| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,079 |
| تعداد مقالات | 34,330 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,554,826 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,568,306 |
نیرو محرک‌های اقتصادی- اجتماعی تغییر کاربری مراتع و جنگل‌ها در منطقه مراوهتپه | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| مقاله 4، دوره 27، شماره 4، دی 1399، صفحه 682-691 اصل مقاله (498.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2020.123142 | ||
| نویسندگان | ||
| اصغر فرج اللهی* 1؛ حمیدرضا عسگری2؛ مجید اونق3؛ محمدرضا محبوبی4؛ عبدالرسول سلمان ماهینی5 | ||
| 1گروه مرتع و آبخیزداری- دانشکده منابع طبیعی- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگانT گلستان | ||
| 2دانشیار گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران | ||
| 3استاد گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران | ||
| 4دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران | ||
| 5دانشیار گروه محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران | ||
| چکیده | ||
| در مدیریت عرصههای منابع طبیعی، شناخت عوامل اقتصادی-اجتماعی موثر بر تغییر کاربری اراضی به منظوردستیابی به توسعه پایدار و آمایش سرزمین ضروری است. در این تحقیق به بررسی و تعیین عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر تغییرات کاربری اراضی منطقه مراوهتپه در استان گلستان اقدام شد. این منطقه در سالهای اخیر با معضل تغییر کاربری اراضی روبرو بوده است به طوری که عرصه های مرتعی و جنگلی در طی دوره مطالعاتی (93-1365) کاهش یافته و کاربری کشاورزی با میزان افزایش سالانه حدود 132 هکتار مساحت در سال 1393 به 97/10332 هکتار رسیده است. این تحقیق توصیفی- تحلیلی در 16 روستای منطقه مورد مطالعه به روش پیمایشی اجرا گردید. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 310 نفر با روش نمونهگیری خوشهای و چند مرحلهای تعیین گردید. روایی ابزار تحقیق با استفاده از نظرات متخصصان منابع طبیعی، جامعه شناسی و ترویج و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ تعیین شد که مقدار ضریب 75/0 به دست آمد. در این تحقیق از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. برای تحلیل عاملی از روش مولفههای اصلی با استفاده از چرخش متعامد و نوع واریماکس استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که هشت عامل عدم صرفه اقتصادی دامداری، افزایش جمعیت کشاورز، بیکاری روستاییان، کم بودن درآمد و هزینههای بالای زندگی، افزایش قیمت نهادهها، نیاز به مسکن و فقدان آگاهی، کسب اعتبار اجتماعی و مالکیت زمین از جمله عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر تغییر کاربری مراتع منطقه مراوهتپه به شمار میآیند که در مجموع 80/63 درصد واریانس کل را تبیین میکنند. با توجه به یافتههای تحقیق، توجه به مسائل اقتصادی و مالی و وضعیت اشتغال ساکنین روستاهای منطقه مراوهتپه و همچنین ساماندهی دامداری، تولیدات دامی و عرضه نهادههای دامی به منظور کاهش تغییر کاربری اراضی جنگلی و مرتعی و حفاظت عرصههای منابع طبیعی پیشنهاد شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استان گلستان؛ بیکاری؛ تحلیل عاملی؛ درآمد؛ صرفه اقتصادی؛ کاربری اراضی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Socio-Economic Driving Force of the Land Use Change in Rangelands and Forests of Maraveh Tappeh region | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Asghar Farajollahi1؛ Hamidreza Asgari2؛ Majid Ownagh3؛ Mohammadreza Mahboubi4؛ Abolrasoul Salman Mahini5 | ||
| 1Department of Watershed and Rangeland Management, Faculty of Natural Resources, Gorgan University of agriculture and Natural Resources, Gorgan, Golestan. | ||
| 2Associate professor, Department of Arid Regions Management, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources, Golestan, Iran. | ||
| 3professor, Department of Arid Regions Management, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources, Golestan, Iran. | ||
| 4Associate professor, Department of Agricultural Extension and Education, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources, Golestan, Iran. | ||
