1استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
2پژوهشگر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
3استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
گیاه .Cousinia raphiostegia Rech.f گونهای چندساله و علفی خاردار متعلق به تیره کاسنی (Asteraceae) است. این گونه انحصاری استان خراسان جنوبی (شرق ایران) است. صفت شاخص گونه برگهای ساقهای بزرگ و دربرگیرنده کپهها است که آن را بهراحتی از گونه نزدیکش جدا میکند. در این تحقیق، وضعیت حفاظتی این گونه در قالب طرح تعیین جایگاه حفاظتی گیاهان و اکوسیستمهای ایران براساس شیوهنامه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و با استفاده از سه معیار اصلی میزان حضور، سطح تحت اشغال و اندازه جمعیت بررسی شد. برخلاف دادههای موجود، این گونه در بخشهای گستردهای از استان، گرچه بهصورت لکهای، حضور دارد، نتایج نشان میدهد که مقدار سطح اشغال (AOO) و میزان حضور (EOO) بهترتیب 119 و 29000 کیلومتر مربع هستند. برایناساس، وضعیت حفاظتی گونه در معرض خطر (Endangered/EN) معرفی میشود. برگهای چرمی خاردار، همچنین خارهای محکم کپهها نوعی مزیت برای گونه بوده که نه تنها از چرا شدن محافظت میکند، بلکه در مناطق با شدت تخریب بالا باعث رشد جمعیت آن نیز شده است. هر چند پروژههای توسعهای میتوانند عامل تهدیدکننده جدی برای این جمعیتها باشند.
1Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization
(AREEO),Tehran, Iran.
2Research Expert, Khorassan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center /AREEO/, Mashhad, Iran
3Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization /AREEO/, Tehran, Iran
چکیده [English]
Cousinia raphiostegia Rech.f., is a perennial and spiny herbaceous species belongs to the family Asteraceae. This species is endemic to South Khorassan, E Iran. It is easily separated from its close relative species by the large stem leaves which covers the capitules. In the present study, the conservation status of Cousinia raphiostegia is assessed based on IUCN criteria including area of occupancy (AOO), extent of occupancy (EOO) and the size of populations. Contrary to available data, this species is present in large parts of the province, albeit in spots. The results showed that the values of AOO and EOO are about 119 and 29000 km2, respectively. Based on these data, C. raphiostegia is classified as endangered (EN). The leathery spiny leaves and capitules is an advantage which not only protects it from grazing but also caused the population growth in intensively disturbed areas. The developmental projects, however, can seriously threaten these populations.