1نویسنده مسئول مکاتبات، کارشناس ارشد، فیزیولوژی گیاهی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران پست الکترونیک:sedaghati@rifr-ac.ir
2استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
3استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
4دانشیار، دانشکده علوم، دانشگاه الزهرا (س)، تهران
چکیده
گونه Eucalyptus maculata جزو درختان سریعالرشد سازگار به شرایط آب و هوایی ایران است و در جنگلکاری، مصارف صنعتی و دارویی اهمیت دارد. در این مطالعه، تکثیر گونة مذکور به روشهای درونشیشهای فتواتوتروفیک و درونشیشهای مرسوم انجام و کارایی این دو روش مقایسه شد. به این منظور، جوانههای انتهایی گیاهکهای جوان بهعنوان ریزنمونه انتخاب گردیدند. تعدادی از این ریزنمونهها برای ریزازدیادی درونشیشهای مرسوم انتخاب و به محیط کشت پایه MS نصف غلظت نیترات با تیمارهای هورمونی مختلف در شرایط استریل منتقل شدند. تعدادی نیز برای روش درونشیشهای فتواتوتروف به ظروف (G7) Magenta حاوی 70 میلیلیتر محیط کشت MS نیمقدرت فاقد قند و آگار با ورمیکولایت انتقال یافتند و میزان تبادل گازی ظروف (G7) Magenta با فضای بیرون و درون با تعداد فیلترهای متفاوت بررسی شد. پس از یک ماه، در ریزازدیادی مرسوم، در مرحله شاخهزایی برای تعداد شاخه، تیمار هورمونی 5/0 میلیگرم بر لیتر2ip ، 3/0 میلیگرم بر لیترBAP ، 01/0 میلیگرم بر لیتر IBA (با میانگین52/2 عدد شاخه) و برای طول شاخه تیمار 2/0 میلیگرم بر لیتر Kinetin، 1/0 میلیگرم بر لیتر BAP، 01/0 میلیگرم بر لیتر IBA(با میانگین cm07/2) مناسب بود. بهترین تیمار ریشهزایی نیز تیمار 1 میلیگرم بر لیتر IBA (با میانگین62/1 عدد) بود. در شرایط فتواتوتروفیک، نتایج حاصل از بررسی شاخصهای رشد نشان داد که بین تیمارهای فیلتری اختلاف معنیداری نبود، ولی تیمار 4 فیلتر در وضعیت بهتری بود. البته روش فتواتوتروفیک نسبت به ریزازدیادی مرسوم مناسبتر بود. در نهایت نهالهای حاصل به گلخانه و بعد از طی مراحل سازگاری با موفقیت به خاک منتقل شدند.
Study of conventional and photoautotrophic methods of micropropagation on Eucalyptus maculata
نویسندگان [English]
mansoureh sedaghati1؛ mitra emam2؛ abbas ghamari-zare2؛ mohammad hassan asareh3؛ khadijeh kiyarostami4
چکیده [English]
E. maculata is a fast growing species, adapted to climate conditions of Iran, which is important in agro-forestry, industrial and medical aspects. Proliferation of E. maculata was carried out using photoautotrophic and conventional micropropagation methods as well as comparing efficiency of the two methods. Terminal buds of young plants were used as explants. Explants were placed on MS medium with ½ nitrate and various growth regulators with different concentrations for conventional micropropagation and in Magenta (G7) containers with different number of filters for gas exchange with external and internal environments, containing 70 ml of half-strength, sugar and agar free MS medium, supplemented with vermiculite in photoautotrophic method. After one month, MS medium with ½ nitrate containing IBA (0.01 mgl-1), BAP (0.3 mgl-1), 2ip (0.5 mgl-1) for shoot production (with average number of 2.52), IBA (0.01 mgl-1), BAP (0.1 mgl-1), Kinetin (0.2 mgl-1) for shoot height growth (with average of 2.07 cm) and MS medium with ½ nitrate containing IBA (1 mgl-1) for root production (with average number of 1.62) were the best media. In photoautotrophic method, results of study on growth indexes showed that there were not any significant differences between the studied treatments but treatment with 4 filters had better growth conditions. According to observation, photoautotrophic method had better growth characteristics than the conventional micropropagation of E. maculata. The micropropagated plantlets were transferred to greenhouse and field successfully.
کلیدواژهها [English]
Eucalyptus maculata, Micropropagation, Filter, shooting and rooting