اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات286
تعداد نشریات سازمان84
تعداد شماره‌ها3,005
تعداد مقالات33,631
تعداد مشاهده مقاله44,472,583
تعداد دریافت فایل اصل مقاله29,941,159
بناکار, محمد حسین, چراغی, سید علی محمد, کریمی زارچی, مهدی, رحیمیان, محمدحسن. (1399). مقایسه تولید علوفه پنج گونه گیاه شورپسند با استفاده از آب شور در سه روش مختلف آبیاری. سامانه مدیریت نشریات علمی, 34(1), 29-49. doi: 10.22092/jwra.2020.121912
محمد حسین بناکار; سید علی محمد چراغی; مهدی کریمی زارچی; محمدحسن رحیمیان. "مقایسه تولید علوفه پنج گونه گیاه شورپسند با استفاده از آب شور در سه روش مختلف آبیاری". سامانه مدیریت نشریات علمی, 34, 1, 1399, 29-49. doi: 10.22092/jwra.2020.121912
بناکار, محمد حسین, چراغی, سید علی محمد, کریمی زارچی, مهدی, رحیمیان, محمدحسن. (1399). 'مقایسه تولید علوفه پنج گونه گیاه شورپسند با استفاده از آب شور در سه روش مختلف آبیاری', سامانه مدیریت نشریات علمی, 34(1), pp. 29-49. doi: 10.22092/jwra.2020.121912
بناکار, محمد حسین, چراغی, سید علی محمد, کریمی زارچی, مهدی, رحیمیان, محمدحسن. مقایسه تولید علوفه پنج گونه گیاه شورپسند با استفاده از آب شور در سه روش مختلف آبیاری. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1399; 34(1): 29-49. doi: 10.22092/jwra.2020.121912

مقایسه تولید علوفه پنج گونه گیاه شورپسند با استفاده از آب شور در سه روش مختلف آبیاری

پژوهش آب در کشاورزی
مقاله 4، دوره 34، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 29-49    اصل مقاله (1.38 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/jwra.2020.121912
نویسندگان
محمد حسین بناکار* 1؛ سید علی محمد چراغی2؛ مهدی کریمی زارچی3؛ محمدحسن رحیمیان4
1مربی پژوهش مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.
2استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.
3استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
4استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.
چکیده
با توجه به کمبود منابع آب متعارف و افزایش شوری منابع آب ‌و خاک، استفاده از گیاهان شورپسند برای تولید علوفه و امنیت غذایی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. به‌منظور مقایسه عملکرد علوفه برخی گونه‌‎های شورپسند در روش‌های مختلف آبیاری (قطره‌ای، بابلر، جویچه‌ای)، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان صدوق استان یزد طی سه سال متوالی انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک تصادفی در سه تکرار انجام شد، بطوریکه سیستم‌های مختلف آبیاری در پلات‌های اصلی و گونه‌های گیاهی شورپسند (Atriplex halimus، A. lentiformis، A. canesence، A. nummulariaو Kochia indica) در پلات‌های فرعی قرار گرفتند. آبیاری با آب شور dS.m-114 انجام گردید و پس از اینکه گیاهان به رشد کافی رسیدند، هر سه تا چهار ماه یک بار برداشت شده، عملکرد و اجزاء عملکرد علوفه و نیز کارآیی مصرف آب در روش‌های مختلف آبیاری اندازه‌گیری شد. صرف نظر از روش آبیاری، گونه A. canesenceو سپس A.halimusبه ترتیب با تولید 48/7 و 28/3 تن در هکتار علوفه خشک، بیشترین میزان علوفه را در بین گونه‌های مورد مطالعه تولید کردند که اختلاف آنها با یکدیگر و با سایر گونه‌ها در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. در روش‌ آبیاری جویچه‌ای، بیشترین و کمترین مقدار کارآیی مصرف آب به ترتیب متعلق به گونه‌های A. canesenceو K. indicaبود. در روش‌های آبیاری بابلر و قطره‌ای نیز گونه A. canesenceبیشترین مقدار کارآیی مصرف آب را داشت. بر اساس نتایج، بالاترین مقدار کارآیی مصرف آب (kg/m326/2) از گونه A. canesenceدر آبیاری به روش بابلر و پایین‌ترین مقدار (kg/m3 07/0) از گونه K. indicaدر آبیاری به روش قطره‌ای به دست آمد. بنابراین، با در نظر گرفتن صرفه اقتصادی و سهولت بهره‌برداری از سامانه آبیاری، بر اساس نتایج این تحقیق، گونه A. canesenceبا عملکرد علوفه خشک 73/7 تن در هکتار با آبیاری به روش جویچه‌ای و 81/8 تن در هکتار با آبیاری به روش بابلر به عنوان گونه برتر برای تولید علوفه در شرایط شور توصیه می‌شود. تکرار آزمایش با تعیین آب مورد نیاز هر گیاه بر اساس تبخیر و تعرق یا تغییرات رطوبت خاک به نتیجه‌گیری کمک خواهد کرد.
