| تعداد نشریات | 285 |
| تعداد نشریات سازمان | 83 |
| تعداد شماره‌ها | 3,084 |
| تعداد مقالات | 34,405 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,428,581 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 79,085,186 |
مهم ترین عامل‌های مؤثر بر توان آب زیرزمینی در آبخیز پیرانشهر (آذربایجان غربی) با مدل MaxEnt و سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی | ||
| پژوهش های آبخیزداری | ||
| مقاله 6، دوره 33، شماره 1 - شماره پیاپی 126، فروردین 1399، صفحه 56-71 اصل مقاله (1.75 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/wmej.2019.126453.1223 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی تیموری* 1؛ امید اسدی نلیوان2 | ||
| 1استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، مجتمع آموزش عالی شیروان | ||
| 2دکترای علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| چکیده | ||
| آب زیرزمینی یکی از مهمترین و حیاتیترین منابع طبیعی در منطقه‌های خشک و نیمهخشک است. هدف از این پژوهش شناختن منطقه‌هایی که توان آب زیرزمینی دارد، و اولویتبندیکردن عامل‌های مؤثر بر آن است. در این پژوهش 14 شاخص تأثیرگزار بر توان آب زیرزمینی شامل شیب، ارتفاع، جهت شیب، انحنای پستی‌وبلندی، فاصله از آب‌راه، تراکم زه‌کشی، فاصله از گسل، تراکم گسل، شاخص رطوبت پستی‌وبلندی، موقعیت پستی‌وبلندی، سختی پستی‌وبلندی، سنگشناسی، کاربری زمین، و موقعیت شیب نسبی به‌کاربرده شد. به‌روش تصادفی 30% از مجموع 145 چشمه در گروه دادههای اعتبارسنجی و 70% آن در گروه دادههای آموزش گذاشته شد. برای اولویتبندیکردن عامل‌های مؤثر و پهنهبندی‌کردن توان آب زیرزمینی در آبخیز پیرانشهر روش بیشینه‌ی آنتروپی و مدل MaxEnt با بهرهگیری از ArcGIS، و برای ارزیابی‌کردن مدل منحنی تشخیص عمل‌کرد نسبی (ROC) به‌کاربرده شد. نتیجه‌‌ها نشان داد که توان آب زیرزمینی در 33/6% حوزهی آبخیز، بیش‌تر در مرکز آبخیز، است. بر اساس نمودار جکنایف لایههای شاخص رطوبت پستی‌وبلندی، ارتفاع، سنگشناسی (ماسهسنگ و پلمه‌سنگ)، سختی پستی‌وبلندی، موقعیت پستی‌وبلندی، و شیب به‌ترتیب مهمترین عامل‌های تأثیرگزار بر توان آب زیرزمینی بود. سطح زیر منحنی (AUC) نشاندهنده‌ی دقت 93% (عالی) روش بیشینه‌ی آنتروپی در مرحله‌ی آموزش، و 81% (خیلی خوب) در مرحله‌ی اعتبارسنجی برای شناختن منطقه‌های دارنده‌ی توان آب زیرزمینی بود. نتیجه‌ی این پژوهش ممکن است در مدیریت‌کردن آب زیرزمینی آبخیز پیرانشهر در رویارویی با افزایش جمعیت به‌کار برده شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| توان آب زیرزمینی؛ بیشینه‌ی آنتروپی؛ سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی؛ مدل MaxEnt؛ یادگیری ماشینی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Most Important Factors that Affect the Potential of Groundwater Resources Piranshahr Watershed (West Azarbaijan) Using the MaxEnt Model and the GIS | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mehdi Teimouri1؛ Omid Asadi Nalivan2 | ||
| 1Assistant professor, Higher Education Complex of Shirvan, Iran | ||
| 2Ph.D. in Watershed Management Sciences and Engineering, the Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Groundwater is the most important and vital natural resource in arid and semi-arid regions. The purpose of the study is to determine the potential of groundwater in different areas of the watershed and prioritize the factors affecting it. Fourteen indices were used which affect groundwater potential namely slope, elevation, slope aspect, topographic curvature, distance from any stream, drainage density, distance from a fault, fault density, topography humidity index, lithology, land use, relative slope position, topographic position, and topographic hardness. Moreover, from the 145 springs, 30% were randomly classified as the validation data and 70% were categorized as the test data. The maximum entropy method and the MaxEnt model was used to prioritize the effective factors and zonation of groundwater potential using the ArcGIS in the Piranshahr Watershed. Further, the ROC model was used to evaluate the developed model. The results indicated that 33.6% of the watershed had groundwater potential, which is located mostly in its center. Based on the jackknife chart, humidity, topography, DEM, lithology (sandstone and shale), topographic hardness, topographic position and slope were the most important factors influencing the groundwater potential. The area under the curve shows an accuracy of 93% (excellent) at the training stage and 81% (very good) at the validation stage for the determination of the watershed groundwater potential. The results of this research may be used to manage the groundwater resources of the Piranshahr Watershed, especially with regards to imminent population growth. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Geographic Information System, groundwater potential, machine learning, MaxEnt model, maximum entropy | ||
| مراجع | ||
|
