1دانشیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
2دانشیار، پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
3کارشناس، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
چکیده
معرفی ارقام زودرس گیلاس با کیفیت مطلوب همواره از اهداف مهم برنامه های اصلاحی گیلاس بوده است. رقم جدید شاندیز در سال 1398 از طریق سلکسیون ژنوتیپ های بومی گیلاس استان خراسان رضوی و با اجرای پنج پروژه تحقیقاتی در طی 20 سال معرفی شد. نتایج بیش از یک دهه بررسی نشان داد که رقم شاندیز دارای عادت رشد گسترده و قدرت شاخه زایی متوسط میباشد. براساس مطالعات فنولوژی، شروع گلدهی رقم شاندیز هفته دوم فروردین و زمان برداشت محصول، اواخر اردیبهشت می باشد. شاندیز خود ناسازگار بوده و گرده ارقام زرد-90 و صورتی لواسان بهترین گرده زا برای تشکیل میوه آن می باشد. متوسط وزن میوه این رقم(7/23 گرم) در مقایسه با رقم شاهد عدلی(به عنوان اولین رقم زودرس داخلی با وزن 4/9 گرم)، و دلامارکا(رقم زودرس خارجی با وزن 3/8 گرم) بالاتر است. با بررسی میزان مواد جامد محلول رقم شاندیز (18/16 درصد) با ارقام عدلی (16/9 درصد) و دلامارکا (16/2 درصد)، این رقم از میزان قند بالاتری برخوردار است. میزان عملکرد رقم جدید شاندیز در مرحله باردهی اقتصادی 23 کیلوگرم در هر درخت تعیین شد که نسبت به رقم عدلی (14/5 کیلوگرم در هر درخت) و دلامارکا (20 کیلوگرم در هر درخت) بیشتر بود. اگر چه ارقام زودرس به دلیل فصل رشد کوتاه معمولا از لحاظ اندازه میوه کوچکتر هستند، اما بالا بودن متوسط وزن میوه و درصد مواد جامد محلول در رقم شاندیز از جمله مزایای این رقم می باشد که انتظار می رود منجر به افزایش ارزش اقتصادی و بازارپسندی آن شود.
Shandiz, a new early ripening sweet cherry cultivar with suitable size and quality
نویسندگان [English]
E. Ganji Moghadam1؛ N. Bouzari2؛ A. Jalali3؛ A. Irvani3؛ S. Bina3
1Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Khorasan razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran
2Assistant Professor, Temperate Fruits Research Center, Horticultural Sciences Research Institute (AREEO), Iran.
3Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Khorasan razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran
چکیده [English]
Release of early ripening and high-quality cultivars is always one of the most important goals of cherry breeding programs. In 2019, Shandiz was released through selection of native cherry genotypes of Khorasan Razavi province after performing five research projects during 20 years. The results of more than a decade of research showed that Shandiz cultivar has an extensive growth habit and moderate branching power. According to the phenological studies Shandiz flowering starts in the first week of April and it is ready to be harvested in the Third week of May. This cultivar is self-incompatible and Zard-90 and Sorati Lavasan are recommended as suitable and compatible pollinator cultivars. Fruit weight of Shandiz (7.23 gr) is higher than Adli (4.9 gr), and Delamarka (3.8 gr) cultivars. Shandiz has a higher total solid soluble (TSS) (%18.16) compared to Adli (%16.9) and Delamarka (%16.2) cultivars. The yield of Shandiz was 23 kg/tree compared to Adli (14.5 kg/tree). Although early ripening cultivars usually have smaller fruit size due to the short growing season, but the high fruit weight and percentage of TSS in Shandiz are considered as some important advantages to increase its economic value as well as its marketability.
کلیدواژهها [English]
sweet cherry, early ripening cultivar, total solid soluble, ripening time
مراجع
1- بی نام، آمار نامه کشاورزی. 1398. وزارت جهاد کشاورزی و معاونت برنامه ریزی و اقتصادی و مرکز فناوری و اطلاعات و ارتباطات. 29 صفحه.
2- گنجی مقدم، ا.، بوذری، ن.، کاوند، ا.، ایروانی، ا.، اخوان، ش. و بینا، س. 1396. عدلی، رقم جدید گیلاس زودرس با اندازه و کیفیت مطلوب. نشریه علمی- ترویجی یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی. 6 (2):132-123.
3- گنجی مقدم، ا.، جلالی، ا.، ایروانی، ا. و بینا، س. 1398. مقایسه خصوصیات کمی و کیفی ژنوتیپ امیدبخش مشهد-86 با برخی رقم های زودرس گیلاس. مجله علوم باغبانی ایران. 5 (4): 899-891.
4- گنجی مقدم، ا.، مومنی، م.، بوذری، ن. و اصغرزاده، ا. 1393. اثر گرده افشانی بر تشکیل میوه و ارزیابی خصوصیات فنولوژیکی، پومولوژیکی ومورفولوژیکی برخی ارقام وارداتی گیلاس در شرایط استان خراسان رضوی. مجله به نژادی نهال و بذر. 1(4): 806- 785.
5- گنجی مقدم، ا. و هوشیار، ز. 1393. معرفی برخی از خصوصیات فنولوژی، مورفولوژی و پومولوژیکی گیلاس رقم استلا در شرایط مشهد. نشریه علمی- ترویجی یافته های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی. 3 (4): 265-255.
Perez-Sanchez, R., Gomez-Sanchez, M. A. and Morales-Corts, M. R. 2010. Description and quality evaluation of sweet cherries cultured in Spain. J. Food Qual. 33: 490- 506.