1دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد؛
2دانشجوی دکتری گروه مهندسی آبیاری و آبادانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران؛
3استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران؛
4دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران؛
چکیده
تنش شوری و خشکی یکی از مشکلات تولید فرآوردههای کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا و به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. این تحقیق در جهت بررسی کاربرد زئولیت در شرایط تنش شوری و خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانهای (رقم 370) در منطقه کرج اجرا شد. بدین منظور آزمایش فاکتوریل 23 در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و شامل سه فاکتور: شوری، آب آبیاری و کاربرد زئولیت در نظر گرفته شد. فاکتور آبیاری دو سطح شامل آبیاری کامل (100% نیاز آبی) W1= و 50% = W2، دو سطح شوری آب آبیاری شامل (آب معمولی) 0/7 S1=و 5 S2= دسی زیمنس بر متر و دو سطح کاربرد زئولیت طبیعی شامل 0Z1= و 10 Z2=تن در هکتار بود که در یک خاک با بافت لوم رسی اعمال شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری و خشکی باعث کاهش عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانهای و کاربرد زئولیت سبب بهبود آنها شد. اثر متقابل زئولیت، شوری و خشکی در سطح 5% بر عملکرد ذرت دانهای، وزن هزاردانه، تعداد دانه در بلال و ارتفاع گیاه معنیدار شد. حداکثر عملکرد دانه، وزن هزاردانه، تعداد دانه در بلال و ارتفاع گیاه (به ترتیب7233/3 کیلوگرم در هکتار، 309 گرم، 504 و 220/7 سانتیمتر) مربوط به تیمار W1S1Z2 بود و حداقل آنها ( به ترتیب 2296 کیلوگرم در هکتار، 7/101 گرم، 159 و 146/3 سانتیمتر) مربوط به تیمار W2S2Z1 بودند. بیشترین کارایی مصرف آب (1/41 گیلوگرم بر متر مکعب) مربوط به تیمار W2S1Z2 و کمترین آن (0/68 گیلوگرم بر متر مکعب) مربوط به تیمار W1S2Z1 بود.
1PhD student of Water Engineering department, Ferdowsi University of Mashhad;
2PhD student of Irrigation and Reclamation Engineering department of Tehran University;
3Professor of Irrigation and Reclamation Engineering department of Tehran University;
4Associate Professor of Irrigation and Reclamation Engineering department of Tehran University;
چکیده [English]
Salinity and water stress are the main problems of agricultural production in many parts of the world, especially in arid and semi-arid areas. Therefore, this study was conducted to investigate the effects of Zeolite application under salinity and water stress conditions on yield and yield components of Corn in Karaj, Iran. A factorial design with randomized complete block arrangement was used with three replications including three factors: salinity, irrigation water, and Zeolite application. Irrigation water, salinity and Zeolite application factors consisted of two levels each:W1=100% and W2=50% of crop water requirement; S1=0.7, S2=5 dS/m, and Z1=0 and Z2=10 t/ha, respectively. The soil texture was clay loam. Results showed that salinity and water stresses reduced yield and yield components, while Zeolite application increased them. Simultaneous impact of salinity, deficit irrigation, and Zeolite application had significant effect on corn yield, the 1000 kernels weight, number of grains per ear, and plant height. The maximum corn yield, 1000 seeds weight, number of grains per ear, and plant height were, respectively, 7233.3 kg/ha, 309 g, 504, and 220.7 cm and corresponded to W1S1Z2 treatment, while the minimum corn yield, 1000 seeds weight, number of grains per ear and plant height were 2296 kg/ha, 101.7 g, 159, and 146.3 cm, respectively, and belonged to W2S2Z1 treatment. The maximum water use efficiency (1.41 kg/m3) and its minimum (0.68 kg/m3) were observed in W2S1Z2 and W1S2Z1 treatments, respectively.
کلیدواژهها [English]
Salinity stress, Water stress, Deficit irrigation, Yield components