| تعداد نشریات | 283 |
| تعداد نشریات سازمان | 81 |
| تعداد شماره‌ها | 2,766 |
| تعداد مقالات | 31,497 |
| تعداد مشاهده مقاله | 39,697,280 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,252,943 |
بررسی کارایی مصرف کودهای آلی و شیمیایی در افزایش عملکرد کمّی و کیفی اسانس مرزه سهندی Satureja sahendica Bornm. | ||
| تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران | ||
| مقاله 3، دوره 39، شماره 3، مهر 1402، صفحه 336-351 اصل مقاله (1.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijmapr.2023.360892.3266 | ||
| نویسندگان | ||
| فرید نورمند موید* 1؛ بهلول عباس‌زاده2؛ نگار ولی زاده3 | ||
| 1عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی | ||
| 2دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، | ||
| 3محقق (فوق دکتری)، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: مرزه (Satureja spp.) با دارا بودن ترکیبات با ارزشی همچون تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژه‌ای در میان گیاهان دارویی برخوردار است. مرزه یکی از جنس‌های خانواده نعنائیان Lamiaceae)) بوده که در ایران 16 گونه گیاه علفی یک‌ساله و چند ساله دارد. گونه‌های جنس Satureja به دلیل میزان بالای اسانس در صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی و داروسازی دارای اهمیت اقتصادی و پزشکی زیادی هستند. هدف از اجرای این تحقیق افزایش عملکرد کمّی و کیفی اسانس مرزه سهندی (Satureja sahendica) با تغذیه گیاهی مناسب بود. مواد و روش‌ها: این تحقیق در شرایط آبی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار کودی (شاهد (بدون کود)، ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار)، کود گاوی (30 و60 تن در هکتار)، کود گاوی (30 و60 تن در هکتار) + ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار)، ورمی‌کمپوست (5 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (5 تن در هکتار)+ ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار)) در سه تکرار طی چهار سال (1399-1396) در استان آذربایجان شرقی اجرا شد. کشت به‌صورت غیر مستقیم و از طریق نشاء بود. نشاءها در شرایط گلخانه با کشت بذرها در سینی‌های نشاء با ترکیب خاک پیت‌ماس، کوکوپیت و پرلیت به نسبت 4:2:1 تهیه شد. زمان اعمال تیمارها فقط یک نوبت همزمان با آماده‌سازی کرت‌ها و قبل از مرحله کاشت به‌صورت دست‌پاش و مخلوط کردن با خاک بود. ابعاد کرت‌ها 4×3 متر، فواصل خطوط کاشت 50 سانتی‌متر و فاصله بوته‌ها بر روی خط 30 سانتی‌متر تنظیم گردید. روش آبیاری به‌صورت قطره‌ای و در مراحل ابتدای رشد دو نوبت در هفته و پس از استقرار یک نوبت در هفته بود. در طول فصل رشد وجین علف‌های هرز نیز انجام گردید. در طول فصل زراعی صفات ارتفاع بوته، تاریخ گلدهی، سطح تاج‌پوشش و عملکرد سرشاخه سبز اندازه‌گیری شد. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب و تجزیه اسانس نیز به روش کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) انجام گردید. نتایج: براساس نتایج، بین تیمارهای مختلف کودی از لحاظ کلیه صفات تفاوت معنی‌دار وجود دارد. بیشترین عملکرد سرشاخه گلدار به میزان 1974 کیلوگرم در هکتار (6% افزایش نسبت به شاهد) و عملکرد اسانس به میزان 22.25 کیلوگرم در هکتار (9% افزایش نسبت به شاهد) و بالاترین کیفیت اسانس (مجموع ترکیبات فنلی تیمول و کارواکرول) به مقدار 61.89% (18% افزایش نسبت به شاهد) با اعمال تیمار کود گاوی (60 تن در هکتار)+ ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. برای مقرون به صرفه بودن از کود گاوی (60 تن در هکتار) به‌تنهایی نیز می‌توان استفاده کرد. از لحاظ صفت تاریخ 50% گلدهی، دیررس‌ترین محصول مربوط به تیمار شاهد (بدون کود) با 160.25 روز و زودرس‌ترین آن مربوط به تیمار کودی کود گاوی (60 تن در هکتار)+ ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار) با 155.33 روز است. عمده‌ترین اجزای اسانس به‌ترتیب تیمول، پارا-سیمن و گاما-ترپینن بودند. نتایج میانگین درصد ترکیبات فنلی تیمول و کارواکرول به‌عنوان کیفیت اسانس در هر یک از تیمارهای کودی و در هر سال نشان داد که میانگین کیفیت اسانس در سال اول 53.13%، در سال‌های دوم و سوم به‌ترتیب به مقدار 63.98% و 63.54% افزایش و در سال چهارم به مقدار 47.93% کاهش یافته است. نتیجه گیری: مصرف تیمارهای کودی به‌ویژه کودهای دامی به‌همراه کودهای شیمیایی علاوه بر افزایش محصول، موجب زودرسی محصول نیز می‌شود. برداشت زود چین اول باعث می‌شود که چین دوم از فصل رشد استفاده بهینه کرده و با سرمای پاییزه مواجه نشود. با افزایش سن گیاه عملکرد اسانس افزایش، ولی محصول دیرس‌تر و کیفیت اسانس نیز کاهش می یابد. بنابراین محصول اقتصادی در گونه S. sahendica تا سال چهارم با اعمال تیمار کود گاوی (60 تن در هکتار)+ ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار) توصیه می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عملکرد؛ کیفیت؛ اسانس؛ مرزه؛ کود | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigating the effects of organic and chemical fertilizers on the quantitative and qualitative yield of Satureja sahendica Bornm. essential oil | ||