کلیدواژه‌ها
آبیاری جویچه‌ای؛ بابلر؛ قطره‌ای؛ شوری؛ عملکرد؛ کارآیی مصرف آب
عنوان مقاله [English]
Comparison of Five Halophyte Species for Forage Production with Saline Water under Three Irrigation Methods
نویسندگان [English]
Mohammad Hossein Banakar1؛ Alimohammad Cheraghi2؛ Mehdi Karimi3؛ Mohammadhasan Rahimian4
1AREEO. NSRC
چکیده [English]
Due to shortage of fresh water resources and increase in the salinity of soil and water resources, use of halophytes has a great importance for forage production and human food security. To compare the effect of different irrigation methods (furrow, bubbler, and drip) on some halophyte forage species, a research was conducted in Sadooq Salinity Research Farm of NSRC in Yazd, Iran, for three years. The experimental design was arranged in complete randomized block design in the form of split plot with three replications, Main plots were different irrigation methods (furrow, bubbler, drip) and halophyte species (A. canescens, A. halimus, A. lentiformis, A. nummularia, and K. indica) were laid out as sub main plots. All plots were irrigated with saline water of 14 dSm-1. During the growing season, all plants were cut every 3-4 months and yield and yield component as well as water use efficiency were measured. Results indicated that A. canescens, followed by A. halimus, with yield of 7.48 and 3.28 ton/ha dry forage, respectively, had the highest forage yield with significant differences (p< 0.05) with each other and with other treatments. Results showed that, under furrow irrigation method, A. canesence and K. indica had the maximum and minimum water use efficiency, respectively. The same trend was also observed for bubbler and drip irrigation methods, as A. canesence had the maximum of water use efficiency under these methods. Based on the results, the highest water use efficiency (2.26 kg/m3) was observed for A. canesence irrigated with bubbler method, and the lowest (0.07 kg/m3) was for K. indica under drip irrigation method. Consequently, based on the results of this experiment and considering the economical and operational aspects of irrigation methods, A. canesence, with dry yield of 7.73 and 8.81 ton/ha under furrow and bubbler irrigation methods, respectively, could be introduced as the best halophyte species for forage production under saline conditions. The results will be more helpful if the experiment is carried out again with determination of water requirement for each plant based on evapotranspiration or soil moisture fluctuations.
کلیدواژه‌ها [English]
Furrow, Bubbler, Drip irrigation, Salinity, Yield, Water Use Efficiency
مراجع
  1. اسکندری، ذ. 1374. نقش عوامل پدولوژیک در رشد و استقرار گیاه آتریپلکس در منطقة حبیب آباد اصفهان. فصلنامه پژوهش و سازندگی. 29: 21-16.
  2. افضلی ابرقویی، م. و ا.، امینی. 1389. ارزیابی نقش سیستم­های آبیاری تحت فشار در کشاورزی پایدار. اولین همایش ملی کشاورزی پایدارو تولید محصول سالم، اصفهان، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان.
  3. افشار، ه.، و ح. ر.، مهرآبادی. 1386. بررسی عملکرد پنبه و اجزاء آن در دو روش آبیاری قطره­ای و شیاری. مجله نهال و بذر، 23: 575-570.
  4. باغانی، ج.، و ر.، خوش‌بزم. 1385. بررسی تولید و کارآیی مصرف آب آبیاری در محصولات زراعی چغندرقند، سیب زمینی، گوجه فرنگی وذرت علوفه­ای در روش­های آبیاری قطره­ای و سطحی. شورای پژوهش­های کاربردی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی.
  5. بناکار، م.ح. و غ.ح. رنجبر. 1392. مطالعه سرعت سبز شدن، قابلیت استقرار و عملکرد تعدادی از گونه‌های شورپسند در شرایط شور. مجله تنش‌های محیطی در علوم زراعی، 6 (2):146-137.
  6. ترک­نژاد، ا.ف.، م.، آقایی سربرزه، ح.، جعفری، ع.ف.، شیروانی، ر.، روئین‌تن، ر.، ع.، نعمتی، و خ.، شهبازی. 1385. ارزیابی فنی و اقتصادی روش آبیاری قطره­ای در گندم و مقایسه آن با روش آبیاری سطحی. مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 72، پاییز، 44-36.
  7. خورسندی، ف. و ژ.، وزیری. 1389. شورورزی : استفاده پایدار از منابع آب و خاک شور در کشاورزی. تهران. کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. 322 ص.
  8. رنجبر غ. ح.، ه.، پیرسته انوشه، م.ح.، بناکار و ح.ر.، میری. 1397. مروری بر تحقیقات گیاهان شورپسند­ در ایران: تبیین چالش‌ها و ارائه راهکارها. مجله اکوفیزیولوژی گیاهی. سال 9. شماره 32. 129-117.
