اسدی کنگر شاهی, علی, ملکوتی, محمد جعفر. (1387). بررسی اثرات باقیمانده سولفات روی بر رشد، عملکرد و جذب روی توسط سویا. سامانه مدیریت نشریات علمی, 22(1), 11-23. doi: 10.22092/ijsr.2008.126970
علی اسدی کنگر شاهی; محمد جعفر ملکوتی. "بررسی اثرات باقیمانده سولفات روی بر رشد، عملکرد و جذب روی توسط سویا". سامانه مدیریت نشریات علمی, 22, 1, 1387, 11-23. doi: 10.22092/ijsr.2008.126970
اسدی کنگر شاهی, علی, ملکوتی, محمد جعفر. (1387). 'بررسی اثرات باقیمانده سولفات روی بر رشد، عملکرد و جذب روی توسط سویا', سامانه مدیریت نشریات علمی, 22(1), pp. 11-23. doi: 10.22092/ijsr.2008.126970
اسدی کنگر شاهی, علی, ملکوتی, محمد جعفر. بررسی اثرات باقیمانده سولفات روی بر رشد، عملکرد و جذب روی توسط سویا. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1387; 22(1): 11-23. doi: 10.22092/ijsr.2008.126970
بررسی اثرات باقیمانده سولفات روی بر رشد، عملکرد و جذب روی توسط سویا
1مربی پژوهش بخش تحقیقات خاک وآب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران
2استاد دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
کودهای شیمیایی از جمله سولفات روی دارای اثرات باقیمانده هستند. بدین معنی که در کشت اول تمام آن جذب نشده و ممکن است بر رشد و ترکیب شیمیایی محصولات بعدی موثر باشندکه اصطلاحاً اثر باقیمانده Residual effect)) نامیده می‌شود. به منظور بررسی اثرات باقیمانده سولفات روی بر رشد و ترکیب شیمیایی سویا (Glycine max L.)، آزمایشی در سال های 1379 الی 1382 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تیمار و سه تکرار در20 خاک مختلف انجام شد. تیمارهای این تحقیق شامل دو سطح روی (صفر و 20 میلی‌گرم در کیلوگرم به صورت سولفات روی) و 20 خاک مختلف از مزارع سویاکاری شرق استان مازندران بود. با مصرف سولفات روی در سال اول آزمایش، میانگین عملکرد ماده خشک 20 مزرعه از 56/16 گرم در شاهد به 17/20 گرم در گلدان در تیمار کودی افزایش یافت. میانگین غلظت روی در برگهای سویا در قطعات شاهد از 5/53 به 9/90 میکروگرم در گرم و جذب کل روی از 863 به 1884 میکروگرم در گلدان در تیمار مصرف روی، رسید. اثر باقیمانده کود در سال دوم، موجب افزایش 8/10 درصدی عملکرد دانه شد و این افزایش معنی‌دار بود. اثر پباقیمانده سولفات روی، غلظت روی سویا را 72 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. در سال سوم آزمایش، اثرباقیمانده سولفات روی، عملکرد ماده خشک سویا قبل از گلدهی را 9/1 درصد و غلظت روی سویا را 70/ 21 درصد نسبت به شاهد افزایش داد در سال سوم آزمایش، عملکرد دانه سویا 4/4 درصد در تیمار مصرف روی نسبت به شاهد افزایش یافت. اثر باقیمانده سولفات روی در سال چهارم آزمایش، عملکرد ماده خشک سویا را قبل از گلدهی 3 و غلظت روی سویا 2/40 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. نتایج تحقیق انجام شده نشان داد بکارگیری سولفات روی در خاک‌های آهکی، نه تنها بر روی رشد و ترکیب شیمیایی اولین کشت سویا اثر می‌گذارد، بلکه بر رشد وترکیب شیمیایی سویا حداقل تا چهار سال موثر است. عملکرد دانه، ماده خشک گیاهی، غلظت و جذب کل روی محصول سویا در سال دوم کشت، بطور معنی داری نسبت به شاهد افزایش یافت. در سال چهارم آزمایش اثر باقیمانده سولفات روی بر عملکرد ماده خشک گیاهی مثبت بوده ولی معنی‌دار نگردید ولی اثر آن بر غلظت و جذب کل روی معنی‌دار بود. در جمع‌بندی با عنایت به نتایج تحقیقات مشابه می‌توان گفت که پس از مصرف سولفات روی در مزارع سویا، تا چهار سال دیگر نیازی به مصرف آن نخواهد بود. انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه مورد پیشنهاد است.
Residual Effects of Zinc Sulfate on Growth and Zinc Uptake of Soybean Plants
نویسندگان [English]
A. Asadi Kangarshahi1؛ M. J. Malakouti2
1Researcher, Agricultural and Natural Resources Research Center, Mazandaran
2Professor, Tarbiat Modarres University
چکیده [English]
A significant portion of zinc( Zn) chemical fertilizers applied to calcareous soils is not absorbed by the first crop and may, therefore , affect the growth and chemical composition of the subsequent crops. This is called the residual effect of Zn. Soil tests may be used to predict such effects. The present experiment was conducted to study the residual effects of zinc sulfate on the subsequent crop of soybean (Glycine max L.). Twenty soils of nourthern Iran (5-39% calcium carbonate equivalent), previously treated with two levels of Zn (0 and 20 mg Zn kg-1 as ZnSO4) and under one crop of soybean, was used in greenhouse to grow a subsequent crop of soybean without addittional Zn fertilizer but with uniform application of nitrogen, phosphorous and potassium. Soils were sampled before the subsequent crop and extracted with Zn extractant DTPA. Dry weight of plant tops and Zn concentration and uptake after eight weeks under the greenhouse conditons were used as the plant responses to residual Zn in soil. Statistical analyses showed that zinc sulphate application significantly increased the dry matter from 16.56 to 20.17 g/pot. Zinc application also increased leaves Zn content and Zn uptake from 53.5 to 90.9 mg/kg and from 0.863 to 1.884 mg/ pot. , respectively. The overall effect of previosly- applied Zn on dry matter were nonsignificant, but seed yield, Zn concentration and uptake were significantly increased. In all soil, grain yield increased 10.8% in comparison with the control. The residual effect of Zn on dry matter and seed yield of the third crop in soils were nonsignificant, but Zn concentration increased 21.7% in comparison with the control.. In the fourth crop, residual effect of Zn increased dry matter yield and Zn concentration 3% and 40.2% in comparison with the control, respectively. It was concluded that with attention to similar research results , application of ZnSO4 can obtain plant need for 4 years in soybean farms.In this context, farther research conduction is suggested.
کلیدواژه‌ها [English]
Residual Effects, Zinc, Soybean(Glycine max L.), Uptake
مراجع
احیایی، مریم. 1376. شرح روش های تجزیه شیمیایی خاک. جلد 2. نشریه شماره 1024 مؤسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی و مجتبی محمودی . 1379. ضرورت مصرف عناصر روی و منگنزدرباغهای مرکبات شرق مازندران. مجله علمی پژوهشی خاک و آب، جلد 12 شماره 8، موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی و مجتبی محمودی. 1380. بررسی روند مصرف کودهای شیمیایی و پیامدهای ناشی از آن در استان مازندران. هفتمین کنگره علوم خاک ایران، شهرکرد، ایران.
اسدی کنگرشاهی، علی و محمد جعفر ملکوتی. 1382. تعیین حد بحرانی روی به روش تصویری کیت - نلسون و میچرلیخ-بری برای سویا تحت شرایط مزرعه‌ای. هشتمین کنگره علوم خاک ایران، رشت، ایران.
امامی، عاکفه. 1375. روشهای تجزیه گیاه. جلد اول. نشریه شماره 982. مؤسسه تحقیقات خاک و آب تهران، ایران.
برزو، آرش و منوچهر مفتون. 1378. تأثیر روی باقیمانده و شکل های آن به رشد و میزان روی برنج در بعضی خاک های ماندابی آهکی فارس. ششمین کنگره علوم خاک ایران، مشهد، ایران.
بلالی، محمد رضا، محمد جعفر مشایخی و زهرا خادمی. 1378. اثر عناثر ریزمغذی بر افزایش عملکرد و تعیین حد بحرانی آنها در خاک های تحت کشت گندم آبی ایران. مجله علمی پژوهشی خاک و آب، جلد 12 شماره 6 (ویژه نامه گندم) مؤسسه تحقیقات خاک و آب. تهران، ایران.
ضیائیان، عبدالحسین و محمد جعفر ملکوتی. 1378. تأثیرمصرف روی بر رشد و عملکرد گندم در تعدادی از خاک های شدیداً آهکی استان فارس. مجله علمی پژوهشی خاک و آب، تهران، ایران.
