| تعداد نشریات | 283 |
| تعداد نشریات سازمان | 81 |
| تعداد شماره‌ها | 2,766 |
| تعداد مقالات | 31,497 |
| تعداد مشاهده مقاله | 39,697,232 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,252,903 |
کشت مخلوط و تککشتی یونجه و علف‌‌گندمی تاجدار (Agropyron cristatum) در شرایط دیم پنج منطقه آب‌و‌هوایی ایران | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 5، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 38، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 47-56 اصل مقاله (792.98 K) | ||
| نوع مقاله: نامه‌های علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2023.355651.1395 | ||
| نویسندگان | ||
| علی اشرف جعفری* 1؛ محمد بختیاری2؛ فتحعلی نوری3؛ همتعلی انصاری4؛ کریم خادمی5؛ علی اکبر عامری6 | ||
| 1استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 2محقق، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 3مربی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران | ||
| 4محقق، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران | ||
| 5مربی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران | ||
| 6استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بجنورد، خراسان شمالی، ایران | ||
| چکیده | ||
| به‌‌‌منظور مقایسه کشت خالص و مخلوط یونجه همدانی و علف‌‌گندمی تاجدار (Agropyron cristatum)، آزمایشی در سال‌‌های زراعی 1391-1388 در پنج منطقه اکولوژیکی شامل بجنورد، دماوند، اسلام‌‌آباد غرب، بروجرد و سمیرم، در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط دیم اجرا شد. تیمارها شامل کشت خالص و کشت‌های مخلوط 33-66، 50-50 و 33-66 درصد از یونجه و آگروپایرون کریستاتوم بودند. میزان بذر یونجه و آگروپایرون کریستاتوم در شرایط تککشتی به‌‌ترتیب 15 و 10 کیلوگرم در هکتار در نظر گرفته شد. محاسبه بذر برای کشت مخلوط بر‌اساس روش جایگزینی تعیین و متناسب با تیمارها در ردیف‌های متناوب کشت شد. علوفه تیمارها در مرحله گل‌دهی، برداشت و درصد پروتئین خام آنها اندازه‌گیری شد. برای ارزیابی سودمندی نسبی کشت مخلوط نسبت به تککشتی، از نسبت برابری زمین Land Equivalent Ratio (LER) استفاده شد. هنگامی که این نسبت بیشتر از یک باشد، کارایی کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص است. مقایسه میانگین کل مناطق برای عملکرد علوفه نشان داد، کشت خالص یونجه و کشت مخلوط (50درصد یونجه، 50درصد آگروپایرون)، به‌‌ترتیب با 1840 و 1766 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد را داشتند و از لحاظ آماری تفاوت معنیداری بین آنها مشاهده نشد. نسبت برابری زمین LER در کشت مخلوط (50درصد یونجه، 50درصد آگروپایرون) در ایستگاه‌‌های بجنورد و بروجرد معادل یک و در سایر ایستگاهها بیشتر از یک بود. در مقایسه میانگین تیمارها از لحاظ درصد پروتئین خام، در همه ایستگاهها، بیشترین مقدار متعلق به یونجه خالص (12/18درصد) بود و کشت مخلوط (66درصد یونجه، 33درصد آگروپایرون) با 30/15درصد در مرتبه دوم قرار گرفت. کمترین درصد پروتئین خام (48/10درصد) مربوط به کشت خالص آگروپایرون کریستاتوم بود. با توجه به نتایج، عملکرد علوفه کشت خالص یونجه در برخی ایستگاهها از کشت مخلوط بیشتر بود، با‌این‌وجود کشت خالص یونجه برای توسعه چراگاهها توصیه نمی‌شود، زیرا موجب نفخ و تلف شدن دام‌ها می‌شود، ولی کشت مخلوط آن با گراس‌ها، این خطر را از بین می‌برد و با فراهم کردن امکان استفاده هرچه بیشتر از این علوفه سرشار از پروتئین، یک جیره متعادل و کامل را برای دام‌ها تأمین می‌کند. درنهایت، کشت مخلوط (50درصد یونجه، 50درصد آگروپایرون کریستاتوم) با الگوی یک ردیف در میان Intercrop))، با عملکرد علوفه بالا (1766 کیلوگرم در هکتار) و درصد پروتئین متوسط (15/14درصد) برای احیای دیم‌زارهای کم‌بازده و مراتع مخروبه توصیه شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دیم‌کاری؛ کشت مخلوط؛ کیفیت علوفه؛ نسبت برابری زمین LER | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Pure stand and intercropping of lucerne and Agropyron cristatum under dryland farming across five environments of Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Ashraf Jafari1؛ Mohammad Bakhtiari2؛ Nori Fathali3؛ Hemat ali AnsarI4؛ Karim khademi5؛ Ali Akbar Ameri6 | ||
| 1Prof, Research Institute of Forest and Rangeland, (AREEO), Tehran, Iran. | ||
| 2Research Expert, Research Institute of Forest and Rangeland, (AREEO), Tehran, Iran. | ||
| 3Instructor, Kermanshah, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Kermanshah, Iran | ||
| 4Research Expert, Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Isfahan, Iran | ||
| 5Instructor, Lurestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Koramabad, Iran | ||
| 6Assist. Prof. North Khorasan, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Bojnord, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| An experiment was conducted to evaluate intercropping of alfalfa and Agropyron cristatum (crested wheatgrass) in ratios of 33:66%, 50:50%, and 66:33% and pure stand using randomized complete block with three replications under rain-fed conditions across five environments of Iran (Samirom, Brojerd, Bojnord, Damavand and Islam Abad) over two years (2011-2012). The seeds of alfalfa and A. cristatum were determined as 15 and 10 kg/h for the pure stand, respectively. The seeds of mixed cropping were determined based on the replacement method. Seeds were sown in pure stand and alternating rows according to the treatments in October 2010. The forage DM yield was harvested at the flowering stage, and their crude protein (CP) was estimated using NIR. The land equivalent ratio (LER) was measured for forage yield. Results of mean comparisons showed that pure stand alfalfa and (50% alfalfa +50% A. cristatum) with average values of 1840 and 1766 Kg/h (with no significant difference) had the higher forage DM yield over all environments, respectively. The LER ratio in mixed cropping (50% alfalfa, 50% A. cristatum) was equal to the unit in Bojnord and Borujerd and higher than other locations. For CP%, the higher values of 18.12% and 15.30% were obtained in pure stand alfalfa and a mixture of (66% alfalfa +33% A. cristatum), respectively, indicating higher quality of mix copping using more alfalfa ratio. The lowest CP (10.48%) was for the pure stand of A. cristatum species. According to the results, the forage DM yield of pure alfalfa in several cases was higher than its mix cropping with A. cristatum. However, pure stand alfalfa is not recommended for the development of pastures because its fresh forage causes bloat when animals are grazing young and fresh pasture, but mix cropping eliminates this risk and provides a good posture rich in protein. It was concluded that the mixture of (50% alfalfa and +50% A. cristatum) with the intercropping pattern was recommended to rehabilitate low-efficient rangelands and dryland farming systems. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Dryland farming, Inter cropping, Forage yield, Quality, Land Equivalent Ratio (LER) | ||
| مراجع | ||
|
اکبرزاده، م.، 1369. بررسی میزان تولید علوفه ارقام مختلف یونجه در شرایط دیم ارومیه. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 37 صفحه.
