1دانش آموخته دکتری علوم علفهای هرز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران،
2استاد، دانشکده تولیدات گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
3استاد، مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
4دانشیار، مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
گیاه مهاجم گونه بیگانهای است که در منطقه جدید بومی شده و در حال افزایش جمعیت و پراکنش است. با افزایش تبادلات جهانی و سهولت رفت و آمدها، نرخ ورود گونههای بیگانه در سالهای اخیر روندی افزایشی داشته است. در آخرین بررسیها، تعداد گونههای گیاهی بیگانه ایران با توان رشد خودبهخودی 311 مورد بود که 13 گونه از آنها بهعنوان مهاجم معرفی شدند. در این بررسی، به ضرورت توجه در بهکارگیری سیستمهای ارزیابی پیش و پس از ورود برای کاهش اثرات منفی گونههای بیگانه و مهاجم پرداخته شده است. بررسی اثر زیستمحیطی و اجتماعی- اقتصادی گیاهان مهاجم از ضروریات لازم برای ارزیابی خطر و تأثیرگذاری آنهاست. اما اطلاعات و آزمایشهای محدودی در رابطه با بررسی اثر آنها بر شرایط زیستی، اجتماعی و اقتصادی در ایران وجود دارد. افزایش مطالعات در این زمینه کیفیت و صحت ارزیابی گیاهان بیگانه مهاجم را افزایش میدهد. با در دست داشتن خروجی ارزیابی خطر، اجرای برنامههای مدیریتی و اعمال سیاستهای لازم برای کنترل ورود و خروج آنها از مرزهای کشور و استانها ممکن میشود.
1PhD of weed science, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2Professor, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran.
3Professor, Iranian Research Institute of Plant Protection, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
4Associate Professor, Iranian Research Institute of Plant Protection, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
چکیده [English]
The invasive plant is an alien species that has become naturalized in the new area and has an increasing population and distribution rate. In recent years with the increase in international trade and the ease of traveling, the rate of introduction of alien species has increased in Iran. In the latest surveys, the number of alien species in Iran with wild regeneration was 311, of which 13 species have been suggested as invasive. In the current study, the need to pay attention to the use of pre-and post-entry assessment systems to reduce the negative impacts of alien and invasive species has been discussed. Investigating the environmental and socio-economic impacts of invasive plants is a necessary issue, but there is limited information and experiments related to investigating their impact on biological, social, and economic conditions in Iran. The increase of studies in this field increases the quality and accuracy of assessing invasive alien plants. By having the output of the risk assessment, it is possible to implement accurate management plans and apply the necessary policies to control their entry and exit from country and provinces borders.
کلیدواژهها [English]
Alien, Assessment, Impact, Invasion, Management
مراجع
اسکندری، م.، 1397. گزارش گیاه مهاجم (Anredera cordifolia) Basellaceae بهعنوان گونه جدید برای ایران. رستنیها، 19(1): 74-72
امینی، ط.، جلیلی، الف. و زارع، ح.، 1399. گونههای مهاجم و خطرات تهاجمی و زیستی آنها بر تنوع زیستی رویشهای هیرکانی و معرفی گونه Ipomoea indica بهعنوان گونه مهاجم برای اولین بار از ایران. طبیعت ایران، 5(3): 48-35.
تکاسی، س.، کازرونیمنفرد، الف.، یعقوبی، ب.، اویسی، م.، ساسانفر، ح.، رحیمیانمشهدی، ح. و مولر-شارر، ه.، 1396.نخستین گزارش Ambrosia psilostachya از ایران، گونه گیاهی مهاجم در منطقه ساحلی استان گیلان. رستنیها، 18(2): 222-226.
سهرابی، س.، جلیلی، ع.، زند، ا. و قرخلو، ج.، 1401. معرفی برخی از گیاهان بیگانه ایران و بررسی خطر تهاجم آنها. طبیعت ایران، 7(2): 77-85.
یعقوبی، ب.، پورامیر، ف. و منصورپور، ف.، 1399. کنترل شیمیایی علف هرز آبزی سنبل آبی (Eichhornia crassipes). دانش علفهای هرز ایران، 16(1): 63-78.