| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,828 |
| تعداد مقالات | 32,031 |
| تعداد مشاهده مقاله | 40,821,152 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,073,793 |
نفیس، رقم جدید کلزا برای کشت در مناطق سرد و معتدل سرد کشور | ||
| یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی | ||
| دوره 9، شماره 1، شهریور 1399، صفحه 1-12 اصل مقاله (406.36 K) | ||
| نوع مقاله: آزاد سازی رقم | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/rafhc.2021.124101.1171 | ||
| نویسندگان | ||
| بهرام علیزاده* 1؛ عباس رضایی زاد2؛ محمد یزداندوست همدانی3؛ سیامک رحمانپور4؛ فرزاد جاویدفر4؛ حسن امیری اوغان4؛ فرناز شریعتی4؛ امیر حسین شیرانی راد5؛ بهرام مجد نصیری6؛ حمیدرضا خادم حمزه7؛ بهمن پاسبان اسلام8؛ فرشاد ناصر قدیمی9؛ غلامحسین شیراسماعیلی10؛ مهدی عزیزی11؛ مجید خیاوی12؛ حسین صادقی13؛ فرشید حسنی13 | ||
| 1دانشیار،موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران | ||
| 2دانشیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران. | ||
| 3مربی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران | ||
| 4استادیار ، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. | ||
| 5استاد، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. | ||
| 6استادیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران | ||
| 7مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران. | ||
| 8دانشیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران. | ||
| 9استادیار، ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه، ایران. | ||
| 10استادیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران. | ||
| 11استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران. | ||
| 12مربی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران. | ||
| 13استادیار، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. | ||
| چکیده | ||
| رقم نفیس (لاین L72)، مناسب کشت برای مناطق سرد و معتدل سرد کشور، حاصل انتخاب و خالص‌سازی نسل‌های در حال تفکیک مربوط به تلاقی Orient×Modena است. انتخاب بوته‌ها طی پنج سال تا رسیدن به لاین خالص به روش شجره‌ای انجام شد و در نسل F6 لاین‌های خالص گزینش شدند. لاین‌های خالص‌شده به همراه رقم شاهد اوکاپی در قالب آزمایش مقدماتی مقایسه عملکرد دانه در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال زراعی 89-1388 بررسی شدند و نتایج نشان داد لاین L72 با میانگین عملکرد 3650 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد اوکاپی 30/7 درصد برتری داشت. در ارزیابی سازگاری لاین‌های منتخب در چهار منطقه کرج، اسلام‌آباد غرب، همدان و زرقان طی دو سال زراعی 92-1391 و 93-1392، لاین L72 با عملکرد دانه 4137 کیلوگرم در هکتار با رتبه اول نسبت به شاهد اوکاپی 6/7 درصد برتری عملکرد داشت و بر اساس آماره واریانس محیطی از پایداری عملکرد بالاتری نسبت به شاهد اوکاپی برخوردار بود. بررسی‌های تکمیلی لاین L72 در کرج، همدان، اسلام‌آباد غرب، اصفهان، خوی و زرقان طی دو سال نیز حاکی از عملکرد دانه بالای این لاین با میانگین 4336 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با ژنوتیپ‌های مورد بررسی بود. در ارزیابی‌های مزرعه‌ای، تحمل بالای این لاین در مقابل بیماری اسکلروتینیایی ساقه کلزا در مقایسه با رقم اوکاپی مشخص گردید. نتایج بررسی تحقیقی-ترویجی این لاین در دو منطقه استان کرمانشاه در شرایط زارعین نشان داد که عملکرد دانه لاین L72 نسبت به رقم احمدی برتری 13/7 درصدی داشت. نتایج طرح تحقیقی-ترویجی در دو منطقه در اصفهان در شرایط آبیاری طبیعی و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی نشان داد که عملکرد دانه این لاین نسبت به شاهد اوکاپی به ترتیب برتری 1/2 و 9/1 درصدی داشت. با توجه به ویژگی‌های مطلوب لاین L72 مانند عملکرد دانه، سازگاری خوب و تحمل نسبی به بیماری اسکلروتینیا در مقایسه با رقم شاهد اوکاپی این لاین کلزا با نام نفیس نامگذاری شد و جهت کشت در مناطق سرد و معتدل سردکشور توصیه می‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رقم؛ کلزا؛ پایداری عملکرد؛ کیفیت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Nafis, a new oilseed rape variety for cultivation in the cold and moderately cold regions of Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| B. Alizadeh1؛ A. Rezaizad2؛ M. Yazdandust Hamedani3؛ S. Rahmanpour4؛ F. Javidfar4؛ H. Amiri Oghan4؛ F. Shariati4؛ A. H. Shirani Rad5؛ B. Majd Nasiri6؛ H. R. Khadem Hamzeh7؛ B. Pasban Eslam8؛ F. Nasser Ghadimi9؛ G. H. Shiresmaeeli10؛ M. Azizi11؛ M. Khiyavi12؛ H. Sadeghi13؛ F. Hassani13 | ||
| 1Associate Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Kermanshah, IranKermanshah, Iran | ||
| 3Researcher, Seed and Plant Improvement Research Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Hamedan, Iran. | ||
| 4Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran. | ||
| 5Professor, Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran. | ||
| 6Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Esfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Esfahan, Iran. | ||
| 7Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Shiraz, Iran. | ||
| 8Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, East Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Tabriz, Iran. | ||
| 9Assistant Professor, Khoy Agricultural and Natural Resources Research Station, Seed and Plant Improvement Research Department, West Azarbaijan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Urmia, Iran. | ||
| 10Assistant Professor, Field and Horticultural Crops Research Department, Esfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Esfahan, Iran. | ||
| 11Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Mashhad, Iran. | ||
| 12Researcher, Field and Horticultural Crops Research Department, Agricultural and Horticultural Sciences Research Department, Zanjan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Zanjan, Iran. | ||
| 13Assistant Professor, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Nafis variety (line L72), suitable for cultivation in the cold and moderately cold regions of Iran, is the result of the selection and purification in segregating generations derived from the cross Orient×Modena. Selection of single plants was carried out during five consecutive years using pedigree method until accessing pure lines and then pure lines were screened in F6 generation. Pure lines along with Okapi as check cultivar were evaluated in the preliminary yield trial in experimental farm of Seed and Plant Improvement Institute in 2009. The result showed that mean seed yield of L72 with 3650 kgha-1 was 30.7% higher than Okapi. The study of adaptability of selected lines in Karaj, Hamedan, Zarghan and Kermanshah during 2012-2013 and 2013-2014 showed that line L72 with seed yield of 4137 kgha-1 had the highest grain yield among studies genotypes where its seed yield was 6.7% higher than Okapi and had a good yield stability based on environmental variance statistic. Results of complementary trials for line L72 in Karaj, Hamedan, Zarghan, Isfahan, Khoy and Kermanshah during 2014-2015 and 2015-2016 indicated that this line with grain yield of 4336 kgha-1 had higher yield compared to other genotypes. Field disease assessments indicated high tolerance of L72 to sclerotinia compared to check cultivar Okapi. Results of on-farm trials in farmers' field of Kermanshah province showed that line L72 had 13.7% higher grain yield compared to Ahmadi as check cultivar. Results of on-farm trials in farmers' field of Isfahan province under normal irrigation and irrigation cutting from pod setting stage showed that line L72 had 1.2 and 9.1% higher seed yield than Okapi as check cultivar, respectively. Therefore, due to desirable characteristics of line L72 such as higher seed yield and yield stability and relative tolerance to sclerotinia stem rot compared to Okapi as check cultivar, this line was released as Nafis and is recommended for cultivation in the cold and moderately cold regions of the country. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Variety, oilseed rape, quality, yield stability | ||
| مراجع | ||
|
1- احمدی، م. ر. و جاویدفر، ف. 1377. تغذیه گیاه روغنی کلزا. شرکت سهامی خاص توسعه کشت دانه های روغنی. تهران، ایران. 194 صفحه.
