1کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.
2استادپژوهش، موسسه تحقیقات جنگلهاومراتع کشور، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3مرکز تحقیقات زیست فناوری پزشکی،دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
چکیده
جنس . Leucojum L از خانواده Amaryllidaceae دو گونه دارد که هر کدام دارای 2 زیرگونه هستند. Leucojum aestivum L. subsp. aestivum عنصر اروپا- سیبری است که به عنوان گیاهی نادر در برخی از مناطق تالابی و مرطوب شمال ایران میروید. در این مقاله جایگاه حفاظتی این آرایه براساس شیوه نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و با استفاده از سه معیار میزان حضور، سطح تحت اشغال و اندازه جمعیت تعیین شد. با اندازه گیری های میدانی سطح تحت اشغال (AOO) آرایه L. aestivum subsp. aestivum و رویشگاه های آن 13 / 0 کیلومترمربع و میزان حضور گونه در محدوده انتشار آن (EOO) با استفاده از نرم افزار GeoCAT ، هزارو هفتاد و هشت کیلومترمربع برآورد شد. براساس این پژوهش، آرایه L. aestivum subsp. aestivum در ایران «در بحران انقراض (CR)» است. در سال های اخیر، به دلیل تغییرات کاربری اراضی در مناطق جلگه ای استان گیلان، ازجمله خشکاندن زمین های ماندابی و تبدیل آنها به شالیزار، صنوبرکاری و احداث ساختمان و جاده، رویشگاه های این گیاه از بین رفته و به صورت جمعیت های کوچک گسسته در آمده است. بنابراین، تعیین رویشگاه حفاظت شده برای این گونه، یکی از اولویت های حفاظتی است که ضروری است مسئولان ذی ربط در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به آن توجه ویژه کنند.
2Prof., Research Institute of Forest and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extention Organization (AREEO),Tehran, Iran
3Medical Biotechnology Research Center, School of Paramedical Sciences, Guilan University of Medical Sciences, Rasht, Iran
چکیده [English]
The genus Leucojum L. belongs to the family Amaryllidaceae. It includes 2 species and each with 2 subspecies. Leucojumaestivum L. subsp. aestivum is a Euro-Siberian element that grows in some swamp forests in the north of Iran. In this paper, the conservation status of this taxon was determined based on the IUCN guidelines, using three criteria, including the area of occupancy, the extent of occurrence, and population size. The area of occupancy (AOO) of L. aestivum subsp. aestivum according to field studies, was measured to be 0.13 km2, and the extent of occurrence in the habitat (EOO) using GeoCAT software was determined to be 1078 km2. According to the results of this study L.aestivum subsp. aestivum is defined as a critically endangered (CR) taxon in Iran. In recent years, due to land-use changes in the plains of Gilan Province, including drying wetlands and turning them into rice fields, poplar cultivation, building, and road construction, the habitats of this plant have been destroyed and now there are small disjunct populations of it. Therefore, determining the protected habitat for this taxon is one of the conservation priorities that should be considered by the Natural Resources and Watershed Organization of Iran.