  9. عابدی، م. ج.، س.، نی ریزی، ن.، ابراهیمی بیرنگ، م.، ماهرانی، ن.، مهردادی، ه.، خالدی و س.ع.م.، چراغی. 1381. استفاده از آب­های شور در کشاورزی پایدار. گروه کار کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. شماره 69. ص. 225.
  10. کشاورز، ع. و ک.، صادق زاده. 1379. مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی، برآورد تقاضا برای آینده، بحران های خشکسالی، وضعیت موجود، چشم اندازهای آینده و راه کارهایی جهت بهینه سازی مصرف آب، نشر آموزش کشاورزی.
  11. مادح خاکسار، س.، ا. آینه بند، ع.، معزی، و ع.، یزدی­پور. 1380. ارزیابی تناسب اراضی برای دو روش آبیاری سطحی و تحت فشار در دشت گرگر خوزستان. مجله پژوهش در علوم زراعی، 2 (5): 35-27.
  12. موسوی اقدم، س. ح. 1366. گیاه آتریپلکس و نقش آن در احیاء مراتع ایران. تهران: انتشارات سازمان جنگلها و مراتع کشور. 69.
  13. هاشمی­نیا، س. م.، ع.، کوچکی، و ن.، قهرمان. 1376. بهره برداری از آب­های شور در کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. ص. 236.
    1. Abd El Razek, M. 1993. Response of four species Atriplex to irrigation with highly saline water in Upper Egypt. In: Leith, H. and Al Masoon, A. A. (Eds.), towards the rational use of high salinity tolerant plants. Tasks in Vegetation Science. Kluwer Academic Publishers.  (pp. 315-317). The Netherlands.
    2. Choukr-Allah, R. 1996. The potential of halophytes in the development and rehabilitation of arid and semi-arid zones. In: Choukr-Allah, R., C.V.,Malcolm, and A., Hamdy. (Eds.), Halophytes and biosaline agriculture. Marcel Dekker, Inc. (PP. 3-13). New York.
    3. De Kock, GC. 1980. Drought resistant fodder shrubs in South Africa. In: Le Houerou, H. N. 1992. The role of salt bushes in arid land rehabilitation in the Mediterranean basin. Agroforestry Systems. Kluwer Academic Publishers. 18: 107-148.
    4. Hamdy, A. 1996. Saline irrigation: assessment and management techniques. In: Choukr-Allah, R., C.V.,Malcolm, and A., Hamdy. (Eds.), Halophytes and biosaline agriculture. Marcel Dekker, Inc. (PP. 147-179). New York.
    5. Henggeler, J. 1991. Overview of drip/micro irrigation products. Proceedings of: South Texas. Texas Agricultural Extension Service, College Station: 127-131.
    6. Le Houerou, H. N. 1992. The role of saltbushes (Atriplex spp.) in arid land rehabilitation in the Mediterranean Basin: a review. Kluwer Academic Publishers. The Netherlands. Agroforestry systems, 18: 107-148.
    7. Le Houerou, H.N.1993.Salt-tolerant plants for the arid regions of the Mediterranean isoclimatic zone. In H. Leith and A., Al Masoom, eds., towards the rational use of high salinity tolerant plants. Tasks in Vegetation Science, 27:403-422, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, the Netherlands.
    8. Mahmood, K. 1995. Salinity effects on seed germination, growth and chemical compsition of Atriplex lentiformis (TOW). Wats. Acta Science. 5(2): 59-66.
    9. Mahmood, K. and Malik, K. A. 1986. Effects of salinities on salt tolerance of Atriplex undulata. In: Proceedings of Prospects for biosaline research. Department of Botany. University of Karachi, Pakistan. 148-155.
    10. McKell, M. C. 1994. Salinity tolerance in Atriplex Species: Fodder shrubs of arid lands. In: Pessarakli, M. (Eds.), Plant and crop stress (PP. 497-503). Marcel Dekker. Inc.
    11. O’Leary, J. W., E.P., Glenn and M.C., Watson. 1985. Agricultural production of halophytes irrigated with seawater. Plant and Soil. 89: 311-321.
    12. Pasternak, D. and Nerd, A. 1996. Research and utilization of halophytes in Israel. In: Choukr-Allah, R., Malcolm, C. V. and Hamdy, A. (Eds.), Halophytes and biosaline agriculture. Marcel Dekker, Inc. (PP. 325-348). New York.
    13. Qureshi, R.S., Anwar-ul-Hassan and A. Ghafoor. 1996. Use of drainage water for halophyte production. In: Choukr-Allah, R., C.V.,Malcolm, and A., Hamdy. (Eds.), Halophytes and biosaline agriculture. Marcel Dekker, Inc. (PP. 237-260). New York.
    14. Sarafraz Ardekani, A. 1991. Revolution in the desert. In: Tork Nejad, A. and A., Koocheki, (Eds.), Economic aspects of salt bush (A. canescens) in Iran (pp. 184-186). Fodder Shrub Development in Arid and Semi-arid Zones.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 441
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 560


counter
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب