| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,873 |
| تعداد مقالات | 32,554 |
| تعداد مشاهده مقاله | 42,415,458 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 19,191,282 |
بررسی اثر سیاستهای قیمت و سهمیهبندی آب کشاورزی بر پایداری منابع آب استان گلستان | ||
| پژوهش آب در کشاورزی | ||
| مقاله 9، دوره 34، شماره 2، تیر 1399، صفحه 269-285 اصل مقاله (982 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/jwra.2020.122263 | ||
| نویسندگان | ||
| اعظم رضایی* 1؛ رامتین جولایی2؛ علی کرامتزاده3 | ||
| 1استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. | ||
| 2دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| 3استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| چکیده | ||
| مدیریت تقاضای آب یکی از مهمترین موضوعات برای رسیدن به توسعه پایدار بالاخص در کشورهای خشک و نیمهخشک میباشد. این مطالعه با هدف ارزیابی پایداری منابع آب ناشی از سیاستهای مدیریت تقاضا (افزایش قیمت آب به میزان 50% و 100% و سهمیهبندی آب 10% و 20%) در بخش کشاورزی استان گلستان با استفاده از روش برنامهریزی ریاضی مثبتو شاخصهای پایداری منابع آبی انجام گرفت. دادههای لازم از آب منطقهای و سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان و تکمیل پرسشنامه و مصاحبه رودررو با 280 کشاورز در استان گلستان در سال زراعی 98-1397 جمعآوری گردید. بر اساس نتایج، اعمال سناریوی افزایش 50% و 100% قیمت آب به ترتیب منجر به کاهش72/2% و 44/5% مصرف آب و همچنین 06/5% و 99/9% سودناخالص (بازده برنامهای) خواهد شد. همچنین اعمال سناریوی 10% و 20% سهمیهبندی منابع آبی به ترتیب منجر به کاهش 9/8% و 56/11% مصرف آب و کاهش 54/0% و 75/1% سودناخالص خواهد شد. به علاوه سود ناخالص به ازای واحد حجم آب در بخش زراعی با اعمال سناریوی افزایش 50% و 100%قیمت آب به ترتیب 41/2%و 81/4% کاهش و با اعمال سناریوی 10%و 20% سهمیهبندی منابع آبی به ترتیب 17/9%و 09/11% افزایش مییابد. همچنین، کارایی اشتغال مصرف آب، با اعمال سناریوهای افزایش 50%و 100% قیمت آب به ترتیب به میزان 78/0% و 6/1% افزایش و بر اساس سناریوهای 10% و 20% کاهش منابع آبی به ترتیب 6/2%و 8/5% افزایش خواهد یافت. بنابراین، توصیه می شود از سیاستهای سهمیهبندی آب مانند توزیع نوبتی آب بین کشاورزان یا تحویل حجمی آب بر اساس نیاز آبی و راندمان آبیاری، با توجه به الگوی کشت در منطقه استفاده کنند و برای جبران کاهش سود کشاورزان، از پرداختهای مستقیم به کشاورزان حمایت شود. همچنین پیشنهاد میگردد از روشهایی در آبیاری استفاده کنند که بهرهوری آب را افزایش می دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مدیریت تقاضای آب؛ بازده برنامهای؛ کارایی اشتغال مصرف آب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Effects of Water Pricing Policy and Water Quota on Water Resources Sustainability in Golestan Province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Azam Rezaee1؛ ramtin joolaie2؛ ALI keramatzadeh3 | ||
| 2Associated Professor of Agricultural Economics,Faculty of Agricultural Management, Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural resources. | ||
| 3Assistant Professor of Agricultural Economics,Faculty of Agricultural Management, Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural resources | ||
| چکیده [English] | ||
| Sustainability of water resources has the most important role in the sustainability of agricultural systems. In this study, positive mathematical programming was applied in 2018-19 to evaluate the sustainability of water resources and to determine the cropping pattern in Golestan province based on water demand management policies, i.e. water price increase by 50% and 100%, and reducing water quota by 10% and 20%. First, according to water price increases and water quota policy scenarios, the cropping pattern was evaluated in this area. Then, by using the sustainability indicators such as gross margin (GM), water consumption, economic efficiency, and labor efficiency the sustainability of water resources was calculated. Based on water price increases by 50% and 100%, water consumption and GM decrease by, respectively, (2.72% and 5.44%) and (5.06% and 9.99%). Also, based on water quota policy of 10% and 20% reduction, water consumption and GM decrease by, respectively, (8.9% and 11.56%) and (0.54% and 1.75%). In addition, GM per unit of water in agricultural sector decreases by 2.41% and 4.81% in response to to water price increase by 50% and 100%, respectively, and in case of 10% and 20% reductiion in water quota policy, it increases by, respectively, 9.17% and 11.09%. Water price increase by 50% and 100% and water quota reduction by 10% and 20%, increase water labor efficiency by, respectively, (0.78% and 1.6%) and (2.6% and 5.8%). Based on the result, if the government is going to increase water sustainability by using demand management policies, the water quota policy is more efficient. Also, the government should support farmers by direct payments to compensate for their lost profits.It is also recommended that irrigation methods with high efficiency be employed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Water demand management, Gross Margin, Employment Efficiency | ||
| مراجع | ||
|
1. احسانی،م.، خالدی،ه. (1382). بهرهوری آب کشاورزی،کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. 2. اشراقی، ف.، قاسمیان، س. (1391). بررسی بهره وری اقتصادی مصرف آب در استان گلستان. مجله پژوهش‌های آب در کشاورزی. 26(3): 322-317. 3. امینی فسخودی، ع.، نوری، ه.(1390). ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱﻭﺗﻌﻴﻴﻦﺍﻟﮕﻮﻱکشت ﺳﻴﺴﺘمﻫﺎﻱﺯﺭﺍﻋﻲﺑﺮﺍﺳﺎﺱبهینه-سازیﺑﻬﺮهﺑﺮﺩﺍﺭﻱﺍﺯﻣﻨﺎﺑﻊﺁﺏﻭﺧﺎﻙﺑﺎﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩﺍﺯﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱﻏﻴﺮﺧﻄﻲبرنامهریزی ریاضی. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، 15(55): 109-99. 4. آسیابی هیر، ر.، مصطفی زاده، ر.، رئوف، م.، اسمعلی عوری، ا. (1398). ارزیابی پایداری منابع آب سطحی در حوضه‌های آبخیز استان اردبیل. نشریه مهندسی و مدیریت آبخیز، 11(4): 998-984. 5. باقری، ا.، نیکویی، ع.، خدادکاشی، ف.، شوکت فدایی، م. (1396). ارزﯾﺎﺑﯽﺳﯿﺎﺳﺖﻗﯿﻤﺖﮔﺬاری آب ﺑﺮﭘﺎﯾﺪاری و ﺣﻔﻆ آﺑﺨﻮان: ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﺑﺨﻮانﻣﻬﯿﺎرﺷﻤﺎﻟﯽ در ﺣﻮﺿﻪ زاﯾﻨﺪه رود. مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی، 31(2): 120-105. 6. بریم نژاد، و.، یزدانی، س. (1383). ﺗﺤﻠﻴﻞ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱﻛﺴﺮﻱ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻛﺮﻣﺎﻥ. مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 63: 16-2. 7. بنایی، س. (1394). پایداری منابع آب و تعیین الگوی کشت تحت تاثیر سیاستهای مدیریت منابع آب در استان فارس. پایان نامه کارشناسی ارشد، اقتصاد کشاورزی. دانشکده علوم پایه. دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت. 94 صفحه. 8. پارساپور، س.، سلطانی، س.، شاهنوشی، ن. (1396). مدیریت پایدار منابع آب بر اساس بهینه‌سازی عوامل زراعی، زیست محیطی و اقتصادی با استفاده از برنامهریزی کسری چند هدفه: مطالعه موردی دشت فریمان تربت جام.نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار، 27(1): 163-147. 9. پرهیزکاری، ا.، صبوحی صابونی، م.، احمدپور، م. و بدیع برزین، ح. (1393). شبیه سازی واکنش کشاورزان به سیاستهای قیمت گذاری و سهمیه بندی آب آبیاری (مطالعه موردی: شهرستان زابل). نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی. 28(2): 176-164. 10. حسام، م.، کیانی، ع. (1393). بررسی راندمان آبیاری در مزراع استان گلستان. مجله آبیاری و زهکشی. 2(8): 343-336. 11. حیدری، ن. و اسماعیل اسدی، م. ۱۳۹۴. مسایل و چالش‌های مدیریت تقاضا و مصرف آب کشاورزی در استان گلستان، نشریه تخصصی آب و آبیار. 9 (42): 48-44. 12. رضایی، ا.، مرتضوی،ا،. پیکانی، غ،. خلیلیان،ص. (1393). ارزیابی و مقایسۀ سطح پایداری محصولات زراعی شرق حوضۀ زاینده‌رود تحت شرایط خشکسالی با استفاده از تکنیک تصمیم چندمعیاره. مجله محیط شناسی. 40(2), 529-540. 13. رضایی، ا.، مرتضوی، ا،. پیکانی، غ،.(1392). تحلیل وضعیت اقتصادی کشاورزان شرق حوضه رودخانه زاینده رود تحت شرایط خشکسالی. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی. 47(2): 335-342. 14. سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان. (1396). http://dbagri.maj.ir/zrt/year.asp 15. ســازمان خواروبــار و کــشاورزی(FAO). (2000). تهیــه مقــررات ملــی مدیریت منابع آب، مترجم، محمد حسن مولایی، سازمان مدیریت منـابع آب ایران، چاپ اول. 16. سالنامه آماری استان گلستان (1395). http://amar.golestanmporg.ir/salnameh2.html 17. شاهی مریدی، ح.، کاظمی، ح.، کامکار ب. (2017). ارزیابی وضعیت توسعه کشاورزی پایدار در استان گلستان. دانش کشاورزی وتولید پایدار, 27(1)، 197-215. 18. شیرزادی، س.، صبوحی، م.، داوری، ک.، کیخا، ا. (1397). اثر سیاستقیمت‌گذاری آب آبیاری بر سطح تراز آب زیرزمینی حوضه آبریز نیشابور. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 10(3): 220-187. 19. صداقت، ر. (1381). بررسی نظریه دور تسلسل فقر و توسعه نیافتگی در مناطق پسته کاری ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 10(39): 201-187. 20. عباسی، ح.، دلاور، م.، بیگدلی، ر. (1398). ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر پایداری منابع آب حوضه‌های آبریز با استفاده از شاخصهای کمبود ردپای آب. مجله تحقیقات منابع آب ایران. 15(4)-279-259. 21. عظیمی فرد، س.، زارع مهرجردی، م.، مهرابی بشرآبادی، ح. (1392). بررسی پایداری منابع آب در شهرستان قوچان: رویکرد برنامه ریزی ریاضی کسری. نشریه دانش کشاورزی و تولید پایدار، 33(3): 11-1. 22. علیپور، ا.، داوری، ک.، موسوی، م.، صبوحی، م.، ایزدی، ع. (1398). تعیین الگوی کشت بهینه با هدف پایداری آب زیرزمینی. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. 3(33): 518-507. 23. حامد قادرزاده ، مهین کریمی. (1397). اثرات سیاست سهمیهبندی آب بر مصرف آب‌های زیرزمینی در دشت قروه-دهگلان، فصلنامه اقتصاد کشاورزی. 12 (4): 98-73. 24. کریمی راد، ا.، ابراهیمی، ک.، عراقی نژاد، ش. (1398). ارزیابی پایداری توسعه آب زیرزمینی در سفره چندلایه (مطالعه موردی: آبخوان استان گلستان). مجله علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران، 9(4)، 132-145. 25. موسوی، ن.، قرقانی، ف. (1388). محاسبه شاخصهای پایداری آب کشاورزی توسط مدل برنامه ریزی کسری (مطالعه موردی شهرستان مرودشت). مجله اقتصاد کشاورزی، 3(3): 160-143. 26. Chaturvedi, M.C. (2001). Sustainable development of India’s waters: some policy issues, Water Policy, 3: 297–320. 27. Dantsis, Th., Douma, c., Giourga, Ch., Loumou, A., A. Polychronaki, E. (2010). A methodological approach to assess and compare the sustainability level of agricultural plant production systems. Journal of Ecological Indicators, 10(2): 256-263. 28. Donati, M., Bodini, D., Arfini, F., Zezza, A. (2013) an integrated PMP model to assess the development of agro-energy crops and the effect on water requirements. Bio-based and Applied Economics 2(3), 301-321. 29. Ghasempour, R., Nazari, M. A., Ebrahimi, M., Ahmadi, M. H., & Hadiyanto, H. (2019). Multi-Criteria Decision Making (MCDM) Approach for Selecting Solar Plants Site and Technology: A Review. International Journal of Renewable Energy Development, 8(1). 30. Howitt, R.E. (1995). Positive mathematical programming. American Journal of Agricultural Economics, 77: 329-342. 31. La Sala, P., & Contò, F. (2019). Sustainable use of water resources in Italy in the perspective of the CAP 2021-2027. In CAP 2021+: balanced development among the dimensions of rural sustainability (Vol. 1, pp. 32-34). 32. Lara, p., Stancu-Minasian, I. (1999). Fractional Programming: A tool for the assessment of sustainability. Agricultural Systems, 69: 131-141. 33. Pacini, C., Wossink, A., Giesen, G., Vazzana, C., Huirne, R. (2003). Evaluation of sustainability of organic, integrated and conventional farming systems: a farm and field-scale analysis. Journal ofAgriculture, Ecosystems and Environment, 95(1): 273-288. 34. Sayraudeau, S., van der Werf, H.M.G. (2005). Environmental impact assessment for a farming region: a review of methods. Journal ofAgriculture, Ecosystems and Environment, 107: 1-19. 35. Sun, Sh., Wang, Y., Liu, J., Cai, H., Wu, P., Geng, Q., Xu, L. (2016). Sustainability assessment of regional water resources under the DPSIR framework. Journal of Hydrology, 532: 140-148. 36. Joe, E., Khan, S. (2005). A multi-objective optimization approach to water management. Journal of Environmental Management, 77: 269–277. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 445 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 593 |
||