1دانش آموخته کارشناسی ارشد گرایش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا
2دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا
3دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
4استادیارگروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
چکیده
تحقیق کاربردی حاضر در راستای شناسایی شاخصهای تدریس اثربخش، با استفاده از روش پیمایشی و پرسشنامه انجام شده است. پرسشنامه در مجموع شامل 105 سوال بود که 7 سوال مربوط به ویژگی های فردی و بقیه سوالات مربوط به سه بخش مهارتهای حرفه ای (26 سوال)، مهارتهای عمومی تدریس (36 سوال) و مهارتهای فنی (25 سوال) بودند. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید کشاورزی دانشگاه های بوعلی سینا (80 N=) و رازی (72N=) میباشد. برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده گردید که مجموعا 129 نفر از اساتید کشاورزی دانشگاههای بوعلی سینا (66 نفر) و رازی (63 نفر) به عنوان نمونه های تحقیق انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و تحلیلی با استفاده از نرم افزار SPSS22 و smartPLS3انجام گرفت. نتایج نشان داد مهمترین شاخصهای تدریس اثربخش در حیطه مولفه مهارتهای فنی تدریس شامل: داشتن طرح درس و برنامه برای تدریس و تعهد در قبال آن، رعایت نظم و پیوستگی در تنظیم مطالب درسی و ارائه آنها، مرتبط نمودن محتوای درس با نیازهای جامعه کشاورزی، در حیطه مولفه عمومی شامل: گشادهرویی استاد، انعطافپذیری نسبت به شرایط دانشجویان، برقراری ارتباط صمیمانه با دانشجویان؛ و مهمترین شاخصهای تدریس اثربخش در حیطه مولفه خاص حرفه معلمی شامل: تعیین زمان، شرایط و موقعیت کلاس توسط استاد ، اعلام دستورالعملهای صریح و شفاف از سوی استاد، تسلط استاد بر مطالب درسی بوده است. در مدل ساختاری پژوهش، مولفه ی مهارتهای حرفه ای، مهارتهای فنی و مهارتهای عمومی به ترتیب با ضریب تاثیر 70/0، 27/0، 19/0 ارتباط مثبت و معنی داری با مولفه ی «تدریس اثربخش» داشتند.
1M.Sc. Agricultural Extension and Education Dept., Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
2Associate Professor, Agricultural Extension and Education Dept., Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
3Associate professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
4Assistant Professor, Agricultural Extension and Education Dept., Bu-AliSina University, Hamedan, Iran
چکیده [English]
The present applied research has been carried out in order to identify the indicators of effective teaching, using a survey method and a questionnaire. The questionnaire included a total of 105 questions, 7 of which are related to personal characteristics and the rest of the questions are related to three sections: professional skills (26 questions), general teaching skills (36 questions) and technical skills (25 questions). The statistical population of the research includes agricultural faculty members of Bu Ali Sina (N=80) and Razi (N=72) universities. To determine the sample size, Morgan's table was used, and a total of 129 faculty members from Bu Ali Sina (66) and Razi (63) universities were selected as research samples. Data analysis was done in two sections of descriptive and analytical statistics using SPSS22 and smartPLS3 software. The results showed that the most important indicators of effective teaching on teaching technical skills include: having a lesson plan and program for teaching and commitment to it, considering discipline and consistency in presenting lessons, linking the lesson content with the needs of the agricultural community. About general teaching skills, the most important were: openness of the professor, flexibility towards students' conditions, establishing close communication with students; and the most important indicators of effective teaching on the teaching profession include: determining the time, conditions and position of the class by the teacher, clarifying transparent instructions during teaching, the teacher's expertise on the course subjects. In the structural model of the research, the components of professional skills, technical skills and general skills had a positive and significant relationship with the "effective teaching" component with the impact coefficient of 0.70, 0.27, and 0.19, respectively.
کلیدواژهها [English]
Effective Teaching, Professional Skills, General Skills, Technical Skills, Agricultural Faculty Members, Agricultural College
مراجع
اسدی, م., غلامی, خ., & بلندهمتان, ک. (1394). عوامل و مولفه های بنیادی تدریس اثربخش در آموزش عالی از دیدگاه دانشجویان و اعضای هیات علمی دانشگاه کردستان. . اندیشه های نوین تربیتی دانشکدة علوم تربیتی و روا نشناسی دانشگاه الزهراء س, 11(1) 149-123. اسلامیان, ح. (1394). تدوین مؤلفهها و نشانگرهای تدریس اثربخش جهت به کارگیری توسط استادان دانشگاه علوم انتظامی. مطالعات مدیریت بر آموزش انتظامی, 8 (3), 114- 193. بنیداوودی, ز. (1393). مقایسه ویژگیهای تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز. دوفصلنامه آموزش پزشکی مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل, 2 (2), 13-17. پورشافعی, ه., خامسان, ا., & شوشتری, ل. ط. ز. (1396). اسنادهای اساتید موفق در تدریس اثربخش بر مبنای روش بنیاد بخشی نظریه. فصلنامه اندیشه های نوین تربیتی, سال سیزدهم، شماره ۳، پیاپی ۵۱, 228-211. رجبیانغریب, ف., حجازی, ی., & امید, م. (1393). اهمیت مؤلفه های کیفیت تدریس از دیدگاه دانشجویان بر پایه تحلیل حساسیت شبکه عصبی مصنوعی. . پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی, 29, 23-13. رعدآبادی, م., موسوی, م., محمدی, آ., & صدیقمعروفی, ش. (1393). تعیین مهم ترین مولفه های موثر بر اثربخشی تدریس یک استاد از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد: رهیافت مدل تحلیل سلسله مراتبی. آموزش علوم پزشکی یزد, 9(3), 66-58. زابلی, ر. ا., مالمون, ز., & حسنی, م. (1393). ارتباط بین عوامل مؤثر بر کیفیت تدریس اساتید: مدلیابی معادلات ساختاری. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی, 7 (5), 321-315. سلیمی, ج., & رمضانی, ق. (1393). شناسایی مؤلفههای تدریس اثربخش و ارزیابی وضعیت تدریس (مطالعه موردی دانشگاه علمی کاربردی استان کردستان). فصلنامه مطالعات اندازهگیری و ارزشیابی آموزشی, 4 (8), 33-61. صفری, ث. (1390). ویژگی های فرایند تدریس یادگیری در آموزش عالی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران, 50, 73- 90. غلامی, خ., & اسدی, م. (1392). تجربه حرفه ای اساتید در ارتباط با پدیده تدریس اثربخش در آموزش عالی. . فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی, 1 (2), 26-25. کاویانی, ح., & نیلی, م. (1395). فراتحلیل عوامل موثر بر تدریس اثربخش در آموزش پزشکی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی, سال شانزدهم شماره ۱،پیاپی ۷۸, 20-29. محبی, س., & ربیعی, م. (1394). کیفیت تدریس خلاق بر اساس تجربه دانشجویان پرستاری. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت, 4 (3), 255-244. معروفی، ش. ص.، محمدی، آ. ، موسوی، م.و رعدآبادی، م. (1393). تعیین مهمترین مولفه های موثر بر اثربخشی تدریس یک استاد از دیدگاه دانشجویان کارشناسی ارشد: رهیافت مدل تحلیل سلسله مراتبی. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی یزد، 9 (3)، 66-58. موحدی، ر.، شیرخانی، م. و طالبی، ب. (1396). بررسی عوامل موثر بر بهبود کیفیت آموزش از دیدگاه دانشجویان (مطالعه موردی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا). نشریه نامه آموزش عالی، 10 (37)، 79-110.