صالحپور جم, امین, سررشتهداری, امیر. (1398). بررسی اثر شاخص خاک بر پتانسیل بیابانزایی مخروطافکنهها با کاربرد روش AHP-VIKOR، مطالعه موردی: بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه شور. سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(3), 711-724. doi: 10.22092/ijwmse.2019.118782
امین صالحپور جم; امیر سررشتهداری. "بررسی اثر شاخص خاک بر پتانسیل بیابانزایی مخروطافکنهها با کاربرد روش AHP-VIKOR، مطالعه موردی: بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه شور". سامانه مدیریت نشریات علمی, 11, 3, 1398, 711-724. doi: 10.22092/ijwmse.2019.118782
صالحپور جم, امین, سررشتهداری, امیر. (1398). 'بررسی اثر شاخص خاک بر پتانسیل بیابانزایی مخروطافکنهها با کاربرد روش AHP-VIKOR، مطالعه موردی: بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه شور', سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(3), pp. 711-724. doi: 10.22092/ijwmse.2019.118782
صالحپور جم, امین, سررشتهداری, امیر. بررسی اثر شاخص خاک بر پتانسیل بیابانزایی مخروطافکنهها با کاربرد روش AHP-VIKOR، مطالعه موردی: بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه شور. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1398; 11(3): 711-724. doi: 10.22092/ijwmse.2019.118782
بررسی اثر شاخص خاک بر پتانسیل بیابانزایی مخروطافکنهها با کاربرد روش AHP-VIKOR، مطالعه موردی: بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه شور
1استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
2مربی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
چکیده
بررسی روند بیابانزایی مستلزم درک پدیدههایی است که هم بهطور منفرد و هم در کنش و واکنش با یکدیگر در یک ناحیه تغییراتی را بهوجود آوردهاند که این تغییرات منجر به بیابانزایی و تخریب اراضی شده است. بهمنظور بررسی اثر معیار خاکشناسی بر پتانسیل بیابانزایی مخروطافکنهها در بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه شور، نخست اقدام به تهیه نقشه طبقات شیب، کاربری اراضی و زمینشناسی کاربردی با هدف ایجاد واحدهای همگن و تعیین خصوصیات خاک شد، بهطوریکه از طریق رویهم قرار دادن و تقاطع این نقشهها با لایه شبکهای ایجاد شده بهوسیله برنامه جانبی ET GeoWizards در نرمافزار ArcGIS 10.3، نقشه واحدهای کاری حاصل شد. در این تحقیق، سه شاخص حساسیتپذیری نسبت به فرسایش، شوری و نفوذپذیری خاک در نظر گرفته شد که در نهایت هر یک بهصورت نقشهای طبقهبندی شده، ارائه شدند. سپس اقدام به محاسبه وزن معیارها و نیز نسبت سازگاری با کاربرد روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی شد و از شاخص ویکور بهمنظور تعیین پتانسیل و اولویتبندی گزینهها استفاده شد. بر اساس نتایج بهدست آمده، دامنه تغییرات شاخص ویکور در گزینهها مبتنی بر روش AHP-VIKOR از 0.002 تا 1.000 متغیر است. واحدهای V1 و V10 بهترتیب با دارا بودن شاخصهای ویکور 1.000 و 0.002، بیشینه و کمینه پتانسیل بیابانزایی را به خود اختصاص دادهاند. نتایج حاصل از پهنهبندی منطقه تحقیق نشاندهنده حضور دو طبقه کم (I) و خیلی زیاد (IV) در پهنهبندی شدت یا پتانسیل بیابانزایی مخروطافکنهها است، بهطوریکه 74.18 درصد منطقه (معادل 4245.77 هکتار) دارای پتانسیل بیابانزایی کم و 25.82 درصد (معادل 1477.67 هکتار) دارای پتانسیل بیابانزایی خیلی زیاد است.
Investigation of soil index affecting on desertification in alluvial fans using AHP-VIKOR technique, case study: south of Rude-Shoor watershed area
نویسندگان [English]
Amin Salehpour Jam1؛ amir sar reshtedari2
1Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran
2Scientific member of Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Iran
چکیده [English]
Investigation of desertification trend needs an understanding of phenomena creating changes alone or action and reaction together in the manner that these changes end up in land degradation and desertification. In investigating pedological criterion affecting on land degradation in alluvial fans, first, maps of slope classes, land use and geology were created, then a map of units was founded by overlaying and crossing these maps and grid layer created by extension of ET GeoWizards in ArcGIS 10.3 software. In this research, three indices of erodibility, salinity and permeability of soil were considered, finally each was shown in the shape of classified map. Then, weights of criteria and consistency ratio were calculated by AHP method. In this research, VIKOR method was used to prioritize the options. Results showed that the VIKOR index obtained from AHP-VIKOR technique alters from 0.002 to 1.000. Units of V1 and V10 with VIKOR indices of 1.000 and 0.002 have a maximum and minimum of desertification potential, respectively. The alluvial fans in research area were classified in two classes of I and IV from the view point of pedological criterion affecting on desertification using AHP-VIKOR technique, in the manner that 74.18 % of the area is in the low desertification potential, and 25.82 % is in the very high desertification potential, respectively.
کلیدواژهها [English]
Erodibility, Permeability, Priority, Salinity, Working unit