1استاد یار پژوهش بخش تحقیقات جنگلها و مراتع،مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل،سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج
2مربی پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
4استادیار پژوهش، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران.
5پژوهشگر، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران.
چکیده
کمبود منابع چوبی و بحران تخریب و نابودی جنگلهای باقیمانده در کشور از یک طرف و عدم توان واردات چوب و فرآوردههای آن به کشور از طرف دیگر، اهمیت تأمین چوب را برای کشور دو چندان نموده است. نبود اطلاعات بهنگام از وضعیت موجود (سطح و پراکنش) صنوبرکاریهای استان اردبیل یکی از مشکلات اصلی مدیران بخش تولید چوب برای برنامهریزی و مدیریت تأمین چوب است. در این زمینه تهیه نقشه پراکنش و تعیین سطح زراعت چوب صنوبر میتواند در ارزیابی وضعیت صنوبرکاریها و نیز مسائل مربوط به کشت و توسعه زراعت چوب در سطح منطقه، به برنامهریزان استان کمک کند. برای این منظور، از دادههای چندزمانه ماهواره سنتینل-2 (Sentinel-2) در دوره رویش صنوبر استفاده شد. بعد از انجام مراحل پردازش، تفسیر، تجزیهوتحلیل دادهها، تهیه مدل براساس سری زمانی دادهها و تست آن در مناطق پایلوت با اطلاعات مربوط به برداشتهای میدانی، نقشه محدودههای صنوبرکاری موجود در استان استخراج شد. نتایج نشان داد صنوبرکاریهای استان معادل 1074 هکتار است که براساس نقشه پراکنش، بیشتر قطعات صنوبرکاری در شهرستانهای مشگینشهر، اردبیل و خلخال قرار دارد. بیشتر قطعات صنوبرکاری کمتراز 5/0 هکتار بهصورت نواری یا خطی در حاشیه باغها و نهرهای انتقال آب به مزارع کشت شدهاند که علاوهبر تولید چوب، بادشکن و حصار باغ نیز هستند. یافتههای این پژوهش میتواند اطلاعات پایه و مبنایی باارزش برای استفاده در پایش سطح صنوبرکاریها، برنامهریزی و تصمیمگیریهای مدیریتی در رابطه با توسعه زراعت چوب در استان باشد.
1Forests and Rangelands Research Department, Ardabil Agricultural and Natural
Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension
Organization (AREEO), Ardabil, Iran
2Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Department,
Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research,
Education and Extension Organization (AREEO), Ardabil, Iran
5Researcher, Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research,Education and Extension Organization (AREEO), Ardabil, Iran
چکیده [English]
Lack of wood resources and forest degradation in the country, on the one hand, and the inability to import wood and its products to the country, on the other hand, have doubled the importance of wood supply for the country. Lack of information on the current situation (area and distribution) of poplar planting in Ardabil province is one of the main problems of wood production managers in planning and managing wood supply. In this regard, preparing the distribution map and determining the area of poplar wood cultivation can help the planners of the province in assessing the situation of poplar planting as well as issues related to the cultivation and development of wood cultivation in the region. For this purpose, Multi-temporal Sentinel-2 satellite data were used from the beginning to the end of the poplar growth period (first half of March to December 2018), at least six time periods between 30 and 40 days. After processing, interpretation, data analysis, including atmospheric correction, geometric correction, selection of appropriate bandwidth and temporal composition of images, modeling based on time series data, and model testing in pilot areas with fieldwork information (training examples) for use in the model a map of poplar areas in Ardabil provinces was extracted. The results showed that the province's poplar plantations were equivalent to 1074 hectares in 1397. According to the distribution map, most poplar parts are located in Meshgin Shahr, Ardabil, and Khalkhal. Most of the poplar planting plots of less than 0.5 hectares are strip or linearly planted in the margins of gardens and streams to transfer water to farms, which in addition to producing wood, act as windbreaks and garden fences. Evaluation of the accuracy of maps extracted from Sentinel-2 satellite data using 140 samples was randomly selected. The overall accuracy of the prepared map was 93.2%, which indicates the acceptable accuracy in distinguishing poplar crops from other forest species and fruitful in the extracted maps. The findings of this study can be valuable basic information for use in monitoring the area of poplar planning and management decisions in wood farming in the province.
کلیدواژهها [English]
Ardebil province, distribution map, poplar, satellite data
مراجع
امیناملشی، م. و میرآخورلو، خ.، 1398. ارزیابی سطح و تراکم تاج پوشش جنگلهای استان گیلان با استفاده از دادههای ماهوارهای. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 27(1): 100-111.
باقری، ر.، نمیرانیان، م.، زبیری، م.، و مدیررحمتی، ع.ر.،1380. بررسی کمی و کیفی صنوبرکاریهای منطقه زنجانرود. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 7(1): 35-64.
مدیررحمتی، ع.ر.، 1395. توسعه زراعت چوب، ضرورتی اجتنابناپذیر. مجله طبعیت ایران. 1 (1): 14-21.
فرزاد مهر، ج.، ارزانی، ح. و نظری سامانی، ع.ا.، 1384. بررسی قابلیت دادههای چندزمانه ماهواره لندست 7 در برآورد تاجپوشش و تولید گیاهی (مطالعه موردی: منطقه استپی بخشعلی نعمتی- ساوه). منابع طبیعی ایران،58 (3): 719-729.
درویشصفت، ع.ا.، ارژنگی چوبر، ر.، بنیاد، ا.ا. و رنود، ق.، 1395. ارزیابی امکان تهیه نقشه صنوبرکاریها با دادههای لندست 8 (مطالعه موردی: شهرستان تالش و صومعهسرا). مجله جنگل ایران، 8 (3): 301-312.
رستمیکیا، ی.، کلاگری، م. و صمدزاده، ع.، 1399. گزارش نهایی زیرپروژه بررسی وضعیت صنوبرکاریهای استان اردبیل. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 55 صفحه.