اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات286
تعداد نشریات سازمان84
تعداد شماره‌ها3,029
تعداد مقالات33,886
تعداد مشاهده مقاله45,258,773
تعداد دریافت فایل اصل مقاله60,507,099
صفری, یاسر. (1402). مروری بر شاخص‌های اندازه‌گیری امنیت غذایی در کشور و نقش گم‌شده خاک. سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(1), 15-29. doi: 10.22092/lmj.2022.127441
یاسر صفری. "مروری بر شاخص‌های اندازه‌گیری امنیت غذایی در کشور و نقش گم‌شده خاک". سامانه مدیریت نشریات علمی, 11, 1, 1402, 15-29. doi: 10.22092/lmj.2022.127441
صفری, یاسر. (1402). 'مروری بر شاخص‌های اندازه‌گیری امنیت غذایی در کشور و نقش گم‌شده خاک', سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(1), pp. 15-29. doi: 10.22092/lmj.2022.127441
صفری, یاسر. مروری بر شاخص‌های اندازه‌گیری امنیت غذایی در کشور و نقش گم‌شده خاک. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1402; 11(1): 15-29. doi: 10.22092/lmj.2022.127441

مروری بر شاخص‌های اندازه‌گیری امنیت غذایی در کشور و نقش گم‌شده خاک

مدیریت اراضی
مقاله 3، دوره 11، شماره 1، مرداد 1402، صفحه 15-29    اصل مقاله (946.65 K)
نوع مقاله: مروری
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/lmj.2022.127441
نویسنده
یاسر صفری*
استادیار گروه آب‌وخاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود
چکیده
امنیت غذایی یک مفهوم چند زمینه‌ای با هدف ارزیابی دسترسی افراد به غذای کافی، سالم و مغذی است. دست‌یابی به امنیت غذایی پایدار مستلزم توجه هم‌زمان به طیف وسیعی از عوامل محیطی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و برهم‌کنش‌های محتمل این عوامل است. بی‌شک، اطلاع درست از وضعیت حال حاضر امنیت غذایی در سطوح منطقه‌ای، ملی و یا جهانی پیش‌شرط انجام برنامه‌ریزی‌های هدفمند آتی است. نظر به فراگیر بودن مفهوم امنیت غذایی، تاکنون شاخص‌های متفاوتی توسط برخی سازمان‌های بین‌المللی برای اندازه‌گیری ناامنی غذایی ارائه شده است که هر کدام نوع نگاه متفاوتی به این مقوله دارند. با این وجود، به نظر می‌رسد وجه اشتراک اغلب این شاخص‌ها، کم‌توجهی و حتی نادیده انگاشتن نقش منابع طبیعی تولید، به‌ویژه خاک است. در نتیجه، کاربرد چنین شاخص‌هایی، به‌ویژه در مناطق درگیر با محدودیت‌های محیطی و معضل تنزل کیفی اراضی، می‌تواند به نتایج غیر دقیق و گمراه‌کننده‌ای منجر شود. از این رو، نوشتار حاضر در صدد است تا با مرور رایج‌ترین شاخص‌های سنجش امنیت غذایی در ایران و تشریح کلی معیارهای مورد استفاده آن‌ها، سطح توجه این شاخص‌ها به منابع محیطی تولیدات غذایی را بررسی کند. علاوه بر این، به‌منظور توجیه لزوم توجه به نقش کلیدی خاک در دست‌یابی به امنیت غذایی، به‌ویژه در کشور ایران، این نوشتار سعی بر تبیین دقیق روند اثرپذیری هر یک از ابعاد مختلف امنیت غذایی از جنبه‌های گوناگون تخریب خاک دارد.
کلیدواژه‌ها
امنیت غذایی؛ تخریب خاک؛ تولید پایدار؛ کیفیت خاک
عنوان مقاله [English]
Review of food security indices in Iran and the forgotten role of soil
نویسندگان [English]
Yaser Safari
Department of Water and Soil - Faculty of Agriculture - Shahrood University of Technology
چکیده [English]
Food security is a multidisciplinary concept aimed at assessing the individuals' access to sufficient, safe, and nutritious food. Achieving sustainable food security requires simultaneous consideration of a vast range of environmental, economic, social, and political aspects and their possible interactions. Accurate assessment of the present situation of food security at regional, national, and global levels is the prerequisite to the adoption of targeted strategies in future. Given the pervasiveness of food security, multiple indices have been developed by certain international organizations to measure the degree of food insecurity. Yet, what these seem to share is their neglect or even total ignorance of the role(s) natural resources, especially soil, play in food production. Application of such indices should consequently lead to inaccurate and misleading results, especially in areas confronted with environmental constraints and land degradation problems. Accordingly, the present paper aims to review and identify the indicators used in every index in an attempt to evaluate the extent to which the food security indices most commonly used in Iran address food production. Furthermore, the study pursues to determine accurately the impact of each single aspect of soil degradation on food security dimensions and, thereby, stress the necessity for paying heed to the key role soil plays in achieving food security, especially in Iran.