2- آلیاری، ه. و شکاری، ف. 1379. دانه‌های روغنی. انتشارات عمیدی تبریز. 182 صفحه.
3- شیرانی راد، ا. ح.، پاسبان اسلام، ب.، رضائی زاد، ع.، عزیزی، م. و شریعتی، ف. 1394. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی معرفی ارقام کلزای متحمل به تنش خشکی آخر فصل. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. تهران، ایران. فروست 48565. 50 صفحه.
4- علیزاده، ب. 1390. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی ارزیابی مقدماتی لاین های F5 حاصل از جوامع در حال تفکیک زمستانه کلزا. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. تهران، ایران. فروست 70/90. 25 صفحه.
5- علیزاده، ب.، خیاوی، م.، یزداندوست همدانی، م.، پاسبان اسلام، ب.، ولی پور، م. ب. و حیدری، و. 1396. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی شناسایی و معرفی ژنوتیپ‌های متحمل به سرما و یخبندان در کلزای زمستانه. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. تهران، ایران. فروست 52791. 45 صفحه.
6- علیزاده، ب.، رضایی زاد ع، یزداندوست همدانی، م.، خادم حمزه، ح.، حسنی، ف.، شریعتی، ف. و رحمانپور اوزان، س. 1395. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی بررسی پایداری عملکرد لاین های کلزای مناسب مناطق سرد و معتدل سرد ایران. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. تهران ایران. فروست 50456. 40 صفحه.
7- علیزاده، ب.، یزداندوست همدانی، م.، رضایی زاد، ع.، شیراسماعیلی، غ.، خادم حمزه، ح.، ناصر قدیمی، ف.، حیدری، و.، پاکدامن، م.، علیزاده، ل. و ولی پور، م. ب. 1396. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی بررسی سازگاری و پایداری عملکرد لاین های زمستانه کلزا. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. تهران، ایران. فروست 52759. 40 صفحه.
8- مجد نصیری، ب. و پوریای ولی، م. 1396. گزارش نهایی پروژه تحقیقی ترویجی مقایسه عملکرد لاین متحمل به تنش خشکی و ارقام رایج کلزا در شرایط زارعین مناطق برخوار و براآن. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. تهران، ایران. فروست 51928. 25 صفحه.
9- محمدی، ا.، رضایی زاد، ع.، میرزایی، ا.،کارخانهای، ف. و رحیمی، م. 1392. گزارش نهایی پروژه تحقیقی ترویجی مقایسه عملکرد لاین‌های امید بخش کلزا (L72, SW102 و Line 963) با شاهد احمدی در مزارع زارعین استان کرمانشاه (شهرهای کرمانشاه و ماهیدشت). سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. تهران، ایران. فروست 51166. 22 صفحه.
10. Dipenbrock, W. and Becker, H. C. 1995. Physiological potentials for yield improvement of annual oil and protein crops. Advances in plant breeding. Supplements to the Journal of Plant Breeding. Blackwell Wiss-Verl. Berlin; Wien. pp 2153.
11. FAOSTAT, 2017. Available at: http://faostat.fao.org/download/Q/QC/E.
12. Friedt, W. and Snowdon, R. 2006. Oilseed Rape. In: Vollmann J, Rajcan, H (eds) Handbook of plant breeding. Oil crops, Springer, Dordrecht Heidelberg London New York, pp 91-126.
13. Kuchtova, P., Baranyk, P., Vasak, J. and Fabry, J. 1996. Yield forming factors of oilseed rape. Rosling Oleiste 17: 223-234.
14. Rai, B., Gupta, S. K. and Pratap, A. 2007. Breeding Methods. In: Gupta, S. K., Delseny, M. and G. C. Kader. (Eds.) Rapeseed Breeding. Elsevier, Amsterdam, pp 21-49. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 807 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 348 |
||