Agarwal R, Garg PK. 2016. Remote Sensing and GIS-based groundwater potential & recharge zones mapping using multi-criteria decision analysis making a technique. Water Resources Management. 30: 243–260. Al-Abadi A, Al-Temmeme A, Al-Ghanimy A. 2016. A GIS-based combining of frequency ratio and index of entropy approaches for mapping groundwater availability zones at Badra–Al Al-Gharbi–Teeb areas, Iraq, Sustain. Water Resources Management. 2(3): 265–283. Arabameri AR, Sohrabi M, Rezaei K, Yamani M, Shirani K. 2018. Simulation of Najaf-Abad watershed groundwater using data-driven ensemble model EBF-Index of entropy. Journal of Water and Soil Conservation. 25(2): 25–48. (In Persian). Arulbalaji P, Padmalal D, Sreelash K. 2019. GIS and AHP techniques Based Delineation of Groundwater potential Zones: a case study from the southern Western Ghats, India. Scientific Reports, 9: 2082, https://doi.org/10.1038/s41598-019-38567-x. Asadi Nalivan O, Ghiasi SS, Feiznia S, Saghazade, N. 2018. Spatial and temporal variations of nitrate concentration in groundwater. Journal Range & Watershed Management. 71 (2): 307–319. (In Persian). Deng F, Deng Z, Lv D, Wang D, Duan H, Xing Z. 2016. Application of Remote Sensing and GIS analysis in groundwater potential estimation in west Liaoning Province, China. Journal of Engineering Research. 4(3): 1–17. Golkarian A, Rahmati O. 2018. Use of a maximum entropy model to identify the key factors that influence groundwater availability on the Gonabad Plain, Iran. Environmental Earth Sciences. 77: 369. Guo-Liang D, Yong-Shuang Z, Javed I, Xin Y. 2017. Landslide susceptibility mapping using an integrated model of information value method and logistic regression in the Bailongjiang watershed, Gansu Province, China, Journal of Mountain Science. 14(2): 249–268. Jothibasu A, Anbazhagan S. 2016. Modeling groundwater probability index in Ponnaiyar River basin of South India using the analytic hierarchy process, Model. Earth Systems and Environment. 2: 109. Lee S, Hong SM, Jung HS. 2018. GIS-based groundwater potential mapping using artificial neural network and support vector machine models: The case of Boryeong city in Korea. Geocarto International. 33: 847–861. Lee S, Hyun Y, Lee M. 2019. Groundwater Potential Mapping Using Data Mining Models of Big Data Analysis in Goyang-si, South Korea. Sustainability. 11: 1678. Mousavi SM, Golkarian A, Naghibi SA, Kalantar B, Pradhan B. 2017. GIS-based groundwater spring potential mapping using data mining boosted regression tree and probabilistic frequency ratio models in Iran. Geoscience. 3(1): 91–115. Naghibi SA, Pourghasemi HR, Abbaspour K. 2018. A comparison between ten advanced and soft computing models for groundwater qanat potential assessment in Iran using R and GIS. Theoretical and Applied Climatology. 131(3–4): 967–984. Park NW. 2014. Using maximum entropy modeling for landslide susceptibility mapping with multiple geo-environmental data sets. Environment Earth Science. 73(3): 937–949. Phillips SJ, Anderson RP, Schapire RE. 2006. Maximum entropy modeling of species geographic distributions. Ecological Modelling. 190: 231–259. Rahmati O, Nazari Samani A, Mahdavi M, Pourghasemi HR, Zeinivand H. 2015. Groundwater potential mapping at Kurdistan region of Iran using the analytic hierarchy process and GIS. Arab Journal Geosciences. 8: 7059–7071. Razandi Y, Farokhzadeh B, Yousefzadeh M, Teimurian T. 2017. Applying Maximum Entropy algorithm (MAXENT) in Groundwater potential mapping, Case study: Hamedan-Bahar Plain. Journal of Irrigation & Water Engineering. 8(29): 110-123. (In Persian). Razavi V, Mesgari M, Kazemi K. 2017. Evaluation and comparison of frequency ratio, statistic index and entropy methods for groundwater potential mapping using GIS (Case Study: Jahrom Township). Journal of EcoHydrology. 4(3): 725–736. (In Persian). Sahoo S, Munusamy SB, Dhar A, Kar A, Ram P. 2017. Appraising the accuracy of multi-class frequency ratio and weights of evidence method for delineation of regional groundwater potential zones in canal command system. Water Resources Management. 31: 4399–4413. Sener E, Sener S, Davraz A. 2018. Groundwater potential mapping by combining fuzzy analytic hierarchy process and GIS in Bey¸sehir Lake Basin, Turkey. Arabian Journal Geoscience. 11: 1–21. Tehrany MS, Pradhan B, Jebur MN. 2013. Spatial prediction of flood-susceptible areas using rule-based decision tree (DT) and a novel ensemble bivariate and multivariate statistical models in GIS. Journal of Hydrology. 504: 69–79. Thilagavathi N, Subramani T, Suresh M, Karunanidhi D. 2015. Mapping of groundwater potential zones in Salem Chalk Hills, Tamil Nadu, India, using Remote Sensing and GIS techniques. Environment Monitoring Assessment. 187(164): 1–17. Yeh HF, Cheng YS, Lin HI, Lee CH. 2016. Mapping groundwater recharge potential zone using a GIS approach in Hualian River, Taiwan. Sustainable Environment Research. 26: 33–43. Zabihi M, Pourghasemi HR, Behzadfar M. 2015. Groundwater Potential Mapping using Shannon's Entropy and Random Forest Models in the Bojnourd Township. Journal of EcoHydrology. 2(2): 221–232. (In Persian). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 814 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 888 |
||