کلیدواژه‌ها [English]
Food security, Soil degradation, Soil quality, Sustainable production
مراجع
  1. اکبرپور، م.، ع.م. مهدوی دامغانی، ر. دیهیم‌فرد و ه. ویسی. بررسی وضعیت امنیت غذایی در شهرستان مرودشت. مجله کشاورزی بوم‌شناختی، 6(1): 10-1.
  2. باقرزاده آذر، ف.، ر. رنجپور و ز. کریمی تکانلو. 1396. برآورد سطح امنیت غذایی کشور با شاخص نوین امنیت غذایی جهانی (GFSI). مجله تحقیقات نظام سلامت، 13(2): 243-236.
  3. پاکروان، م.ر.، س.ص. حسینی، س. یزدانی و ح. سلامی. 1394. شناسایی عوامل مؤثر بر امنیت غذایی خانوراهای شهری و روستایی ایران. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران. 46(3): 408-395.
  4. جمینی، د.، ع. امینی، ح. قادرمرزی و ج. توکلی. سنجش امنیت غذایی و تعیین‌کننده‌های آن در مناطق روستایی (نمونه موردی: کشاورزان بخش مرکزی شهرستان روانسر، استان کرمانشاه). مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 4(2): 246-225.
  5. جمینی، د.، ع. امینی، ح. قادرمرزی و ج. توکلی. سنجش امنیت غذایی و واکاوی چالش‌های آن در مناطق روستایی (نمونه موردی: دهستان بدر، شهرستان روانسر). فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 27: 102-87.
  6. خداداد کاشی، ف. و خ. حیدری. 1383. برآورد سطح امنیت غذایی خانوارهای ایرانی بر اساس شاخص AHFSI. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 48 (12): 166-155.
  7. رحیمی‌مقدم، س.، ع.م. مهدوی دامغانی، م. اکبرپور، م. سجادیان و ن. رفیعی صدر. 1394. بررسی وضعیت امنیت غذایی در شهرستان پلدختر. مجله کشاورزی بوم‌شناختی. 5(2): 97-89.
  8. صفری، ی. 1397. پیامدهای آلودگی خاک­های کشور به فلزات سنگین برای امنیت غذایی. دومین همایش بین­المللی و سومین همایش ملی کشاورزی، محیط‌زیست و امنیت غذایی. 15 اسفند 1397. دانشگاه جیرفت.
  9. طهرانی، م.م.، م.ر. بلالی، ف. مشیری و ع.م. دریاشناس. 1391. توصیه و برآورد کود در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها. 1391. مجله پژوهش‌های خاک. 26 (2): 144-123.
  10. عسکری، س.، ح.ر. اولیایی، ی. صفری و م. صدقی اصل. 1398. تغییرپذیری مکانی برخی ویژگی‌های حاصلخیزی خاک متأثر از تغییرات کاربری اراضی در منطقه یاسوج. مجله مدیریت خاک و تولید پایدار. 9 (1): 81-65.
  11. قالیباف، م.ب.، ز. پیشگاهی‌فرد، ر. افضلی و س.م. حسینی. 1395. تحلیلی ژئوپلیتیکی بر محصول‌های راهبردی کشاورزی ایران (مطالعه موردی: گندم). پژوهش‌های جغرافیای انسانی. 48 (1): 53-67.
  12. کریمی تکانلو. ز.، ز. رنجپور، م.ع.، متفکر آزاد، ا. اسدزاده و ف. باقرزاده آذر. 1397. رویکردی نوین در برآورد سطح امنیت غذایی در ایران با شاخص GFSI و مطالعه تأثیر شاخص قیمت‌ها و جمعیت بر آن. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، 26: 218-181.
