخیز بهشتآباد با استفاده از ردیابهای طبیعی خاک". سامانه مدیریت نشریات علمی, , , 1402, -. doi: 10.22092/lmj.2023.358686.308
قرهی, نسرین, غیبی پور, ازیتا, رفعت, زارع, زمانی, رسول. (1402). 'بررسی سهم منابع رسوب در حوزه آبخیز بهشتآباد با استفاده از ردیابهای طبیعی خاک', سامانه مدیریت نشریات علمی, (), pp. -. doi: 10.22092/lmj.2023.358686.308
قرهی, نسرین, غیبی پور, ازیتا, رفعت, زارع, زمانی, رسول. بررسی سهم منابع رسوب در حوزه آبخیز بهشتآباد با استفاده از ردیابهای طبیعی خاک. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; (): -. doi: 10.22092/lmj.2023.358686.308
بررسی سهم منابع رسوب در حوزه آبخیز بهشتآباد با استفاده از ردیابهای طبیعی خاک
1دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد
2دانش آموخته کارشناس ارشد حفاظت آب و خاک، گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
3گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
چکیده
روش منشأیابی به منظور تعیین سهم واحدهای اراضی در تولید رسوب استفاده میشود. در روشهای رایج با استفاده از ترکیب مناسب خصوصیات جداکننده منابع رسوب، سهم منابع رسوب در تولید رسوب تعیین میشود. هدف از مطالعه حاضر تعیین سهم نسبی رسوبدهی هر یک از کابریهای مختلف در بخشی از حوزه آبخیز بهشتآباد با مساحت 308 کیلومتر مربع از طریق روش انگشتنگاری رسوبات میباشد. به این منظور 36 نمونه خاک از عمق 0-5 سانتیمتر کاربریهای مختلف و 10 نمونه از رسوب معلق خروجی حوضه برداشت شد. در همه نمونهها، ردیابهای اولیه شامل آهن، مس، منیزیم، سدیم، کلسیم، پتاسیم، آهک، کربن آلی، نیتروژن و فسفر اندازهگیری شد. سپس، با استفاده از آنالیز آماری و تجزیه تابع تشخیص، ترکیب بهینهای از ردیابها برای هر کاربری با استفاده از توابع تحلیل تشخیص به دست آمد. سرانجام در مرحله بعدی، سهم هر کاربری در تولید رسوب با استفاده از مدل ترکیبی چند متغیره تعیین گردید. سهم نسبی هر یک از کاربریهای کشت آبی، مرتع، کشت دیم و مسکونی به ترتیب برابر با 88/67، 63/7، 40/19، 10/5 درصد برآورد شد. با توجه به اینکه که در منطقه مورد مطالعه، سهم اراضی کشت آبی در تولید رسوب معلق در مقایسه با سایر کاربریها زیاد میباشد، باید توجه ویژه به نحوه عملیات کشاورزی داشت تا از تولید رسوب جلوگیری شود.
2M.Sc. Student, Faculty of Natural Resources and Earth Science, Shahrekord University, P.O. Box 115, Shahrekord, Iran
3Department of Natural Engineering, Faculty of Natural Resources and Earth Science, Shahrekord University, P.O. Box 115, Shahrekord, Iran
چکیده [English]
Fingerprint method determines the contribution of sediment in the land units. In this method, a suitable composite (set) of diagnostic properties and a multivariate mixing model are employed to estimate the relative contribution of sediment sources to sediments transported to watershed outlet. The purpose of this study was to determine the contribution of different sediment sources in the Beheshtabad watershed with 308 km2 area. For this purpose, 36 soil samples were taken from sedimentary sources (0-5 cm depth) and 10 sediment samples from watershed outlet. In each of the sources, initial traces were evaluated by Kruskal-Wallis test. In the second stage, an optimal combination of tracers for each source was obtained using diagnostic analysis functions, and finally, in the next step, the contribution of each user in sediment production for each sampling method was determined using Collins et al. model. The contribution of agricultural, rangeland, rainfed and residential land use was equal to 67.88, 7.63, 19.40, and 5.10 %, respectively. Results showed agricultural has maximum share in sediment with 67.88percent. Due to the fact that the contribution of sediment in agricultural lands in the study area is high, special attention should be paid to the way of agricultural operations.
کلیدواژهها [English]
Fingerprinting, diagnostic analysis functions, Land use, soil erosion, Sediment source