گروه شیلات و آبزیان، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده
مصرف آبزیان عمدتا به دلیل دسترسی آسان، ارزش تغذیهای، اثرات سلامتی آنها، قیمت مناسب نسبت به گوشت (دام و طیور) و همچنین عدم وجود بیماریهای مهلکی چون تب برفکی، جنون گاوی و ... در سراسر جهان افزایش یافته است. آلودگی مواد غذایی با مایکوتوکسینها برای سلامت حیوان و در نتیجه انسان یک خطر جدی است. مایکوتوکسینها متابولیتهای ثانویه قارچی هستند که دارای ترکیب شیمیایی و آثار فیزیولوژیک متفاوتی میباشند. تخمین زده میشود که سالانه 25 درصد از محصولات جهان را تحت تاثیر قرار داده و عملا غیر قابل مصرف میکنند. آفلاتوکسینها گروهی از مایکوتوکسینها هستند که سرطانزا، جهشزا و سرکوبکننده سیستم ایمنی میباشند. آفلاتوکسینها از طریق خوراک یا استنشاق وارد بدن میشوند. بسیاری از مواد غذایی انسان و دام مستعد رشد و تکثیر قارچ میباشند. آفلاتوکسینها به وسیله قارچهایی چونAspergillusflavus و A. parasiticusدر اقلام غذایی تولید میشوند و در بافتهای مختلف از جمله کبد، کلیه، سیستم ایمنی، اندامهای تناسلی، عصبی و گوارشی تجمع پیدا میکنند. البته میزان تجمع آنها در کبد بیشتر است، بطوری که غلظت این سم در کبد میتواند به 10 برابر میزان آن در عضلات برسد. طیف گستردهای از روشهای مدیریت مایکوتوکسینها بویژه آفلاتوکسین وجود دارد، که شامل مدیریت پیش و پس از برداشت میشوند. در شیوه پیش از برداشت جلوگیری از صدمات ناشی از حشرات، گونههای مقاوم به قارچها یا سازگار به شرایط منطقه کشت و مبارزه زیستی متداول است. در حالیکه در مدیریت پس از برداشت پرهیز از به تعویق انداختن برداشت، ممانعت از آسیب دیدگی دانهها، بوجاری، مدیریت سیوهاها از نظر دما و رطوبت، ازون درمانی و .. اشاره نمود. این مقاله به همراه مروری بر تحقیقات منتشر شده پیرامون سمیت آفلاتوکسین در آبزیان و حیوانات تک معدهای بویژه طیور، راهکارهای مدیریتی جلوگیری از مخاطرات حاصل از این سموم را بطور خلاصه بیان میکند.
Dept. of Fisheries, Faculty of Natural Resources, Urmia University, Urmia, Iran
چکیده [English]
Seafood consumption is increased mainly due to its availability, nutritional value, health benefits, reasonable price in comparison to livestock and poultry and finally lack of fatal diseases such as BSE (bovine spongiform encephalopathy) and FMD (foot and mouth disease) risk. Food contamination with mycotoxins is a serious setback to animal health and performance with subsequent health issues to animal protein product consumers. Mycotoxins are secondary fungal metabolites with different chemical charactristics and physiological effects. It is estimated that 25% of the world's agricultural products are annually affected and practically become useless. Aflatoxins are a group of mycotoxins with carcinogenic and immunosuppressive effects. Aflatoxins can transfer to body through food/feed and also via inhalation. Human and animal food/feed ingredients are susceptible to fungal colonization and growth. Aflatoxins are mainly produced by fungi species such as Aspergillus flavus and A. parasiticus. They concentrate in various tissues including liver, kidney, immune system, genital organs, nervous system and gastrointestinal tract. Certainly, they are considerably accumulated in the liver, for instance the hepatic concenteration of aflatoxin would be 10 times higher that its mascular concentration. Various risk management approaches have been proposed to deal with mycotoxins expecially aflatoxin contamination of feed ingredients, mainly including at-harvest and post harvest managemnets. In at-harvest method mostly avoiding insect damage, choosing varieties resistant to fungal diseases and well-adapted to growing area and biological control are addressed. However, avoiding delayed harvest, avoiding grain kernel damage, grain sorting, managing temperature and humidity of silos and ozone treatment and etc. are mainly considered in post harvest management of feed ingredients . This review summarizes the management strategies for preventing the toxicity of aflatoxin in aquaculture along with reviewing existing literature on the toxicity of aflatoxin in aquaculture animal and other monogastric animals expecially poltury.