| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,377 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,995,348 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,920,333 |
پهنه‌بندی پویایی سلامت آبخیز شازند بر اساس دبی‌های مشخصه کم‌آبی و پرآبی | ||
| مهندسی و مدیریت آبخیز | ||
| مقاله 3، دوره 11، شماره 3، مهر 1398، صفحه 589-608 اصل مقاله (2.24 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijwmse.2018.120288.1427 | ||
| نویسندگان | ||
| سید حمیدرضا صادقی* 1؛ زینب حزباوی2؛ مهدی غلامعلی فرد3 | ||
| 1استاد، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| تبیین مدل مفهومی جامع و در عین حال قابل فهم برای ارزیابی سلامت آبخیز از اولویت‌های اصلی و ضروری بسیاری از طرح‌ها و برنامه‌های مختلف مدیریتی و سیاست‌گذاری در سطح جهان و از جمله طرح کلان ملی مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز کشور است. در همین راستا، پژوهش حاضر به‌عنوان پژوهش پیش‌گام در کشور به بومی‌سازی مدل مفهومی پایایی، تاب‌آوری و آسیب‌پذیری (RelResVul) مبتنی بر داده‌های هیدرولوژی با هدف ارزیابی سلامت آبخیز پرداخته است. برای این امر، ابتدا اقدام به تهیه داده‌های طولانی مدت دبی جریان آبخیز شازند واقع در استان مرکزی و استخراج منحنی تداوم جریان شد. سپس، آستانه‌های مناسب دبی مشخصه کم‌آبی و پرآبی به‌عنوان یکی از پیش‌نیازهای ارزیابی سلامت آبخیز با استفاده از مدل مفهومی RelResVul مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در ادامه، شاخص‌های پایایی (Rel)، تاب‌آوری (Res) و آسیب‌پذیری (Vul) بر اساس مفاهیم حاکم بر مدل مفهومی RelResVul برای چهار مقطع زمانی 1365، 1377، 1387 و 1393 محاسبه شدند. در نهایت، از طریق تلفیق هندسی شاخص‌های نام برده، وضعیت عمومی سلامت حوزه آبخیز شازند و در زیرحوضه‌های مختلف مبتنی بر دو معیار دبی مشخصه کم‌آبی و پرآبی پهنه‌بندی شد. نتایج پژوهش نشان داد که به‌ترتیب 59، 53، 68 و 66 درصد از آبخیز مطالعاتی در مقطع‌های زمانی اول تا چهارم در وضعیت نسبتاً سالم و سالم از لحاظ شاخص سلامت آبخیز قرار داشتند. حال آن‌که برای معیار دبی مشخصه پرآبی، به‌ترتیب 19، 22، 54 و 38 درصد آبخیز شازند در مقطع‌های زمانی مورد نظر در وضعیت نسبتاً سالم و سالم از لحاظ شاخص سلامت آبخیز قرار گرفت. همچنین، ارزیابی شاخص سلامت کل آبخیز شازند مبتنی بر معیارهای دبی مشخصه کم‌آبی و پرآبی به‌ترتیب نشانگر وضعیت متوسط و نسبتاً سالم و روند بهبود و نیز وضعیت متوسط و روند ثابت بوده است. علاوه بر آن، تغییرپذیری غیر یکنواخت مکانی وضعیت سلامت آبخیز در زیرآبخیزهای مختلف در مقطع‌های زمانی مطالعاتی مورد تایید قرار گرفت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آسیب‌پذیری؛ تغییرات محیطی؛ سلامت بوم‌سازگان؛ مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز؛ نمایه تخریب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Zonation of health dynamism for the Shazand Watershed based on low and high flow discharges | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Hamidreza Sadeghi1؛ Zeinab Hazbavi2؛ Mehdi Gholamalifard3 | ||
| 1Professor, Tarbiat Modares University | ||
| 2Tarbiat Modares University | ||
| 3Environmental Sciences, Tarbiat Modares University | ||
| چکیده [English] | ||
| Developing an understandable and comprehensive conceptual model for watershed health assessment is one of the main priorities of many various managerial and policy making projects in the world including the mega project on the integrated watershed management of Iran. Towards this, the present study as the pioneering research in the country has been conducted to customize the reliability, resilience and vulnerability (RelResVul) conceptual model based on hydrological data to assess watershed health. To this end, firstly the long-term data of discharge of the Shazand Watershed that located in Markazi Province was prepared and the flow duration curve was accordingly derived. Secondly, the appropriate thresholds of low and high flow discharges as prerequisites for watershed health assessment were applied to the RelResVul conceptual model. Hence, the reliability (Rel), resilience (Res) and vulnerability (Vul) indicators were calculated for four node years of 1986, 1998, 2008 and 2014. Finally, the general health state of the Shazand Watershed and its different sub-watersheds was zoned on the basis of two low and high flow discharge criteria through the geometric integrating of the mentioned indicators. The results showed that for the four study years respectively, 59, 53, 68 and 66 % of the watershed in terms of low flow discharge as well as 19, 22, 54 and 38 % of the Shazand Watershed in terms of high flow discharge were situated beyond relatively healthy state. The watershed health index assessment indicated the moderate and relatively healthy states with improving trend for low flow discharge criterion and moderate healthy state with constant trend for high flow discharge criterion. In addition, the results were verified the spatial changeability of watershed health state in different sub-watersheds for the study years. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Degradation index, Ecological health, Environmental changes, Integrated watershed management, Vulnerability | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,096 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 923 |
||