بحرانی، م.ج. و کاظمینی، ع.، 1387. مقایسه عملکرد کل ماده خشک و ترکیب گونهای برخی بقولات و گندمیان علوفه‌ای در کشت‌های خالص و مخلوط. علوم گیاهان گیاهان زراعی ایران، 39: 203-210.
پازوکی، م.، 1380. مرتع. مرکز نشر دانشگاهی، تهران، 174 صفحه.
پیمانی‌فرد، ب. و ملکپور، ب.، 1373. مقایسه میزان تولید علوفه ارقام یونجه در منطقه نیمهاستپی دماوند. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 35 صفحه.
پیمانی‌فرد، ب.، ملکپور، ب. و فائزی‌پور، م.، 1373. معرفی گیاهان مهم مرتعی و راهنمای کشت آنها برای مناطق مختلف ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 80 صفحه.
جعفری، ع.، 1384. نقش گراس‌ها و لگوم‌ها در تولید علوفه. خلاصه مقالات اولین همایش ملی گیاهان علوفه‌ای کشور، دانشکده علوم زراعی و دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، 8-20 مرداد، صفحات 76-95.
جعفری، ع.، مداح عارفی، ح.، قمری‌زارع، ع.، فرشادفر، م.، رحمانی، ا. و پورمرادی، ص.، 1388. طرح جامع مطالعات ژنتیکی و اصلاح گونههای مرتعی گراس‌ها و لگوم‌ها. گزارش نهایی طرح خاص سازمان پژوهش‌ها علمی کشور، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع؛ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، 254 صفحه.
جعفری، ع.، 1392. بررسی اثرات کشت مخلوط یونجه چندساله با گراس‌ها بر عملکرد و کیفیت علوفه در شرایط دیم 5 منطقه آب و هوایی کشور. گزارش نهایی طرح پژوهشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 73 صفحه.
حیدری، ح.، 1374. کشت مخلوط یونجه و 5 نوع گرامینه. گزارش نهایی طرح پژوهشی. مؤسسه جنگلها و مراتع کشور، تهران، 22 صفحه.
خادمی، ک.، رحمانی، ا.، سیاه‌منصور، ر.، محمدیان، ع.، سوری، ع. و عزیزی، ش.، 1378. احیای دیم‌زارهای کم‌بازده با کشت مخلوط و تککشتیSecale montanum و Medicago sativa در استان لرستان. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 61 صفحه.
سالکزمانی، ع. و فخرواعظی، ع.، 1389. اثر میزان بذر و فواصل خطوط کاشت بر عملکرد علوفهی قرهیونجه (دیم).اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی و علفهای هرز، 16: 71-82.
صیّادی، م.، 1352. افزایش ظرفیت تولید مراتع از طریق انتخاب گونههای علوفه‌ای مناسب و تأثیر روش کاشت. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 32 صفحه.
عشقیزاده، ح.، چاییچی، م.، قلاوند، ا.، شعبانی، ق.، عزیزی، خ.، ترک نژاد، ا.، رییسی‌یزدی، ه. و پاپی‌زاده، ع.، 1386. بررسی کشت مخلوط بر عملکرد و میزان پروتئین یونجه یک‌ساله و جو در شرایط دیم. پژوهش و سازندگی، 75: 102-112.
غفاری، ع.، امامی، ع. و حکمت، ا.، 1377. مقایسه عملکرد علوفه قره یونجه و علف باغ در کشت های خالص و مخلوط آنها. نهال و بذر، 14(3) :1-9.
قادری، غ.، گزانچیان، ع. و یوسفی، م.، 1387. مقایسه عملکرد علوفه کشت مخلوط و تککشتی یونجه و آگروپایرون. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 15: 256-268.
قصریانی، ف.، 1371. مقایسه عملکرد یونجههای چندساله در شرایط دیم کردستان. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 1-27.
مدیر شانه‌چی. م.، 1375. تولید و مدیریت گیاهان علوفه‌ای. معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، مشهد، 432 صفحه.
مظاهری، د.، 1377. زراعت مخلوط. انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 262 صفحه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 114 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 211 |
||