  13. مرادی، م.، ح. شعبانعلی فمی و ع. اسدی. 1398. تأثیر مدیریت مصرف آب کشاورزی بر امنیت غذایی خانوارهای کشاورزان در نظام بهره‌برداری خانوادگی: مورد مطالعه شهرستان کرمانشاه. مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی. 12(4): 64-51.
  14. مکی‌آبادی، ف.، ف. لشکرآرا و س.م. میردامادی. 1395. نقش کشاورزی ارگانیک در امنیت غذایی از دیدگاه کارشناسان کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان تهران. فصلنامه پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی. 9(2): 20-11.
  15. نصیری، ا.، ح.ر. اولیایی، ی. صفری و م. صدقی اصل. 1398. ارزیابی زمین­آماری تغییرات برخی ویژگی­های خاک در پی تخریب جنگل­های بلوط در دشت مختار یاسوج. تحقیقات کاربردی خاک. 7 (3): 97-83.
  16. Abbas, G., M. Amjad, M. Saqib, B. Murtaza, M.A. Naeem, A. Shabbir and G. Murtaza. 2021. Soil sodicity is more detrimental than salinity for quinoa (Chenopodium quinoa Willd.): A multivariate comparison of physiological, biochemical and nutritional quality attributes. Journal of Agronomy and Crop Science, 27(1): 59-73.
  17. Alarcão, V., S. Guiomar, A. Oliveira, M. Severo, D. Correia, D. Torres and C. Lopes. 2019. Food insecurity and social determinants of health among immigrants and natives in Portugal. Food Security, Doi: 10.1007/s12571-019-01001-1.
  18. Allee, A., L.R. Lynd and V. Vaze. 2021. Cross-national analysis of food security drivers: comparing results based on the Food Insecurity Experience Scale and Global Food Security Index. Food Security, Doi: 10.1007/s12571-021-01156-w.
  19. Amirzadeh Moradabadi, S., S. Ziaee, H. Mehrabi-Boshrabadi and A. Keikha. 2020. Effect of agricultural sustainability on food eecurity of rural households in Iran. Journal of Agricultural Science and Technology, 22(2): 289-304.
  20. Clair, S.B.S. and J.P. Lynch. 2010. The opening of Pandora’s Box: climate change impacts on soil fertility and crop nutrition in developing countries. Plant and Soil, 335: 101–115.
  21. Coleman-Jensen, A., M.P. Rabbitt, C.A. Gregory and A. Singh. 2020. Household Food Security in the United States in 2019, ERR-275, U.S. Department of Agriculture, Economic Research Service.
  22. EIU (The Economist Intelligence Unit). 2015. Global food security index 2015. An annual measure of the state of global food security. London: The Economist Intelligence Unit Limited.
  23. FAO and ITPS. 2015. Status of the World's Soils. Food and Agriculture Organization of the United Nations and Intergovernmental Technical Panel on Soils, Rome, Italy.
  24. FAO and WHO. Rome declaration on nutrition. Second international conference on nutrition. Rome, Italy .
  25. 1997. Assessment of the household food security situation, based on the Aggregate Household Food Security Index and the sixth world food survey. Rome, Italy.
  26. 2018. FAO Statistical Databases. http://apps.fao.org/Food and Agriculture Organization of the United Nations.
  27. 2009. Declaration of the World Summit on Food Security. http://www.fao.org/fileadmin/templates/wsfs/Summit/Docs/Final_Declaration/WSFS09_Declaration.pdf. Accessed: June 2019.
  28. 2011. The state of the world’s land and water resources for food and agriculture (SOLAW)—managing systems at risk. The Food and Agriculture Organization of the United Nations and Earthscan, London.
  29. 2021. The State of Food Security and Nutrition in the World 2021. Transforming food systems for food security, improved nutrition and affordable healthy diets for all. Rome, FAO. https://doi.org/10.4060/cb4474en.
  30. Guha-Khasnobis, B., Sh.S. Acharya and B. Davis. 2007. Food security; indicators, measurement, and the impact of trade openness. Oxford University Press, 352p.
  31. Holland, J.E., P.J. White, M.J. Glendining, K.W.T. Goulding and S.P. McGrath. 2019. Yield responses of arable crops to liming – An evaluation of relationships between yields and soil pH from a long-term liming experiment. European Journal of Agronomy, 105: 176–188.
  32. Hurni, H., M. Giger, H. Liniger, R. Mekdaschi Studer, P. Messerli, B. Portner, G. Schwilch, B. Wolfgramm and T. Breu. 2015. Soils, agriculture and food security: the interplay between ecosystem functioning and human well-being. Current Opinion in Environmental Sustainability, 15: 25–34.
