1پژوهشگر، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
به منظور بررسی عملکرد سرشاخه و خصوصیات مورفولوژیکی در نعناع Mentha pulegium (پونه معطر) تعداد12 جمعیت در سال 1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی البرز کرج در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. مزرعه با سیستم قطرهای آبیاری شد. در سال اول بهعلت رشد غیریکنواخت و کم بوتهها یادداشت برداری انجام نشد و در سال دوم از صفات عملکرد تر و خشک سرشاخه، ارتفاع گیاه، تعداد شاخه اصلی، قطرتاج پوشش، طول گلآذین و تعداد گل در بوته یادداشت برداری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین جمعیتها از لحاظ کلیه صفات در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. از لحاظ وزن تر سرشاخه، جمعیت مریوان با میانگین عملکرد 824 گرم در بوته و از لحاظ عملکرد خشک سرشاخه، جمعیت22381 اراک با عملکرد 6/375 گرم در بوته بیشترین سرشاخه خشک را تولید نمود. از نظر ارتفاع بوته جمعیتهای 22381 و 22391 استان مرکزی با میانگین 6/82 و 8/81 سانتیمتـر بیشترین ارتفاع بوته را داشتند از لحاظ طول گلاذین جمعیتهای 22391 اراک و گرگان به ترتیب با 6/11 و 07/10 سانتیمتـر بیشترین مقدار داشتند. بیشترین تعداد گل نیز به میزان 60 عدد در بوته متعلق به جمعیت میاندواب بود. با استفاده از تجزیه خوشه ای به روش Ward جمعیتها به 2 گروه تقسیم شدند. کلاسترهای 1 و 2 به ترتیب دارای 8 و 4 جمعیت بودند. میانگین کل جمعیتها در کلاستر1 از لحاظ کلیه صفات از کلاستر2 بیشتر بود. با توجه به نتایج برخی جمعیتهای کلاستر1 مانند مریوان و22381 اراک که بیشترین تولید سرشاخه تر و خشک داشتند جهت کشت و اهلی کردن معرفی شدند.
Investigation of Areal part yield and morphological traits in populations of Mentha pulegium
نویسندگان [English]
Fereshteh Shahbazi Asl1؛ Ali Ashraf Jafari2
1Research Expert, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2Professor, Range Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]
In order to study biomass yield in flowing stage and morphological traits, 12 populations M. pulegium were evaluated in a field experiment in the Alborz research station, Karaj Iran in 2014. Seeds of the accessions were sown as spaced planet using complete randomized block in two replications. Each plot contains 20 spaced plants with 50×50 cm distance. The drip irrigation system was used for irrigation. In The first year, due to poor establishment no data were collrvted. In the second year, data were collected for fresh and dry matter yield, plant height, stems number, flower number per plant, the canopy diameter and infloescence length. Result showed significant differences between accessions for all of the traits (p < 0.01). Mean comparisons between populations showed that, Marivan and, 22381-Arak with values of 824 and 375.6 g/p had the highest aerial fresh and dry weight. In terms of plant height, the populations of 22381 and 22391-Arak with average values of 82.6 and 81.8 cm had the highest stem length, respectively. The highest inflorescence length with average values of 11.6 and 10.7 cm were observed in 22391-Arak and Gorgan, respectively. For flower number, Miandoab with 60 flowers per plant had the highest number. Using cluster analysis, the populations were split into two groups with 8 and 4 populations in cluster 1 and 2, respectively. The overall mean values in populations of cluster 1 were higher than cluster 2. It was concluded that the populations of Marivan and 22381-Arak had the highest aerial fresh and dry weight and can be used for improved breeding varieties.