1دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
2استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
3استاد، مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
4استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
چکیده
اهمیت پایش اکوسیستمهای مرتعی مراتع کشور با توجه به تنوع گسترده اکولوژیکی و رویشگاهی، بخش عمده گونههای گیاهی، جانوری و سایر میکروارگانسیمها را در خود جای دادهاند. این اکوسیستمها، بهشدت شکننده هستند و در معرض خطر تبدیلشدن به رویشگاههای تخریبشده و بیابانی قرار دارند. بخش عمدهای از مراتع در ایران، تحت سیطره اقلیمهای بیابانی، خشک و نیمهخشک قرار دارد و با تجربه تغییر اقلیم، گرم شدن کره زمین و از همه بالاتر، ظهور پدیده خشکسالی ممتد، در معرض تغییرات اساسی است. کاهش تولید، پایین آمدن ظرفیت انعطافپذیری و سازگاری، انقراض گونهها و جابهجایی مرز جوامع گیاهی ازجمله این تغییرات هستند. در چنین شرایطی، بهرهبرداری از این اکوسیستمها از طریق چرای دام، تغییر کاربری، توسعه بهرهبرداری از معادن و تأثیرگذاری سایر برنامههای عمرانی و توسعهای، بهدلیل کمتوجهی به مسائل محیطزیستی، زمینه تخریب و زوال کامل این رویشگاهها را فراهم میکند و بستر مناسب برای بیابانزایی و تولید ریزگردها، به وجود میآید (جلیلی، 1396). بنابراین، لازم است قدمهای جدی توسط سازمانهای مرتبط نظیر سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با حمایت دیگر دستگاههای تصمیمگیر در رابطه با حفظ و احیای این اکوسیستمهای ارزشمند و حیاتی، با بهرهگیری از همه ظرفیتهای کارشناسی و علمی و امکانات کشور برداشته شود.
عنوان مقاله [English]
The need for long-term monitoring of vegetation and soil in rangeland ecosystems
نویسندگان [English]
Javad Motamedi1؛ Adel Jalili2؛ Hossein Arzani3؛ Mohammad Fayyaz4
1Associate Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran.
2Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
3Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
4Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]
-
مراجع
ارزانی، ح. و عابدی، م.، 1394 الف. ارزیابی مرتع: ممیزی و پایش مرتع. دانشگاه تهران، تهران، 224 صفحه.
ارزانی، ح. و عابدی، م.، 1394 ب. ارزیابی مرتع: اندازهگیری پوشش گیاهی، دانشگاه تهران، تهران، 306 صفحه.
ارزانی، ح.، 1388. ارزیابی مراتع مناطق مختلف آبوهوایی ایران، گزارش نهایی طرح پژوهشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 425 صفحه.
اسکندری، ن.، علیزاده، ع. و مهدوی، ف.، 1387. سیاستهای مرتعداری در ایران. نشر پونه، تهران، 194 صفحه.
جلیلی، ع.، 1396. لزوم توجه جدی به مراتع کشور. طبیعت ایران، 2(6) : 3-3.
رحمانی، ا.، جلیلی، ع.، پورهاشمی، م.، خسروشاهی، م.، افتخاری، ع.ر.، فرآشیانی، م.ا. و سفیدکن، ف.، 1401. پایش عرصههای طبیعی در کشور. طبیعت ایران، 7 (7): 89-67.
شیدایی، گ.، 1355. بررسی گیاهان علوفهای و مراتع در ایران، گزارش فنی فائو. دفتر فنی مرتع، سازمان جنگلها و مراتع کشور، تهران، 292 صفحه.
معتمدی، ج.، جلیلی، ع.، ارزانی، ح. و خداقلی، م.، 1399. علل تخریب مراتع در کشور و راهکارهای برونرفت از وضعیت پیشآمده. طبیعت ایران، 5(4): 24-1.
معتمدی، ج.، جلیلی، ع.، فیاض، م.، ارزانی، ح.، خداقلی، م.، سفیدکن، ف. و فرحپور، م.، 1400. سیر تکامل تحقیقات مرتع در ایران و نگرش مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور به آینده تحقیقات مرتع. طبیعت ایران، 6(4): 15-1.