| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,051 |
| تعداد مقالات | 34,085 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,586,159 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 77,623,351 |
جایگاه حفاظتی گونه مهرگیاه Mandragora autumnalis در ایران | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 14، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 38، فروردین و اردیبهشت 1402، صفحه 145-154 اصل مقاله (1.01 M) | ||
| نوع مقاله: معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2023.361511.1503 | ||
| نویسندگان | ||
| مهری دیناروند* 1؛ زیبا جمزاد2؛ عادل جلیلی2؛ بنفشه یثربی1؛ حمید هویزه3 | ||
| 1استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران | ||
| 2استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 3مربی پژوهشی، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| مهرگیاه Mandragora جنسی از تیره سیب‌زمینی Solanaceae است که 6 گونه در جهان دارد. گونهM. autumnalis Bertol.، تنها گونه خودروی موجود در ایران، در سایر مناطق جهان نیز می‌روید، حضور این گونه در فلور ایران، برای اولین بار در سال 1393 از منطقه حفاظت‌شده شیمبار در استان خوزستان گزارش شد. مشاهده‌های میدانی نشان داد، این گونه در منطقه حفاظت‌شده شیمبار تنها در 4 نقطه حضور دارد و سطح اشغال آن در کل، حدود 6/0 کیلومترمربع و محدوده حضور آن حدود ۵/۱ کیلومترمربع است و به‌طور میانگین تعداد 5 تا 25 پایه آن در هر نقطه جمعیتی مشاهده می‌شود. با توجه به حضور این گیاه تنها در یک رویشگاه در ایران، سطح اشغال کمتر از 10 کیلومترمربع و تعداد افراد بالغ کمتر از 50 فرد، این گونه در ایران در بحران انقراض (Critically Endangered/CR) قرار دارد. رویشگاه این گونه اگرچه در منطقه حفاظت‌شده است، به‌دلیل عواملی مانند جنگل‌زدایی، آتش‌سوزی، چرای بی‌رویه و حضور عشایر کوچ‌رو، روستاهای حاشیه تالاب و حضور گردشگران به‌شدت تحت تأثیر عوامل تخریبی انسان‌ساز است و لازم است دستگاه‌های اجرایی مرتبط، نسبت به حفاظت از این گونه و جمعیت‌های محدود آن توجه ویژه و برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ماندراک؛ گیاه سمی؛ منطقه حفاظت‌شده شیمبار؛ تیره سیب‌زمینی؛ خوزستان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The conservation status of Mandragora autumnalis in Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mehri Dinarvand1؛ Ziba jamzad2؛ Adel Jalili2؛ Banafshe Yasrebi1؛ Hamid Howeizeh3 | ||
| 1Forests and Rangelands Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research Education and Extension Organization(AREEO), Ahvaz, Iran | ||
| 2Prof., Research Institute of forest and rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization, (AREEO), Tehran, Iran. | ||
| 3Forests and Rangelands Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Ahvaz, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Mandragora is a genus of the Solanaceae family, which includes six species worldwide. M. autumnalis Bertol is the only native species of the genus growing in Iran, reported for the first time in 2013 from Khuzestan province in Shimbar Protected Area? Field observations showed that this species is present in the Shimbar Protected area only in 4 locations, its Area of Occupancy (AOO) is about 0.6 square kilometers in total, and its Extent of Occurrence (EOO) is around 1.5 square kilometers. An average number of 5 to 25 individuals is observed in each population. Due to the presence of this plant in only one habitat in Iran and the Area of Occupancy, less than 10 square kilometers, and the number of adults is less than 50 individuals. The species is classified as Critically Endangered (CR) in Iran. Although the habitat of this species is in a protected area, it is heavily influenced by man-made destructive factors due to factors such as deforestation, fire, overgrazing, the presence of nomadic nomads, the villages on the edge of the wetland, and because many tourists to the area. Therefore, these valuable medicinal species face serious threats in Iran and need special attention from the related executive organizations. An urgent protection plan is needed for the conservation of the limited population of M. autumnalis. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mandrake, Poisonous plant, Shimbar protected area, Solanaceae, Khuzestan | ||
| مراجع | ||
|
حیدرنتاج، و. و مقصودی، م.، 1398. مقایسه تطبیقی مضامین مشترک گیاهان مقدس در نقش مایه‌های گیاهی معماری پیش از اسلام ایران و آرایه‌های معماری دوران اسلامی. مجله باغ نظر، 16(17): 35-50.
خاتم‌ساز، م.، 1377 .فلور ایران، شماره 24: تیره سیب زمینی (Solanaceae). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 112 صفحه.
دیناروند، م.، 1396. تالابی کوهستانی در خوزستان. نشریه طبیعت ایران، 2(5): 89-80.
دیناروند، م.، اجتهادی، ح.، فرزام، م. و اندرزیان، ب.، 1395. بررسی اثر عوامل محیطی بر تنوع زیستی و مدل‌سازی تأثیر تغییر اقلیم بر برخی گونه‌های گیاهی منطقه شیمبار (استان خوزستان). رساله دکتری، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد.
دیناروند، م.، اجتهادی، ح.، جنگجو، م. و اندرزیان، ب.، 1394. معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه حفاظت‌شده شیمبار (استان خوزستان). مجله زیست‌شناسی گیاهی ایران، 23(7): 14-1.
سراج‌الدینی، م.ف.، 1389. گیاه‌درمانی و پزشکی در ایران باستان. تاریخ پزشکی، 2(2): 33-12.
شریفی، م.، نجفی، ف.، یوسف‌شاهی، ح. و همتی، ز.، 1379. بیشه‌های مقدس غرب کشور. محیط‌شناسی، 25: 49-58.
صبوری، س. و جوادی، ش.، 1401. بلوط یک میراث، یک فرهنگ. هنر و تمدن شرق، 10(36): 25-34.
محرابیان، ا.، 1392. مبانی حفاظت از گیاهان (چالش‌ها و روش‌ها). انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران، 323 صفحه.
مظفریان، و.، 1400. تنوع گیاهان سمی در ایران. نشریه طبیعت ایران، 6(4): 82-47.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,257 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,827 |
||