  33. Izraelov, M. and J. Silber. 2019. An assessment of the global food security index. Food Security, 11: 1135–1152.
  34. Janson, J.K. and K.S. Hofmockel. 2020. Soil microbiomes and climate change. Nature Reviews Microbiology, 18: 35-46.
  35. Jones, A.D., F.M., Ngure, G. Pelto and S.L. Young. 2013. What are we assessing when we measure food security? A compendium and review of current metrics. Advances in Nutrition, 4(5), 481–505.
  36. Khader, B.F.Y., Y.A. Yigezu, M.A. Duwayri, A.A. Niane, and K. Shideed. 2020. Where in the value chain are we losing the most food? The case of wheat in Jordan. Food Security, Doi: 1007/s12571-019-00962-7.
  37. Khalili, A. and J. Rahimi. 2018. Climate. p. 19-34. In: Roozitalab et al (ed.) The Soils of Iran. Speringer.
  38. Kopittke, P.M., N.W. Menzies, P. Wang, B.A. McKenna and E. Lombi. 2019. Soil and the intensification of agriculture for global food security. Environment International, 132: 105078.
  39. Lal, R. 2009. Soil degradation as a reason for inadequate human nutrition. Food Security, 1: 45-57.
  40. Lee, D.K. 2011. Land and soil in the context of a green economy for sustainable development, food security and poverty eradication. The Submission of the UNCCD Secretariat to the Preparatory Process for Rio‏ UNCCD, Bonn. http://www.uncsd2012.org/content/documents/462unccd.pdf.
  41. Osman, Kh.T. 2014. Soil degradation, conservation and remediation. Springer, New York, 237p.
  42. Rahmanian, M. and Y. Safari. 2020. Contamination factor and pollution load index to estimate source apportionment of selected heavy metals in soils around a cement factory, SW Iran. Archives of Agronomy and Soil Science, Doi: 10.1080/03650340.2020.1861252.
  43. Rashid, M.I., L.H. Mujawar, T. Shahzad, T. Almeelbi, I.M.I. Ismail and M. Oves. 2016. Bacteria and fungi can contribute to nutrients bioavailability and aggregate formation in degraded soils. Microbiological Research, 183: 26–41.
  44. Rojas, R.V., M. Achouri, J. Maroulis and L. Caon. 2016. Healthy soils: a prerequisite for sustainable food security. Environmental Earth Sciences, 75: 180.
  45. Safari, Y. and M.A. Delavar. 2019. The influence of soil pollution by heavy metals on the land suitability for irrigated wheat farming in Zanjan region, northwest Iran. Arabian Journal of Geosciences, Doi: 1007/s12517-018-4190-2.
  46. Safari, Y., M.A. Delavar and S.M. Alavi Siney. 2018a. Soil pollution: The hidden threat to food security in Iran. United Journal of Agricultural Science and Research, 1: 1–4.
  47. Safari, Y., A. Delavar, Ch. Zhang, Z. Noori and M. Rahmanian. 2018b. Assessing cadmium risk in wheat grain using soil threshold values. International Journal of Environmental Science and Technology, 15: 887–894.
  48. Smith, P., J.I. House, M. Bustamante, J. Sobocká, R. Harper, G. Pan, P.C. West, J.M. Clark, T. Adhya, C. Rumpel, K. Paustian, P. Kuikman, M.F. Cotrufo, J.A. Elliott, R. McDowell, R.I. Griffiths, S. Asakawa, A. Bondeau, A.K. Jain, J. Meersmans and T.A.M. Pugh. 2015. Global change pressures on soils from land use and management. Global Change Biology, 22: 1008–1028.
  49. Soltani, A., S.M. Alimagham, A. Nehbandani, B. Torabi, E. Zeinali, E. Zand, V. Vadez, M.P.V. Loon and M.K.V. Ittersum. 2020. Future food self-sufficiency in Iran: A model-based analysis. Global Food Security, Doi: 10.1016/j.gfs.2020.100351.
  50. Sposito, G. 2013. Green water and global food security. Vadose Zone Journal, Doi: 2136/vzj2013.02.0041.
  51. Stavi, I. and R. Lal. 2014. Achieving zero net land degradation: challenges and opportunities. Journal of Arid Environments, Doi: 10.1016/j.jaridenv.2014.01.016.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,483
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 983


counter
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب