1عضو هیات علمی بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
2کارشناس مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی دفتر نمایندگی ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی، قم، ایران.
3کارشناس سازمان جهاد کشاورزی استان قم، قم ، ایران
4عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، بخش تحقیقات زنبورعسل، سازمان تحقیقات، اموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
قدمت زندگی زنبور عسل، به مراتب بیش از بشر بر روی کره زمین است و بر اساس شواهد تاریخی می توان گفت که این حشره مفید از ابتدای خلقت انسان، در تغذیه او نقش داشته است. در حال حاضر و در عصر توسعه صنعت زنبورداری در سراسر جهان، به نظر می رسد هنوز هم وجوه ناشناخته ای از زندگی زنبور عسل وجود دارد که شناخت آن می تواند تاثیر بسزایی در موفقیت شاغلان این صنعت داشته باشد. یکی از این وجوه مهم، توجه به اشاراتی است که در ادیان الهی و از جمله دین مبین اسلام در مورد زنبور عسل و فواید آن وجود دارد. کنکاش در آیات قرآن کریم و روایات اسلامی می تواند در ایجاد نگرش جامع تر به زنبور عسل و تقویت زیرساخت های فکری فعالان صنعت زنبورداری موثر باشد. از این رو، مطالعه حاضر با بررسی منابع روایی اسلامی و تفاسیر قرآنی سعی در شناخت موضوعات مرتبط با خلقت، نحوه زندگی و رفتار زنبور عسل داشته و همچنین به ذکر گزاره های نقل شده در باب خواص درمانی عسل و فرآورده های زنبور عسل می پردازد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر در آیات قرآن کریم به صورت مستقیم به موضوعات مهمی نظیر نحوه خانه سازی، جنس زنبور عسل، نحوه تغذیه زنبور عسل، خواص درمانی و شفا بخشی عسل و همچنین تشریح نحوه و فرآیند تولید عسل اشاره شده است و در روایات اسلامی نیز علاوه بر ذکر خواص درمانی عسل بر توجه به نکات اخلاقی و الگو برداری انسان از زندگی زنبور عسل تاکید شده است
Honeybee and beekeeping in the mirror of the verses of the Holy Quran and Islamic traditions
نویسندگان [English]
Khojastehkey Mahdi1؛ Hassan Jahangiri2؛ Ali Mahboubi3؛ gholamhosein tahmasbi4
1animal science research department, qom agricultural and natural resources research and education center, AREEO, Qom,Iran.
2Expert of the Center for Islamic Studies and Research, Representative Office of the Supreme Leader in the Ministry of Jihad Agriculture, Qom, Iran.
3Expert of Jihad Agricultural Organization of Qom Province, Qom, Iran
4Faculty member of the National Animal Science Research Institute, Honey Bee Research Department, Agricultural Research, Areeo, Karaj, Iran
چکیده [English]
Bees have far older life than human on Earth, and according to historical evidence, honeybee has been involved in human nutrition since the beginning of human creation. Nowadays, in the era of development of bee industry all over the world, it seems that there are still unknown aspects of bee life that knowing it can have a great impact on the success of the workers in this industry. One of these important aspects is to pay attention to the references that exist in the divine religions, including Islam, about bees and its benefits. Examining the verses of the Holy Quran and Islamic traditions can be effective in creating a more comprehensive view of bees and strengthening the intellectual infrastructure of beekeeping industry activists. Therefore, the present study examines Islamic narrative sources and Quranic interpretations to try to identify issues related to the creation, lifestyle and behavior of bees and also mentions the statements made about the healing properties of honey and bee products. Based on the results of the present study, in the verses of the Holy Quran, important issues such as how to build a house, determination the sex of bees, how to feed bees, the healing properties of honey, as well as the process of honey production are directly mentioned, and in Islamic traditions, also the healing properties of honey, moral points and human modeling of bee life are emphasized.