| نویسندگان [English] | ||
| F. Noormand Moaied1؛ B. Abaszadeh2؛ N. Valizadeh3 | ||
| 1Assistant Professor, Research Division of Natural Resources , East Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center , Agricultural Research, Education and Extention Organization (AREEO), Tabriz, Iran | ||
| 2Associate Professor, Medicinal Plants and By-Products Research Department, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extention Organization (AREEO), Tehran, Iran. | ||
| 3Ph.D. Researcher, Medicinal Plants and By-Products Research Department, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extention Organization (AREEO), Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and objectives: Savory (Satureja spp.) has a special position among medicinal plants due to its valuable compounds, such as thymol and carvacrol. Savory is one of the genera of the Lamiaceae family, and this genus has 16 species of annual and perennial herbaceous plants in Iran. Due to the high amount of essential oil, Satureja species are highly economically and medically important in the food, cosmetic, health, and pharmaceutical industries. This research aimed to increase the quantitative and qualitative yield of Satureja sahendica Bornm. essential oil with appropriate plant nutrition. Methodology: This research was carried out under irrigation conditions in the form of a randomized complete block design with eight fertilizer treatments (no fertilizer, N50, P25, K25(kg.ha-1), Cow Manure(30, 60 ton.ha-1), Cow Manure(30, 60 ton.ha-1)+ N50, P25, K25(kg.ha-1), Vermi-compost(5 ton.ha-1), Vermi-compost(5 ton.ha-1)+ N50, P25, K25(kg.ha-1)) in three replications over four years (2017-2020) in East Azarbaijan province. Cultivation was indirect and through grafting. Seedlings were prepared in greenhouse conditions by growing seeds in seedling trays with a mixture of peat moss, cocopeat, and perlite in a ratio 4:2:1. The treatments were applied only once, simultaneously with the plot preparation and before the planting stage. This was done by hand spraying and mixing with the soil. The plot dimensions were 4 x 3 meters, the distance between the planting lines was 50 cm, and the distance between the plants on the line was set to 30 cm. The irrigation method was drip irrigation twice a week in the early stages of growth and once a week after establishment. Weed weeding was also done during the growing season. Plant height, flowering date, crown area, and green shoot yield were measured during the cropping season. Essential oil was extracted by distillation with distilled water, and essential oil was analyzed by gas chromatography (GC) and gas chromatography coupled with mass spectrometry (GC/MS). Results: Based on the results, all traits showed a significant difference between different fertilizer treatments. The highest yield of flowering branches was 1974 kg.ha-1 (6% increase compared to the control) and the yield of essential oil was 22.25 kg.ha-1 (9% increase compared to the control), and the highest quality of essential oil (sum of phenolic compounds thymol and carvacrol) is 61.89% (18% increase in comparison to the control) with treatment of Cow Manure(60 ton.ha-1)+ N50, P25, K25(kg.ha-1) were obtained. To be economical, cow manure (60 tons per hectare) can also be used alone. With regards to 50% flowering, the latest product was a control treatment (without fertilizer) with 160.25 days, while the earliest product was Cow Manure (60 tons.ha-1) +N50, P25, K25 (kg.ha-1) with 155.33 days. The main components of the essential oil were Thymol, p-cymene, and