اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات284
تعداد نشریات سازمان82
تعداد شماره‌ها3,074
تعداد مقالات34,304
تعداد مشاهده مقاله47,204,785
تعداد دریافت فایل اصل مقاله78,118,615
نور, حمزه, باقریان کلات, علی‌, عباسی, علی‌اکبر. (1399). ارزیابی تولید رسوب در حوزه‌های آبخیز کوچک تحت چرای آزاد و قرق، مطالعه موردی: منطقه سنگانه کلات. سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(2), 505-513. doi: 10.22092/ijwmse.2019.115049.1343
حمزه نور; علی‌ باقریان کلات; علی‌اکبر عباسی. "ارزیابی تولید رسوب در حوزه‌های آبخیز کوچک تحت چرای آزاد و قرق، مطالعه موردی: منطقه سنگانه کلات". سامانه مدیریت نشریات علمی, 12, 2, 1399, 505-513. doi: 10.22092/ijwmse.2019.115049.1343
نور, حمزه, باقریان کلات, علی‌, عباسی, علی‌اکبر. (1399). 'ارزیابی تولید رسوب در حوزه‌های آبخیز کوچک تحت چرای آزاد و قرق، مطالعه موردی: منطقه سنگانه کلات', سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(2), pp. 505-513. doi: 10.22092/ijwmse.2019.115049.1343
نور, حمزه, باقریان کلات, علی‌, عباسی, علی‌اکبر. ارزیابی تولید رسوب در حوزه‌های آبخیز کوچک تحت چرای آزاد و قرق، مطالعه موردی: منطقه سنگانه کلات. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1399; 12(2): 505-513. doi: 10.22092/ijwmse.2019.115049.1343

ارزیابی تولید رسوب در حوزه‌های آبخیز کوچک تحت چرای آزاد و قرق، مطالعه موردی: منطقه سنگانه کلات

مهندسی و مدیریت آبخیز
مقاله 13، دوره 12، شماره 2، تیر 1399، صفحه 505-513    اصل مقاله (642.35 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijwmse.2019.115049.1343
نویسندگان
حمزه نور* 1؛ علی‌ باقریان کلات2؛ علی‌اکبر عباسی3
1استادیار بخش حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبییعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
2دکتری زمین‌شناسی، بخش حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
3دانشیار بخش حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
چکیده
قرق مرتع یک روش مدیریتی آبخیزداری به‌منظور بهبود وضعیت مراتع است. با این حال، اغلب مطالعات هیدرولوژی مرتع به بررسی اثر قرق بر هدررفت خاک در مقیاس کرت پرداخته‌اند و مطالعات اندکی اثر این اقدام مدیریتی بر رسوب تولیدی آبخیزهای کوچک در مقیاس‌های زمانی فصلی و سالانه را مد نظر قرار داده‌اند. در این راستا، پژوهش حاضر به‌منظور ارزیابی تولید رسوب در آبخیزهای قرق و تحت چرا به‌ترتیب با مساحت‌های 1.0 و 1.1 هکتار در آبخیز تحقیقاتی سنگانه واقع در شمال شرق استان خراسان رضوی طرح‌ریزی شده است. برای این منظور، رواناب و رسوب در مقیاس رگبار در خروجی حوضه‌های کوچک مربوط به 56 رگبار طی دوره 1385 الی 1395 جمع‌آوری شد. نتایج دلالت بر اثر کاهشی و معنی‌دار قرق مرتع بر رسوب‌دهی در مقیاس آبخیزهای کوچک داشته است. به‌گونه‌ای‌که کاهش 582 درصدی رسوب در تیمار قرق نسبت به چرای آزاد به‌دست آمد. همچنین، نتایج نشان‌ داد که اثر قرق بر فرایندهای هیدرولوژیک دارای تغییرات فصلی و سالانه است، به‌ گونه‌ای‌ که بیشینه و کمینه اختلاف بین تیمارها به‌ترتیب در فصل‌های بهار و زمستان مشاهده شده است. با استفاده از نتایج این پژوهش، می‌توان بیان کرد که مدیریت چرای دام طی فصل‌های حساس و همچنین، قرق مراتع در صورتی‌که مسائل اجتماعی آن برطرف شود، به‌عنوان یک راهکار عملی در کاهش رسوب حوزه‌های آبخیز مطرح است.
