| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,829 |
| تعداد مقالات | 32,098 |
| تعداد مشاهده مقاله | 40,864,080 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 18,113,691 |
تغییرات زمانی و مکانی و روند بارش در حوزههای آبخیز منتهی به کانون‌های گرد و غبار استان خوزستان | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 7، دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 22، مرداد و شهریور 1399، صفحه 59-67 اصل مقاله (660.46 K) | ||
| نوع مقاله: نامه‌های علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2020.122115 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه درگاهیان* ؛ سکینه لطفی‌نسب اصل | ||
| استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| بارش در تامین منابع آبی مهمترین عامل اقلیمی محسوب شده و در عین حال از جمله متغیرترین پدیده‌های هواشناسی است. به‌منظور بررسی روند تغییرات بارش در حوزههای آبخیز منتهی به کانون‌های گرد و غبار داخلی استان خوزستان از داده‌های شبکه‌ای بارش با قدرت تفکیک 44×44 کیلومتر استفاده شده است. این شبکه حاصل بازتولید داده‌های بارش روزانه، ماهانه و سالانه ایستگاه‌های سینوپتیک، کلیماتولوژی و باران‌سنجی سازمان هواشناسی و ایستگاه‌های باران‌سنجی و تبخیرسنجی شرکت آب منطقه‌ای در محیط نرم‌افزار GIS می‌باشد. به‌منظور بررسی روند تغییرات دهه‌ای بارش از اطلاعات بارش50 ساله در غالب 5 دهه از سال 1346تا 1395 استفاده و مقادیر بارش برای سه حوزه آبخیز کارون بزرگ، کرخه و زهره- جراحی پهنه‌بندی و تغییرات مکانی بارش آشکار و نقشه آن تهیه شد. به‌منظور شناسایی شیب تغییرات روند و شناسایی نقاط جهش در سری زمانی بارش سالانه از روش تست همگنی داده‌ها Pettitt’s test با استفاده از افزونه آماری XLSTAT در محیط اکسل استفاده شده است. موقعیت هسته‌های بارش در همه دهه‌ها تقریباً دائمی بوده و دهه سوم پربارش‌ترین دهه در محدوده سه حوضه بود. در دهه پنجم دو هسته اصلی بارش در حوضه کارون وجود داشت. هسته‌های اصلی بارش دهه‌های قبلی در حوضه کرخه و جراحی-زهره تضعیف شدند. بیشترین کاهش بارش در پایین‌دست حوضه‌ها یعنی محل قرارگیری کانون‌های گرد و غبار رخ داد. تغییرات زمانی بارش دهه‌ای به تفکیک حوزههای آبخیز کارون بزرگ، کرخه، زهره جراحی نشان داد در محدوده سه حوضه کاهش بارندگی از دو دهه قبل آغاز شده است. این کاهش در دهه پنجم کاملا محسوس بود و آثار زیانبار آن با توجه به سایر پارامترها از جمله افزایش دما و تبخیر دوچندان شده و به فعال شدن کانون‌های گرد و غبار کمک شایانی نموده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حوزههای آبخیز؛ داده‌های بازتولید شده؛ شبکه بارش؛ کانون گرد و غبار داخلی؛ هسته‌های بارش | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Temporal and spatial variations of precipitation trend in basins leading to Khuzestan province dust sources | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Dargahian؛ Sakineh Lotfinasab Asl | ||
| Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Precipitation is the most important climatic factor affecting water supply and is one of the most variable meteorological phenomena. In order to study the precipitation trend in basins leading to the internal dust source of Khuzestan province, the gridded data of the National Iranian Drought warning and monitoring center with a grid resolution of 44km were used. This gridded data were made through reanalyzing daily, monthly, and yearly rainfall data from the synoptic, climatological, and meteorological stations of Meteorological Organization and the precipitation and evaporation stations of the regional water company, respectively using ArcGIS software. In order to study the decade by decade precipitation trend, 50 years precipitation data were used in form of five decades from 1968 to 2017, then spatial variations of precipitation in three basins of Karun, Karkheh, and