| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,829 |
| تعداد مقالات | 32,098 |
| تعداد مشاهده مقاله | 40,864,077 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,113,691 |
آثار اجتماعی- اقتصادی طرحهای آبخیزداری اجراشده از دیدگاه کارشناسان در آبخیز ریمله، استان لرستان | ||
| پژوهش های آبخیزداری | ||
| مقاله 4، دوره 36، شماره 1 - شماره پیاپی 138، فروردین 1402، صفحه 34-49 اصل مقاله (1.99 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/wmrj.2022.358255.1464 | ||
| نویسندگان | ||
| ابراهیم کریمی سنگچینی* 1؛ احسان الوندی2 | ||
| 1استادیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران | ||
| 2دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| چکیده | ||
| مقدمه و هدف ارزیابی اثربخشی اجتماعی – اقتصادی طرحهای منابع طبیعی و آبخیزداری بر حفاظت و بهره‌برداری اصولی از جنگل‌ها و مرتع‌ها ابزار اجرایی مهمی برای مدیران و مجریان این‌گونه طرح‌ها محسوب می‌شود. ازاین‌رو با ارزیابی عمل‌کرد طرحهای آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان می‌توان ضمن تعیین میزان آثار طرح و عامل‌های مؤثر بر آن، رهنمودهای لازم برای اجرای بهینه‌ی این طرح‌ها در آینده به مسئولان و برنامه‌ریزان ارائه نمود. از این‌رو هدف پژوهش حاضر ارزیابی آثار اجتماعی-اقتصادی طرحهای آبخیزداری اجراشده در سطح آبخیز ریمله استان لرستان براساس دیدگاه کارشناسان است. مواد و روش‌ها پژوهش حاضر در دو مرحله تعریف شد. در مرحله‌ی اول پژوهش‌گر، برای شناسایی معیارها و شاخص های ارزیابی آثار اجتماعی- اقتصادی اجرای طرح های آبخیزداری، با متخصصان، کارشناسان و خبرگان مصاحبه کرد. در مرحله‌ی دوم به‌منظور اولویت‌بندی و رتبه بندی شاخص های ارزیابی آثار اجتماعی- اقتصادی طرحهای آبخیزداری، داده های کمی را از طریق طراحی و توزیع پرسشنامهی مقایسه‌های زوجی گردآوری کرد. برای این منظور، پس از تهیه‌ی سیاهه‌ی اولیه‌ی شاخص ها و معیارها، با استفاده از روش دلفی و نظرسنجی از خبرگان فهرست نهایی معیارها و شاخص های ارزیابی مشخص شد. سپس طراحی و توزیع پرسشنامهی مقایسه‌های زوجی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام شد. در نهایت به‌منظور اولویت بندی شاخص ها از روش های تصمیم گیری چندمعیاره استفاده شد. نتایج و بحث نتایج نشان داد که براساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و مقایسه‌های زوجی در بین شش معیار ارزیابی شده، معیار اقتصادی- ارزش افزوده بیش‌ترین وزن و معیار اجتماعی- افزایش سطح دانش و آگاهی کم‌ترین وزن را داشتند. نتایج وزن‌دهی معیارهای ارزیابی نشان داد که معیار اقتصادی- ارزش افزوده (0/246) بیش‌ترین وزن و معیار اجتماعی-افزایش سطح دانش و آگاهی (0/078) کم‌ترین وزن را داشتند. نتایج حاصل از اولویت بندی شاخص ها نشان داد که افزایش قیمت زمین‌های منطقه، افزایش عمل‌کرد محصولات باغی، افزایش مشارکت آبخیزنشینان در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی و تبدیل دیم‌زارهای کم‌بازده به باغ‌های شیب‌دار به‌‌ترتیب از مهم‌ترین شاخص ها در ارزیابی آثار اجرای طرح های آبخیزداری بودند. هم‌چنین شاخص های فعال‌نمودن بخش خصوصی جهت سرمایه‌گذاری در تولید، توسعه‌ی بازارهای محلی و دسترسی به بازار برای آبخیزنشینان و تقویت نقش زنان و گروه‌های کم‌برخوردار در جامعه در اولویت انتهایی قرار دارند. نتیجه گیری و پیشنهادها نتایج ارزیابی اجتماعی از دیدگاه کارشناسان نشان داد که افزایش مشارکت آبخیزنشینان در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی بیش‌ترین نقش را در مشارکت نیروی انسانی و مالی دارند. پیشنهاد می‌شود که مشارکت ذی‌نفعان در تصمیم‌گیری‌های آتی و استفاده از اقدام‌های مشارکتی در این آبخیز و دیگر آبخیز‌ها در درجه اهمیت قرار گیرند. ازاین‌رو به‌منظور ارزیابی آثار اجتماعی- اقتصادی اجرای طرحهای آبخیزداری پیشنهاد می‌شود توجه به اولویت‌های اشاره‌شده در دستور کار مدیران و برنامه‌ریزان قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آبخیز ریمله؛ اثربخشی اقدام‌های آبخیزداری؛ استان لرستان؛ ذی‌نفعان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Socio-economic Effects of Implemented Projects of Watershed Management from the Expert’s Perspective in Rimeleh Watershed, Lorestan Province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ebrahim Karimi Sangchini1؛ Ehsan Alvandi2 | ||
| 1Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Khorramabad, Iran | ||
| 2Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources | ||
| چکیده [English] | ||
| Introduction and Objective Assessing the socio-economic effectiveness of natural resources and watershed management projects on the conservation and principled use of forests and pastures is an important executive tool for managers and implementers of such projects. Therefore, by evaluating the performance of watershed projects from the perspective of experts, while determining the effects of the project and the factors affecting it, the necessary guidelines for the optimal implementation of these projects in the future can be provided to officials and planners. Materials and Methods The current research is defined in two stages: in the first stage, the researcher conducts interviews with specialists, experts and experts to identify the criteria and indicators for evaluating the socio-economic effects of watershed management projects, in the next stage, in order to prioritize and rank indicators for evaluating the socio-economic effects of watershed projects, quantitative data was collected through the design and distribution of paired comparison questionnaires. The purpose of this study is to evaluate the socio-economic effects of watershed management projects implemented in the Rimeleh Watershed of Lorestan province based on the opinions of experts. For this purpose, after preparing the initial list of indicators and criteria, the final list of criteria and indicators was evaluated using the Delphi method and a survey of experts. Then, a pairwise comparison questionnaire was designed and distributed using the analytic hierarchy process (AHP) method. Finally, in order to prioritize the indicators, multi-criteria decision-making methods were used. Results and Discussion According to the results obtained based on the analytical hierarchy process (AHP) method and pairwise comparisons, among the six evaluation criteria, the economic criterion - added value has the most weight and the social criterion - increasing the level of knowledge and awareness has the least weight. The results of weighting the evaluation criteria showed that the economic criterion-value added (0.246) had the highest weight and the social criterion-increased level of knowledge and awareness (0.078) had the lowest weight. The results of prioritizing the indicators showed that "increasing the price of land in the region", "increasing the yield of horticultural products", "increasing the participation of watersheds in decision-making and decision-making" and "converting low-yield rainforests into sloping orchards" Respectively, they are one of the most important indicators in evaluating the effects of watershed management projects. The indicators of "activating the private sector to invest in production", "developing local markets and market access for watersheds" and "strengthening the role of women and low-income groups in society" are also high priority. Conclusion and Suggestions The results of the social evaluation from the experts' point of view showed that increasing the participation of watershed residents in decision-making and decision-making took the largest role in human and financial participation. It is suggested that the participation of stakeholders in future decisions and the use of participatory measures in this basin and other basins are of importance. Therefore, in order to evaluate the socio-economic effects of the implementation of watershed management projects, it is suggested that attention to the mentioned priorities be included in the agenda of managers and planners. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Effectiveness of watershed management operations, Lorestan Province, Rimeleh Watershed, Stockholders | ||
| مراجع | ||
|
Asgharpour M. 2010. Multi-index decision making. Tehran, Tehran University Press, 398 p. (In Persian). Bazargan A, Hejazi A. 2007. Research methods in behavioral sciences. Agah Publications, (15th edition), Tehran, 406 p. (In Persian). Brus DJ, Hengeveld GM, Walvoort DJJ, Goedhart PW, Heidema AH, Nabuurs GJ, Gunia K. 2012. Statistical mapping of tree species over Europe. European Journal of Forest Research. 131(1):145–157. Chen MF, Tzeng GH, Ding CG. 2003. Fuzzy MCDM approach to select service provider. IEEE International Conference on Fuzzy Systems, 6(1): 572–577. Dadrasi Sabzevar A, Ghazanchian A, Namaki M. 2016. The factors analysis of information, related to socioeconomic effects of watershed management activities, according to the villager's point of view of Gosh Watershed of Mashhad. Journal of Watershed Engineering and Management. 8(3): 290–302. (In Persian). Garcia X, Muro M, Ribas A, Llausàs A, Jeffrey P, Saurí D. 2013. Attitudes and behaviours towards water conservation on the Mediterranean coast: The role of socio-demographic and place-attachment factors. Water International. 38(3): 283–296. Ghafari G, Ahmadi H, Bahmani O, Nazari Samani A. 2017. Technical assessment of watershed operating steps in Sologan Aquifer’S Basin. Journal of Range and Watershed Management. 70(1): 169–180. (In Persian). Gilbuena JR, Kawamura A, Medina R, Amaguchi H, Nakagawa N, Du Bui D. 2013. Environmental impact assessment of structural flood mitigation measures by a rapid impact assessment matrix (RIAM) technique: A case study in Metro Manila, Philippines. Science of the Total Environment. 456(457): 137–147. Hasani H, Maleki M. 2019. Socio-Economic Impact Assessment of Watershed Management Implementations from the Viewpoint of Stakeholders (Case Study: Hasan Abdal Basin- Zanjan Province), Iran-Watershed Management Science & Engineering, 13(45): 54–62. (In Persian) Heydari G, Rastegar Sh, Foroutani B. 2014. Investigating Socio-economic factors affecting the participation of local communities in the sustainable management of rangelands (Case study: Bahar rangelands in Hamadan Province). Journal of Rangeland, 1(2): 89–110. (In Persian) Karimi Sangchini E, Islami I, Farajollahi A, Arami SA, Jafari M. 2017. Development and prioritization of socio-economic strategies to elevate public participation in natural resource management using TOPSIS approach; Case Study: Chaharmahal and Bakhtiari Province (Iran). Applied Sciences and Environmental Management. 21 (3): 476–485. Karimi Sangchini E, Ownegh M, Sadoddin A, Tahmasebipuor N, Rezaee H. 2018. An investigation on affecting factors on community participation and predicting the community acceptance of the vegetation-based management scenarios for the Hable-rud River Basin. Journal of Watershed Engineering and Management. 10(3): 280–293. (In Persian) Karimi Sangchini E, Ownegh M, Sadoddin A, Zarghami M, Vayskarami I. 2021. Developing a model for the integrated management of water and soil resources in the Hableh-Rud River Basin using the system dynamics approach. Journal of Watershed Management Research. 12(23): 119–129. (In Persian) Karimi Sangchini E, Islami E. 2020. Comprehensive assessment and prioritization of factors threatening the biodiversity of Choghakhor international wetland. Journal of Range and Watershed Management, 73 (3): 571 – 585. (In Persian) Karimi Sangchini E. 2022. Investigating the effect of implementing various natural resources projects on the protection and principled exploitation of forests and rangelands with a sustainable livelihood approach in the Rimeleh watershed of Khorramabad city. Lorestan Agriculture and Natural Resources Research Center. 145 p. (In Persian) Lashni Zand M, Karami A, Rafi'i B, Chamanpira G. 2011. Investigation of the performance of mechanical structural watershed management operations in carbon sequestration, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, 22 (3): 22–31. Madadi E, Maleki M. 2018. Socio-economic impact assessment of natural resource projects implemented from the perspective of Stakeholders (Case study: Watershed Andabil- Khalkhal City). Journal of Rangeland. 12(3): 267–280. (In Persian). Mehrgan M, Dehghan Niri M. 2009. An integrated approach to the management of universities in Tehran to assess Schools, Journal of Industrial Administration, 2(1): 141–153. Mekonnen M, Abeje T, Addisu S. 2021. Integrated watershed management on soil quality, crop productivity and climate change adaptation, dry highland of Northeast Ethiopia. Agricultural Systems, 186(1): 102–124. Mosaffaie J, Salehpour Jam A. 2018. Economic assessment of the investment in soil and water conservation projects of watershed management. Arabian Journal of Geosciences, 11(14): 368– 384. Mosaffaie J, Salehpour Jam A. 2020. Quantitative analysis of the impacts of watershed management activities on catchment hydrological status. Watershed Engineering and Management, 12(2): 526–534. (In Persian). Nahavand S, Rasouli Azar S. 2017. Assessing the economic, social and environmental effects of watershed management projects in the watershed of Mahabad Dam. Journal of Watershed Management Extension and Development. 5 (18): 13–25. (In Persian). Rahimi D, Ranjbar Dastani M. 2012. Assessment and prioritization of rural ecotourism attractions for tourism purpose Chahar Mahal and Bakhtiari. Journal of urban studies and researches. 4(14): 131–150. (In Persian). Rezaii R, Vadadi E, Mehrdoost Kh. 2012. The influencing factors assessment of the villager’s participation in watershed plan in Khamark basin (The Case Study: Dehjalal Village). Journal of Rural Research, 3(1): 199–231. (In Persian). Saaty T. 1980. The analytic hierarchy process McGraw Hill. Saaty TL. 1994. How to make a decision: The analytical hierarchy process, Interfaces, 24 (6, S): 19–43. Samadi Kuchaksaraei B, Danehkar A. 2021. A review on multi-criteria decision-making methods in environmental studies. Human and environment, 19(2): 105–124. (In Persian). Sarreshtehdari A, Salehpour Jam A, Soltani M, Noroozi A, Shademani A, Kherkhah Zarkesh M. 2022. Evaluating the impacts of flood spreading plans from the view point of experts using nonparametric statistical tests, Case study: Ab-Barik aquifer of Bam. Watershed Engineering and Management, 14(1): 55–64. (In Persian). Varua ME, Maheshwari B, Ward J, Dave S. 2017. Groundwater conservation attitudes, behavior and water management: The case of farmers in Rural India. Transactions on Ecology and the Environment, 220(1): 141–150. Yaebiyo G, Tesfay Y, Assefa D. 2015. Socio-economic impact assessment of integrated watershed management in Sheka Watershed, Ethiopia. Journal of Economics and Sustainable Development, 6(9): 202–212. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 436 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 623 |
||