کلیدواژه‌ها
ارزیابی پروژه‌های آبخیزداری؛ هیدرولوژی مرتع؛ رسوب‌دهی؛ فرایندهای هیدرولوژیک؛ مقیاس زمانی
عنوان مقاله [English]
Evaluation of sediment yield under open grazing and exclosure micro-watersheds, case study: Sangnaeh area of Kalat
نویسندگان [English]
Hamzeh Noor1؛ Ali Bagherian Kalat2؛ Aliakbar Abbasi3
1Assistant, Professor, Soil Conservation and Watershed Management Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Centre, Mashad, Iran
2Soil Conservation and Watershed Management Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Centre, Mashad, Iran
3Associated Professor, Soil Conservation and Watershed Management Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research Centre, Mashad, Iran
چکیده [English]
Rangeland exclusion is one of the watershed management methods that is applied for range rehabilitation. However, most rangeland hydrology studies have been focused on exclusion effects on soil loss at plot scale, whereas their effects on sediment yield at micro-watershed in seasonal and annual scales have rarely been considered. The present study was conducted in two sub-watersheds under exclosure and open grazing treatments, with area of 1.0 and 1.1 ha, respectively, in Sanganeh Watershed, Khorasan Razavi Province, Iran. Runoff and sediment associated with 56 storm events occurred during 2006 to 2016 were estimated at the main outlet of the watershed. The results showed the significant decreasing effect of exclosure treatment on sediment yield at micro-watershed scale (p≤0.05). So that, 582% decrease in sediment yield was obtained in exclosure treatment compared to open grazing. Results also showed seasonal and annual variations of exclosure on hydrological processes so that, maximum and minimum differences in sediment yield among study treatments were founded. The results of this study suggest that livestock grazing management during sensitive seasons as well as rangeland exclosure, if its social problems are resolved, is a practical solution to reduce watershed sedimentation.
کلیدواژه‌ها [English]
Evaluation of watershed management practices, Rangeland hydrology, Sediment yield, Hydrological processes, Time scale
مراجع
  1. Abbasi, A.A. 2015. Calibration of EPM empirical model efficiency through sediment survey of small reservoirs in north east of Iran. Final Research Report, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, 125 pages (in Persian(.
  2. Arabkhedri, M. 2014. A review on major water erosion factors in Iran. Land Management, 2(1): 17-26 (in Persian).
  3. Bartley, R., S.N. Wilkinson, A.A. Hawdon, B.N. Abbott and D.A. Post. 2010. Impacts of improved grazing land management on sediment yields. Part 2: catchment response. Journal of Hydrology, 389(3): 249-259.‏
  4. Esfandyari, F., R. Mostafazadeh and P. Faghezadeh. 2016. Comparison of temporal variations in monthly discharge and sediment load in some rivers of West Azerbaijan Province. Quantitative Geomorphological Research, 5(2): 53-65 (in Persian).
  5. Farajzadeh, M. and M. Gharechorlo. 2011. Analysis of the spatial and temporal suspended sediment of Qarahsu Drainage Basin. Environmental Erosion Research, 1(3): 61-84 (in Persian).
  6. Felegari, M., A. Talebi, M.T. Dastorani and A.S. Rangavar. 2014. Efficiency assessment of Rangeland Hydrology and Erosion Model (RHEM) for water erosion quantification, case study: Sangane Watershed, Iran. Environmental Resources Research, 2(2): 134-146.‏
  7. Gallart, F., P. Llorens, J. Latron and D. Regüés. 2002. Hydrological processes and their seasonal controls in a small Mediterranean mountain catchment in the Pyrenees. Hydrology and Earth System Sciences Discussions, 6(3): 527-537.‏
  8. Ghoddousi, J., M. Tavakoli, S.H. Khalkhali and M.J. Soltani. 2006. Assessing effect of rangeland exclusion on control and reduction of soil erosion rate and sediment yield. Journal of Pajouhesh and Sazandegi, 73: 136-142 (in Persian).
  9. Hosseini, S.S. and M. Ghorbani. 2005. Economics of soil erosion. Ferdowsi University of Mashhad Press, 205 pages (in Persian).