Zohre-Jarahi were detected by the zoning of the precipitation data and their maps were prepared. To detect the changes in time series of precipitation data, the homogeneity tests of Pettitt's were used, which is available in Excel using the XLSTAT statistical software. The result showed that there were two main precipitation cores in the Karun Basin in the fifth decade. The main precipitation cores of previous decades in the Karkheh and Jarahi-Zohre basins were weakened. The highest decrease in precipitation occurred in the downstream of the basins at the location of dust sources. Decade changes in precipitation showed that the decrease in rainfall started two decades ago in the three basins of Karun, Karkheh, and Zohre-Jarahi. This decline was clearly evident in the fifth decade and its harmful effects due to the increase in other parameters such as temperature and evaporation were doubled and contributed to the activation centers of dust. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Inner dust source, precipitation core, precipitation network, reproduction data, basins | ||
| مراجع | ||
|
خوش روش، م.، میرناصری، م.، پسرکو، م.،1396. آشکارسازی روند تغییرات بارش شمال کشور با استفاده از آزمون غیرپارامتری من- کندال، پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، 8(16) :223-231. درگاهیان،ف.، رضویزاده، س.، لطفی نسب اصل، س.، 1397. نقش مدیریت منابع آب به عنوان یکی از عوامل موثر در تشدید فعالیت کانون گرد و غبار جنوب و جنوب شرق اهواز، نشریه طبیعت ایران، 3(4): 33-26. رحیمی بندرآبادی،س.، جهانبخش،س.، بهروز ساری صراف،ب.، غفوری روزبهانی،ع.م.، خورشید دوست، ع.م.، 1394. بررسی تغییرات بارش و دبی در حوضه کرخه نشریه علمی-پژوهشی مهندسی و مدیریت آبخیز،جلد 7 (2): 184-194. ظهرابی، ن.، مساح بوانی، ع.، گودرزی، ا.، حیدرنژاد، م.، 1395.شناسایی روند تغییرات دما و بارش سالانه در حوضه آبریز کرخه. فصلنامه علمی پژوهشی اکوبیولوژی تالاب8(82): 88-55. عساکره، ح.، 1385.تغییرات تغییرات زمانی - مکانی بارش ایران زمین طی دهه های اخیر، فصلنامه توسعه و جغرافیا، 5(10):ص145-164. عزیزی،ق.، فرجیسبکبار، ح.، عباسپور،ر.، صفرراد، ط.، 1389. مدل تغییرات مکانی بارش در زاگرس میانی، فصلنامه پژوهش های جغرافیای طبیعی، 24():ص 35-51. غیاث آبادی فراهانی، ف.، خوش اخلاق، فرامرز، شمسی پور، ع.ا.، عزیزی، ق.، 1397. بررسی و تحلیل تغییرات درون دهه‌ای روند و الگوی فضایی بارش‌های سالانه و فصلی (مطالعه موردی: نیمه غربی ایران) نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی،18(84): 59-79. کرمپور، م.، زارعی، ز.، حلیمی، م.، نوروزی میرزا، م.، 1397. بررسی نوسان بارش ماهانه و سالانه ایران در طیف‌های مختلف. مجله علمی- پژوهشی سپهر، 27(105): 217-199. Soro, G., Noufé, D., Goula Bi, T., & Shorohou, B. 2016. Trend analysis for extreme rainfall at sub-daily and daily timescales in Côte d’Ivoire. Climate, 4(3), 37. Dunning, C. M., Black, E., & Allan, R. P. 2018. Later wet seasons with more intense rainfall over Africa under future climate change. Journal of Climate, 31(23), 9719-9738. Thomas, N., & Nigam, S. 2018. Twentieth-century climate change over Africa: Seasonal hydroclimate trends and Sahara Desert expansion. Journal of Climate, 31(9), 3349-3370. Zhao, S., Zhang, H., Wang, Z., & Jing, X. 2017. Simulating the effects of anthropogenic aerosols on terrestrial aridity using an aerosol–climate coupled model. Journal of Climate, 30(18), 7451-7463. Jordan, A. K., Gnanadesikan, A., & Zaitchik, B. 2018. Simulated Dust Aerosol Impacts on Western Sahelian Rainfall: Importance of Ocean Coupling. Journal of Climate, 31(22), 9107-9124. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 290 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 514 |
||