γ-terpinene, respectively. The results of the average percentage of phenolic compounds thymol and carvacrol as essential oil quality in each fertilizer treatment and each year showed that the average quality of essential oil in the first year was 53.13%, in the second and third years it was 63.98 and 63.54, respectively. The percentage decreased to 47.93% in the fourth year. Conclusion: The use of fertilizer treatments, especially animal manures, along with chemical fertilizers, in addition to increasing yield, also causes early ripening. Early harvesting of the first layer allows the second layer to use the growing season optimistically and avoid autumn cold. As the plant age increases, the yield of essential oil increases, but the product is later, and the quality also decreases. Accordingly, Cow Manure(60 ton.ha-1)+ N50, P25, K25(kg.ha-1) should be applied to S. sahendica until the fourth year to produce adequate yields. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Yield, Quality, Essential oil, Savory, fertilizer | ||
| مراجع | ||
|
- Adams, R.P., 1989. Identification of essential oils by ion trap mass spectroscopy. Academic Press: New York, 750p. - Aghavani Shajari, M., 2012. Effects of single and combined application of nutrients on quantitative and qualitative indices of Coriander (Coriandrum sativum L.). M.Sc. Thesis Faculty Agriculture Ferdowsi Universuty of Mashhad, Iran. - Anwar, M., Patra, D.D., Chand, S. and Khanuja, S.P.S., 2005. Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, Nutrient Accumulation, and oil quality of French basil. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 36(13-14): 1737-46. - Bastami, A., Amirnia, R., Sayyed, R.Z. and Enshasy, H.A.E., 2021. The effect of mycorrhizal fungi and organic fertilizers on quantitative and qualitative traits of two important Satureja species. Agronomy, 11: 1285, https://doi.org/10.3390/agronomy11071285. - Bezie, N., Ivica, S., Valerija, B., Visnja, B. and Jasna, P., 2009. Essential oil composition and internal transcribed spacer (ITS) sequence variability of four south-Croatian Satureja species (Lamiaceae). Molecules, 14: 925-938. - Campitelli, P. and Ceppi, S., 2008. Effects of composting technologies on the chemical and physicochemical properties of humic acids. Geoderma, 14: 325-333. - Chatterjee, S.K., 2002. Cultivation of medicinal and aromatic plants in India a commercial approach. Proceedings of an International Conference on MAP. Acta Horticulture (ISHS), 576: 191-202. - Esmaielpour, B., Rahmanian, M., Heidarpour, O. and Shahriyari, M.H., 2017. Effect of Vermicompost and Spent Mushroom Compost on the Nutrient and Essential Oil Composition of Basil (Ocimum basilicum L.). Journal of Essential Oil Bearing Plants, 20(5): 1283-1292. - Ganjali, A. and kaykhaii, M., 2017. Investigating the essential oil composition of Rosmarinus officinalis before and after fertilizing with vermicompost. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 20(5): 1413-1417. - Gulluce, M., Sokmen, M., Daferera, D., Agyar, G., Ozkan, H. and Kartal, N., 2003. In vitro antibacterial, antifungal and antioxidant activities of the essential oil and methanol extracts of herbal parts and callus cultures of Satureja hortensis L. Journal of Agricultural Food Chemistry, 51: 3958-3965. - Habibi, A., Heidari, G.H., Sohrabi, Y., Badakhshan, H. and Mohammadi, Kh., 2011. Influence of bio, organic and chemical fertilizers on medicinal pumpkin traits. Journal of Medicinal Plants Research, 5(23): 5590-5597. - Hamzei, E. and Najari, S., 2014. Evaluation of the possibility of reducing nitrogen fertilizer application using nitroxin biofertilizer in the production of anise (Pimpinella anisum L.) medicinal plant. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 4(23): 57-70. - Heidarpour, O., Esmaielpour, B., Ashraf Soltani, A. and Khorramdel, S., 2019. Effect of Vermicompost on Essential Oil Composition of (Satureja hortensis L.) Under Water Stress Condition. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 22(2): 484-492. - Hossaini, S.M., Aghaalikhani, M., Sefidkon, F. and Ghalavand, A., 2017. Comparison of essential oil content of sahendi savory (Satureja sahendica Bornm.) and its compounds under cultural conditions and natural habitats in Qazvin province. Iranian Journal of Medical and Aromatic Plants, 33(1): 1-12. - Jamzad, Z., 2009. Thymus and Satureja species of Iran. Publications of Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 171p (In Persian). - Kazeminasab, A., Yarnia, M., Lebaschy, M.H., Mirshekari, B. and Rejali, F., 2016. The effect of vermicompost and PGPR on physiological traits of lemon balm (Melissa officinalis L.) plant under drought stress. Journal of Medicinal Plants and By-products, 2: 135-144. - Lee, J., 2010. Effect of application methods of organic fertilizer on growth, soil chemical properties and microbial densities in organic bulb onion production. Sciatica Horticulture, 124: 299-305. - Mirjalili, A., Lebaschi, M.H., Ardakani, M.R., Heidari Sharifabad, H. and Mirza, M., 2021. Antioxidant capacity response of Bakhtiari savory (Satureja bachtiarica Bunge.) to plant density and organic fertilizers in dryland farming conditions. Iranian Journal of Plant Physiology, 11(4): 3819-3828. - Mozafarian, V.A., 2004. Dictionary names of plants in Iran. Farhang Moaser, Tehran, 740p. - Oreopoulou, A., Tsimogiannis, D. and Oreopoulou, V., 2014. Extraction of polyphenols from aromatic and medicinal plants: An overview of the methods and the effect of extraction parameters: 243-259, In Watson, R.R., (Ed.), Polyphenols in Plants. Academic Press, 360p. - Oke, F., Aslim, B., Ozturk, S. and Altundag, S., 2009. Essential oil composition, antimicrobial and antioxidant activities of Satureja cuneifolia Ten. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 112: 874-879. - Saki, A., Mozafari, H., Karimzadeh Asl, Kh., Sani, B. and Mirza, M., 2019. Plant Yield, antioxidant Capacity and Essential Oil Quality of Satureja Mutica Supplied with Cattle Manure and Wheat Straw in Different Plant Densities, Communications in Soil Science and Plant Analysis, 50: 21: 2683-2693. - Satil, F. and Kaya, A., 2007. Leaf anatomy and hairs of Turkish Satureja L. (Lamiaceae). Acta Biologica Cracoviensia Series Botanica, 49(1): 67-76. - Sefidkon, F., Jamzad, Z. and Mirza, M., 2004. Chemical variation in the essential oil of Satureja sahendica from Iran. Food Chemistry, 88: 325-328. - Sharma, J. and Agarwal, S., 2014. Impact of organic fertilizers on growth, yield and quality of spinach. Indian Journal of Plant Sciences, 3(3): 37-43. - Shibamoto, T., 1987. Retention indices in Essential oil analysis: 259-274, In: Sandra, P. and Bicchi, C., (Eds.), Capillary Gas Chromatography in Essential Oils Analysis. Dr. Alferd Huethig Verlag, New York, 435p. - Sun, R., Zhang, X.X., Guo, X., Wang, D. and Chu, H., 2015. Bacterial diversity in soils subjected to long-term chemical fertilization can be more stably maintained with the addition of livestock manure than wheat straw. Soil Biology and Biochemistry, 88: 9-18. - Tasdighi, H., Salehi, A., Movahhedi Dehnavi, M. and Behzadi, Y., 2015. Survey of yield, yield components and essential oil of Matricaria chamomilla L. with application of vermicompost and different irrigation levels. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 25(3): 61-78. - Tehrani Sharif, H., Sharifi Ashoorabadi, E., Tajali, A.A. and Makizadeh Tafti, M., 2015. Effect of plant nutrition systems on qualitative and quantitative yield of purple basil (Ocimum basilicum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 31(2): 283-306. - Wang, N., Nan, H.Y. and Feng, K.Y., 2020. Effects of reduced chemical fertilizer with organic fertilizer application on soil microbial biomass, enzyme activity and cotton yield. Ying Yong Sheng Tai Xue Bao, 31(1): 173-181. - Yasmin, S. and Nehvi, F.A., 2013. Saffron as a valuable spice: A comprehensive review. African Journal of Agricultural Research. 8(3): 234-242. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 391 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 316 |
||