1دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشگاه هرمزگان
2دانشیار، گروه علوم جغرافیایی، دانشگاه هرمزگان
3استادیار، گروه علوم جغرافیایی، دانشگاه هرمزگان
چکیده
برآورد دقیق رواناب یک عملیات محوری در زمینه مدیریت منابع آب محسوب میشود و پیشبینی آن برای بهرهبرداری مطلوب از یک سامانه هیدرولوژیکی نقش مهمی دارد که معمولاً انجام این مهم با توسل به مدلهای مختلف هیدرولوژیکی صورت میگیرد. محاسباتی مانند شدت و مدت که برای بارش متداول است، در بیشتر نقاط جهان، برای تعیین خصوصیات کلی بارش کافی نمیباشند، زیرا محاسبات بارش از روی مشاهدات زمینی بهصورت نقطهای انجام میشود، در حالیکه بارش خود یک پدیده سطحی است. در تحقیق حاضر، از دادههای بارش سنجش از دور و ایستگاه هواشناسی و مدل SWAT برای شبیهسازی رواناب ماهانه حوزه آبخیز کلم در استان هرمزگان استفاده شد. برای اجرای مدل هیدرولوژیک در ابتدا دادههای لازم شامل دادههای بارش ایستگاه هواشناسی، بارش ماهواره TRMM و بارش پایگاه بارشی GPCP، دما، رطوبت نسبی، سرعت باد، تشعشع خورشیدی از سال 1998 تا 2012 از تارنما و ایستگاههای مورد نظر استخراج شد، همچنین، نقشههای خاک، کاربری اراضی و مدل رقومی ارتفاعی منطقه متناسب در قالب مدل تهیه شدند. از سال 2001 تا 2009 برای واسنجی و از سال 2010 تا 2012 برای صحتسنجی مدل هیدرولوژیک در نظر گرفته شد. در نهایت مقادیر پارامتر نش-ساتکلیف و ضریب تعیین در دوره واسنجی برای ایستگاه هواشناسی، ماهواره TRMM و GPCP بهترتیب برابر 0.51، 0.41، 0.32، 0.51، 0.44 و 0.37 و در دوره صحتسنجی برابر 0.41، 0.52، 0.10، 0.43، 0.71 و 0.19 برآورد شد. این نتایج حاکی از آن است که مدل دادههای ایستگاه هواشناسی و ماهواره TRMM را رضایتبخش و قابل قبول شبیهسازی کرده اما در مورد پایگاه بارشی GPCP شبیهسازی بهخوبی صورت نگرفته است.
Runoff estimation is a fundamental activity in water resource management, and plays an important role in the best usage of a hydrologic system. Runoff estimation is usually based on different hydrological models. Calculation of intensity and duration of precipitation is not efficient in the most regions of the globe for determining general properties of precipitation because these calculations are based on pointed data of ground observation, whereas precipitation is a spatial phenomenon. The aim of this paper is simulating monthly runoff of Kalam Basin based on satellite data of precipitation using SWAT model. In order to running SWAT, precipitation data of TRMM and GPCP, temperature, relative humidity, wind speed and solar radiation is used for the period of 1998 to 2012 for study area. Also, soil and land use maps and DEM are converted to the model format for study area. Period 2001 to 2009 is used for calibration and 2010 to 2012 for validation of the model. Nash Sutcliffe Efficiency Index and Weighting Coefficient was 0.41, 0.44, 0.32 and 0.37 for TRMM and GPCP respectively for calibration and 0.52, 0.71, 0.10 and 0.19 for validation. The results indicated that SWAT achieved a reasonable fit after calibration by using TRMM and not reasonable using GPCP data the model.