  10. Jacobsen, T. 1995. Some aspects of reservoir sedimentation. Workshop on Reservoir Sedimentation Control, Regional Centre on Urban Flood Management, Karaj, Iran.
  11. Khaledi Darvishan, A., L. Gholami, J.H. Ghorghi, V. Spalević, A.K. Kord and H.M. Amini. 2016. Effect of exclosure on runoff, sediment concentration and soil loss in erosion plots. Agrofor International Journal, 1(1): 49-57.
  12. Khaledi Darvishan, A., J.H. Ghorghi, K. Kord, H.M. Amini, L. Gholami, A. Karamzadeh, A. Bahmani and F. Saeidi. 2018. Effect of exclosure on runoff, sediment concentration and soil loss in erosion plots in Khamsan representative watershed of Kurdistan Province. Journal of Water and Soil Conservation, 24(6): 243-255.
  13. Khazayi, M., S.H.R. Sadeghi and S.Kh. Mirnia. 2011. Hydrological effects of forest surface disturbance, a case study.‏ Journal of Forest, 3(2): 145-155 (in Persian).
  14. Martinez, G., M. Weltz, F.B. Pierson, K.E. Spaeth and Y. Pachepsky. 2017. Scale effects on runoff and soil erosion in rangelands: observations and estimations with predictors of different availability. Catena, 151: 161-173.‏
  15. Mathys, N., S. Klotz, M. Esteves, L. Descroix and J.M. Lapetite. 2005. Runoff and erosion in the black marls of the French Alps: observations and measurements at the plot scale. Catena, 63(2): 261-281.‏
  16. Mesdaghi, M. 2003. Rangeland management in Iran. Astane Ghods Publication, Imam Reza University, 156 pages (in Persian).
  17. Nearing, M.A., G. Govers and L.D. Norton. 1999. Variability in soil erosion data from replicated plots. Soil Science Society of America Journal, 63(6): 1829-1835.‏
  18. Noor, H., S.Kh. Mirnia, S. Fazli, M.B. Raisi and M. Vafakhah. 2010. Application of MUSLE for the prediction of phosphorus losses. Water Science and Technology, 62(4): 809-815.‏
  19. Noor, H., S.H. Rajaei, A. Bagherian Kalat and R. Sedigh. 2018. Analyzing temporal and spatial scale effect on sediment yield of micro-watershed in Sanganeh area. Extension and Development of Watershed Management, 6(21): 37-42 (in Persian).
  20. Pilon, C., P.A. Moore, D.H. Pote, J.H. Pennington, J.W. Martin and D.K. Brauer. 2017. Long-term effects of grazing management and buffer strips on soil erosion from pastures. Journal of Environmental Quality, 46(2): 364-372.‏
  21. Pimental, D., C. Harvey, P. Resosudarmo and K. Sinclair. 1995. Environmental and economic costs of soil erosion and conservation benefits. Science, 267(5201): 11-17.‏
  22. Rangavar, A. 2006. Investigation and comparison of runoff and soil loss between experimental plots and small catchments in order to use in watershed areas scale. Research Final Report, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, 165 pages (in Persian).
  23. Refahi, H.G. 2001. Water erosion and its control. Tehran University Publisher, 125 pages (in Persian).
  24. Sadeghi, S.H.R., K. Mohammadpour andA. Dianatitilaki. 2010. Sediment yield variability in free grazing and short term exclosure treatments in Kodir summer rangeland. Rangeland, 4(3): 484–493 (in Persian).
  25. Sanjari, G., B. Yu, H. Ghadiri, C.A. Ciesiolka and C.W. Rose. 2010. Effects of time-controlled grazing on runoff and sediment loss. Soil Research, 47(8): 796-808.‏
  26. Tramblay, Y., A. St-Hilaire and T.B. Ouarda. 2008. Frequency analysis of maximum annual suspended sediment concentrations in north America. Hydrological Sciences Journal, 53(1): 236-252.‏
  27. Wang, Z.Y., G.Q. Hang and J. Gao. 2004. Modeling of vegetation-erosion dynamics in watershed systems. Journal of Environmental Engineering, 130: 792-800.
  28. Zuazo, V.H.D and C.R.R. Pleguezuelo. 2008. Soil-erosion and runoff prevention by plant covers. Agronomy for Sustainable Development, 28(1): 65-86.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 444
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 349


counter
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب