بهبود کارایی مصرف آب زمانی به یک هدف به نژادی تبدیل شد که معلوم گردید این صفت با نسبت ایزوتوپهای پایدار کربن رابطه دارد. در مطالعه حاضر که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات برومز بارن انگلستان در شرایط تنش (جلوگیری از دریافت آب باران با پوشاندن سطح منطقه آزمایش بوسیله تونلهای پلاستیکی بزرگ از دو ماه بعد از کاشت تا زمان برداشت) و بدون تنش خشکی (آب باران به اضافه آبیاری بارانی تکمیلی) بر روی شش رقم چغندرقند در سال اول و 14 رقم در سال دوم انجام شد، تنوع ژنتیکی در میزان مصرف آب، عملکرد، کارایی مصرف آب، تبعیض ایزوتوپهای کربن)که اصطلاحاً یا دلتا نامیده میشود (و صفات مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ارقام از نظر کارایی مصرف آب و حساسیت به تنش آبی در سطح احتمال پنج درصد با یکدیگر تفاوت معنیدار دارند اما این تنوع رابطهای با اندازهگیریهای انجام شده بر روی تبادلات گازی نداشت. تغییرات قابل ملاحظهای که در دلتا بهویژه در بافت برگ مشاهده شد با کارایی مصرف آب رابطه معکوس داشت و این موضوع نشان میدهد که تنوع ژنتیکی موجود برای کارایی مصرف آب را میتوان به طور غیرمستقیم با اندازهگیری ترکیب ایزوتوپی بافتهای گیاهی بهویژه برگ تعیین کرد. از آنجایی که تغییرات دلتا و بنابراین کارایی مصرف آب ممکن است ناشی از هدایت روزنهای، توان فتوسنتزی گیاه یا هر دو باشد لذا صفات مربوط به هدایت روزنهای(میزان خاکستر برگ و دمای کانوپی) و ظرفیت فتوسنتزی(میزان کلروفیل و وزن ویژه برگ) نیز اندازهگیری شد. در این میان، فقط وزن ویژه برگ همبستگی بالایی با دلتا داشت .(r= 0.77, P<0.01) این امر نشان میدهد که در مراحل اولیه برنامههای به نژادی میتوان از وزن ویژه برگ به عنوان یک جایگزین مناسب دلتا برای غربال اولیه ژنوتیپها از نظر کارایی مصرف آب استفاده کرد.
Relationship of carbon stable isotopes with water use efficiency in sugar beet under well-watered and drought conditions
نویسندگان [English]
A. Rajabi1؛ H. Griffiths2؛ E.S. Ober3
1Assistant Professor of Sugar Beet Seed Institute (SBSI) - Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
2Professor of Department of Plant Sciences, University of Cambridge, UK.
3Associate professor of Broom’s Barn Research Station, Bury St. Edmunds, UK.
چکیده [English]
Water use efficiency (WUE, the ratio of total dry matter to water use) became a breeding target only when it was found that carbon stable isotopes were inversely related to WUE. The current study conducted under well-watered and drought conditions in the field over two years at Broom’s Barn Research Station, UK, was undertaken to investigate the extent of genotypic differences for water use, yield, WUE, carbon isotope discrimination (Delta), and the associated traits. The results indicated that the varieties differed in WUE and sensitivity to water deficit stress at 5% probability level. However, this variation was not related to gas exchange characteristics. Variation in Delta as measured on leaf tissues was negatively correlated with WUE indicating that genetic variation in WUE could be indirectly exploited by measuring carbon isotope composition in plant organs, especially in leaf tissues. As variation in Delta and hence WUE may arise from variation in stomatal conductance, photosynthetic capacity or both, the traits theoretically associated with stomatal conductance (leaf ash content and canopy temperature) and photosynthetic capacity (chlorophyll content and specific leaf weight) were measured among which only specific leaf weight (leaf dry weight per unit area) was significantly associated with Delta (r= 0.77, P<0.01). This indicates that specific leaf weight could be used when there are not enough resources to use Delta directly and as an initial screening tool to cull the inferior genotypes in the early phases of breeding programmes aimed at improving WUE.
کلیدواژهها [English]
Carbon isotope 13C, Drought Stress, sugar beet, Specific leaf weight, Stomatal conductance, Water use efficiency