| 5Associate professor, Department of the Environment, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources, Golestan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In the management of natural resource, recognizing socioeconomic factors affecting land use change is essential for achieving sustainable development and land use planning. In this research, we investigate and determine the socio-economic factors affecting land use changes in the Maraveh Tappeh region of Golestan province. This area has been affected by land use change in recent years. The rangelands and forests have decreased during the study period (1984-2014), and agricultural use with an annual increase of 132 hectares has reached to 10332.97 ha in 2014. This descriptive-analytic research was carried out in 16 villages in the study area with survey sampling method. Data collection was performed by questionnaire and the numbers of questionnaires were determined 310 people. Sampling was done through a Cochran formula and cluster sampling and multi-stage sampling. Cronbach's alpha coefficient was used to determine the reliability of the study and it was found 0.75. In this study, exploratory factor analysis method was used. For the factor analysis, the principal components method was used using rotation varimax. The results of factor analysis showed that socio-economic factors affect on land-use changes in Maraveh Tappeh region and these factors are including: non-economic efficiency of animal husbandry, Low land per capita for each farmer, rural unemployment, low income and high cost of living, increasing input price, the need for housing and the lack of awareness, social reputation and land ownership. These eight factors explained 63.80% of the total variance. Considering researching findings, attention to economic and financial problems and employment condition of village’s resident of Maraveh Tappeh region is essential. Also, husbandry and livestock production management and supply of livestock inputs have been proposed to reduce the land use changes of forests and rangelands and to protect the natural resources. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Golesatn Province, Unemployment, Factor analysis, Income, economic justification, land use | ||
| مراجع | ||
|
- Adamo, S.B. and Crews-Meyer, K.A., 2006. Aridity and desertification: exploring environmental hazards in Jáchal. Argentina. Journal of Applied Geography, 26(1): 61-85. - Arekhi, S., Niazi, Y. and Arzani, H., 2011. Comparing various techniques for land use/cover change detection using RS & GIS (Case Study: Daresher Catchment, Ilam Province). Journal of Environmental Sciences, 8(3): 81-96. - Bablo, B., Muys, B., Negu, F., Tollens, E., Nyssen, J., Deckers, J. and Mathis, E., 2009. The economic contribution of forest resource use to rural livelihoods in Tigray, Northern Ethiopia. Journal of Forest Policy & Economics, 11: 109-117. - Briassoulis, H., 2001. Analysis of land use change. Theoretical and modeling approaches, The web book of Regional Science, Regional Research Institute, West Virginia University. - Darban-e-Astaneh, A., Rezvani, M.R. and Sedighi, S., 2016.An investigation of the factors affecting landuse changing (Case study: Mahmoudabad County). Journal of Research & Rural Planning, 5(3): 127-143. - Dumanski, J. and Pieri, C., 2000. Land quality indicators: research plan. Journal of Agriculture, Ecosystems and Environment, 81: 93-102. - Ebrahimpour, M. 2001. The effective human factors on the forest and rangeland degradation emphasis on Zagrosregion. Journal of Jihad, 19: 234-235. - Farajollahi, A., Asgari, H.R., Ownegh, M., Mahboubi, M.R. and Salman Mahini, A., 2017. The Effect of land use changes on desertification hazard (case study: Maraveh Tappeh region of Golestan Province, Iran).Journal of Modern Applied Science, 11(1): 161-179. - Forleo, M.B., Giaccio, V., Giannelli, A., Mastronardi, L. and Palmieri, N., 2017. Socio-economic drivers, land cover changes and the dynamics of rural settlements: Mt. Matese area (Italy). Journal of European Countryside, 9(3): 435-457. - Fox, J. and Vogler, J.B., 2005. Land use and land cover change in Montane mainland Southeast Asia. Journal of Environmental Management, 36(3): 394-403. - Haj Abbasi, M.A., Besalatpour, A.A. and Mellali, A.R., 2007. The effect of conversion of grasslands to agricultural lands on some physical and chemical characteristics of soils in the south and southwest of Isfahan. Journal of Agriculture and Natural Resources Technology and Science, 11(42): 525-534. - Hosseinzadeh, A., Heidari, G.H., Barani, H. and Zali, H., 2017. Effects of livestock number on range condition (Case study: Shahsavan nomads of Meshginshahr city). Iranian Journal of Range and Desert Research, 24(3): 513-523. - Kalali Moghaddam, Z., 2015. An investigation of the factors affecting land use changing of agricultural lands (Case Study: Rural Areas of Rasht Town- Iran). Journal of Research and Rural Planning, 4(9): 113-132. - Kalantari, K.H., 2003. Processing and analysis of data on socio-economic research. Publication of Sharif Tehran, First edition. 388pages. - Karami, A. and Feghhi, J., 2012. Controlling and comparison of North and South Zagros Land Use Using landscape ecology approach (Case Study: Provinces of Kurdistan and Kohgiloyeh and Boyer Ahmad). Journal of Town and Country Planning, 4(6): 5-34. - Lal, R., 2005. Soil erosion and carbon dynamics. Journal of Soil and Tillage Research, 81(2): 137-142. - Long, H., Guoping, T., Li, X. and Heilig, G.K., 2007. Socio-economic driving forces of land use change in Kunshan, the Yangtze River delta economic area of china. Journal of Environmental Management, 83: 351-364. - Mehrabi, A.A., Mohammadi, M., Mohseni Savari, M., Jaffari, M. and Ghorbani, M., 2013. Investigation of the human deriving forces affecting land use change (Case study: Seyed mohaleh and Drasara villages - Tonekabon city). Journal of Rangeland and Watershed Management, 66(2): 307-320. - Mohammadi, M., Mehrabi, A.A., Ghorbani, M. and Khorasani, M.A., 2012. Human forces affecting land use changes in marginal rural areas (Case study: Alkeleh and Sibon villages- Tanekabon city). Journal of Geography, 10 (35): 279-298. - Pauchard, A., Aguayo, M., Pena, E. and Urrutia, R., 2006. Multiple effects of urbanization on the biodiversity of developing countries: The case of a fast-growing metropolitan area (Concepcion, Chile). Journal of Biological Conservation, 127: 272-281. - Posthumus, H. and Morris. J., 2010. Implications of CAP perform for land management and runoff control in England and Wales. Journal of Land Use Policy, 27: 42-50. - Roudgarmi, P., Ansari, N. and Farahani, E., 2011. Determining effective socio-economic factors on degradation of natural resources in Tehran province. Iranian Journal of Range and Desert Research, 18(1): 151-171. - Sarmad, Z., Bazargan, A. and Hejazi, E., 2014. Research methods in the behavioral sciences. Agah Publication. 408pages. - Sedighi, S., Darban-e-Astaneh, A. and Rezvani, M.R., 2017. An Investigation of the physical and political factors affecting land use changing of Mahmoudabad Town. Journal of Spatial Planning, 7(2): 39-58. - Seyed Akhlaghi, S.J., Ansari, N. and Yusof Kalafi, S., 2012. Investigation of socio-economic factors on natural resources degradation of Ardebil province from the viewpoint of utilizers and experts. Iranian Journal of Range and Desert Research, 19(1): 133-148. - Shi, G., Jiang, N. and Yao, L., 2018. Land use and cover change during the rapid economic growth period from 1990 to 2010: A Case Study of Shanghai. Journal of Sustainability, 10(2): 426-440. - Turner, B.L., Mayer, W.B. and Skole, D.L., 1994. Global land use/land cover change toward an integrated study. Royal Swedish Academy of Science, 23:91-95. - Vahidi, M.J., Jaffarzadeh, A.A., Fakherifard, A., Sadeghi, H.R., Rezaei Moghadam, M.H. and Valizadeh Kamran, K., 2015. Study of land use and land cover change in Lighvan Watershed, East Azerbaijan Province.Journal of Geographic Space, 15(49): 75-100. - Yakhshaki, A., 2003. The management of forests and rangelands organization and protection of the Iran environment in comparison with the management system of some European countries. Publication of Mazandaran University. 314pages (in Persian). - Yousefi, S., Moradi, H.R., Hosseini, S.H. and Mirzaeei, S., 2011. Land use change detection using LandSat TM and ETM+ satellite images over Marivan. Journal of Remote Sensing and GIS in Natural Resource Sciences, 2(3): 97-105.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 786 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 427 |
||