فلاحی، ش. 1359. گزارش مطالعات خاکشناسی تفضیلی ایستگاه تحقیقات خاک و آب ماکران ساری. نشریه 585.
کریمیان، نجف علی، منوچهر مفتون، علی ابطحی و جعفر یثربی. 1373. اثر باقیمانده سولفات روی بر فرم‌های شیمیایی روی در خاک و رابطه این فرمها با جذب روی توسط گیاه. معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز، انتشارات مرکز دانشگاه شیراز، شماره 81، شیراز، ایران.
ملکوتی، محمد جعفر و محمدنبی غیبی. 1376. تعیین حد بحرانی عناصر غذایی محصولات استراتژیک و توصیه صحیح کودی در کشور. نشر آموزش کشاورزی. معاونت آموزش و تجهیز نیروی انسانی سازمان تات، وزارت کشاورزی، کرج، ایران.
یثربی، جعفر، 1370. تأثیر سولفات روی باقیمانده برشکل های روی در خاک های آهکی منطقه زیرسد درودزن استان فارس و رابطه این شکل ها با رشد و غلظت روی در ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
Brown, A. L. , B. A., Karntz, and P. E. Martin. 1964.The residual effect of zinc applied to soils. Soil. Sci .Soc. Am. Proc. 28: 236-238.
Cheratie, A. and O. Ghasemie. 1999. Soybean yield response as affected by potassium and micronutrients in Mazandran. International Symposium on Balanced Fertilization and Crop Response to Potassium. P.322-325. Tehran, Iran.
Darjeh, Z., N. Karimian, M. Maftoan, A. Abtahi, and K. Razmi. 1991. Correlation of five Zn extractants with plant response on highly calcareous soils of Dorood Zan Dam area, Iran. Iran Res. 10 : 29 –45.
Gupta, V.K., A. P. Gupta, and J. C. Katyal. 1986. Direct and residual effect of zinc in pearl millet- wheat pearl millet and cowpea-wheat-cowpea cropping sequence. J. Indian Soc. Soil Sci. 34: 92-96.
Gupta, V. K., A. P. Gupta, and H. Raj. 1983. Micronutrient contents and yield of lentil and maize as influenced by direct and residual application of organic manure and zinc. Indian J. Agric. Sci. 53: 226-230.
Karimian, N. and J. Yasrebi. 1995. Predication of residual effects of zinc sulfate on growth and zinc uptake of corn plant using three zinc soil tests. Soil Sci. Plant Anal. 26 : 277- 287.
Karimian, N. A. and A. Ghanbari. 1990. Evaluation of different extractions for predication of plant response to applied P fertilizers in highly calcareous soils. Abst. 10th World Fert. Congr. CIEC.
Lindsay, W. L. and A . Norvel. 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron , manganese and copper. Soil Sci. Soc. Am. J. 42: 421. 428.
Maftoun, M., and N. Karimian. 1989. Relative efficiency of two zinc sources for maize (Zea mays L.) in two calcareors soils from an arid area of Iran . Agronomie . 9 : 771 – 775.
Martens, D.C. and D.T. Westerman. 1991. Micronutrient soil p. 427 – 476. In J.J. Mortred et al., ( ed) Micronutrients in agriculture . Soil Sci Soc . Am . Inc . Madison,WI.
Sakal, R., B. P. Singh, A. P. Singh and R. B Sinha. 1985. A Comparative study of the direct and residual effect of zine carriers on the response of crops in calcareous soils . J. Indian Soc. Soil Sci. 33: 836-840.
Schnappinger, M. G., C. Martens, S.W. Hawkins, D.F. Amons, and G.D. MeCart. 1972. Response of corn to residual and applied zinc as ZnSO4 and Zn- EDTA in field investigation . Agron. J. 64 : 64 –66.
Singh, A. P., R. Sakal, and P. Singh. 1983. Relative effectiveness of varius types and methods of zinc application on rice and maize crops grown in calcareous soil. Plant Soil . 73: 315-322.
Takkar, A., M. S. Mann, and N. S. Randhawa. 1975. Effect of direct and residual available zinc on yield, zinc concentration and its uptake by wheat and groundnut crops. J. Indian Soc. Soil Sci. 23: 91- 95.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 396
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 257
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب
