| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,069 |
| تعداد مقالات | 34,253 |
| تعداد مشاهده مقاله | 47,029,980 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 77,957,325 |
عامل های موثر بر مهارت کشاورزان در استفاده ی بهینه از منبع های آب کشاورزی شهرستان بهار، استان همدان | ||
| پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی | ||
| مقاله 2، دوره 10، شماره 47، اسفند 1397، صفحه 15-35 اصل مقاله (1.36 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/jaear.2019.120483.1480 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا موحدی1؛ نسرین قادری مقتدر2؛ حمید بلالی3؛ مریم شیرخانی* 4 | ||
| 1عضو هیات علمی دانشگاه بو علی سینا/همدان، ایران. | ||
| 2گروه توسعه روستایی، موسسه آموزش عالی عمران و توسعه، همدان، ایران | ||
| 3گروه ترویج و آموزش کشاورزی، ددانشکده کشاورزی، انشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
| 4گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش با هدف بررسی عامل‌های موثر بر مهارت کشاورزان در استفاده‌ی بهینه از منبع‌های آب کشاورزی انجام شده است. جامعه‌ی آماری این تحقیق شامل همه‌ی کشاورزان شهرستان بهار استان همدان می‌باشد (1931N=) که 271 تن از آنان بر پایه‌ی فرمول کوکران به صورت تصادفی به عنوان نمونه‌ی تحقیق انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌های تحقیق، پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از نظر کارشناسان مربوطه و پایایی متغیرها با استفاده از آزمون آلفای ترتیبی (93/0-85/0α= ) تائید شد. یافته‌های آزمون من‌ویتنی نشان داد که دانش و مهارت استفاده‌ی بهینه از منبع‌های آب کشاورزی در کشاورزانی که در دوره‌های آموزشی مرتبط شرکت کرده بودند با کسانی که در این دوره‌ها شرکت نداشتند، دارای تفاوت معنی‌دار است. همچنین بر پایه‌ی یافته‌های آزمون کروسکال‌والیس بین مهارت بر پایه‌ی مالکیت زمین، منبع‌های کسب اطلاعات و منبع‌های تامین آب، تفاوت معنی‌داری وجود دارد. یافته‌های آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین مهارت و متغیر‌های دانش، نگرش و شمار قطعه‌های زمین رابطه‌ی مثبت و معنی‌دار و میزان تولید سالیانه، گستره‌ی زمین دیم و میزان کاربرد کودهای شیمیایی رابطه‌ی منفی و معنی‌داری وجود دارد. افزون‌بر-این، نتایج رگرسیون ترتیبی نشان داد سه متغیر دانش، نگرش و شمار قطعه‌های زمین، 9/50 درصد از احتمال تغییر سطح متغیر مهارت کشاورزان در استفاده‌ی بهینه از منبع‌های آب کشاورزی را تبیین می‌کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| : مدیریت آب کشاورزی؛ دانش آب؛ نگرش آب؛ مهارت استفاده‌ی بهینه‌ی آب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Factors Affecting Farmers’ Skills on Optimal Use of Agricultural Water Resources (Case Study: Bahar County, Hamedan Province) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Reza Movahedi1؛ Nasrin Ghaderi Moghtader2؛ Hamid Balali3؛ Maryam Shirkhani4 | ||
| 1Associate Prof., Dept. of Agricultural Extension and Education, Bu Ali Sina University, Hamedan | ||
| 2Dept. of Rural Development, University College of Omran-Tosseeh, Hamedan, Iran. | ||
| 3Dept. of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Bu Ali Sina University, Hamedan, Iran. | ||
| 4Dept. of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Bu Ali Sina University, Hamedan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| This study has aimed to analyze the farmers’ skills on optimal use of agricultural water resources; since the skills are a reflection of knowledge, attitude, and facilities. The target population of this study was all farmers from Bahar County, Hamedan province (N=1931) that 271 of them were selected by random sampling according to Cochran formula. The data collection instrument was a questionnaire which its validity confirmed by a group of relevant experts and the reliability of the variables was calculated using ordinal alpha coefficient (α=0.85-0.93). There were significant differences between Knowledge and skills about optimal use of agricultural water resources of Farmers that participated in related training courses and those didn’t participate, according to the results of Mann-Whitney test. Also farmers categorized based on the land ownership, information resources and water supplies were significantly different in terms of their water management skills, according to the results of Kruskal-Wallis test. According to the results of Spearmans’ correlation tests, there were positive significant relationships between skills with variables of knowledge, attitude, and number of land plots; while this variable was negatively and significantly correlated with the amount of the annual production, total hectares of rainfed lands, and the amount of using chemical fertilizers. Moreover, based on the result of ordinal regression, 50.9% of the skills variations could be explained by three variables as the farmers' knowledge and attitude and number of land plots. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Agricultural water management, Water’s knowledge, Water’s attitude, skills on optimal use of water | ||
| مراجع | ||
|
بانژاد، ح. و سیفی، ا. (1385)، کنترل سطح آب زیرزمینی به وسیله تغییر الگوی کشت در دشت همدان –بهار، اولین همایش ملی مدیریت شبکه‌های آبیاری و زهکشی. بلالی، ح.، سعدی، ح. ا. و وحدت ادب، ر. (1395). عامل‌های اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر پذیرش فناوری آبیاری تحت فشار در گندم زارهای شهرستان همدان. فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 37، صص: 96-85. پزشکی راد، غ.، مصطفوی، س. و کرمی دهکردی، ا. (1391). بررسی عوامل مؤثر بر میزان پذیرش سیستم‌های آبیاری نوین در بین کشاورزان شهرستان‌های زنجان و خدابنده. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2-43 (4)، صص: 605-595. تجریشی، م. و ابریشم چی، ا. (1383).. مدیریت تقاضای منابع آب در کشور. اولین همایش روش‌های پیشگیری از اتلاف منابع ملی، تهران، فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، 21-19 خرداد 1383، تهران. جعفری، ف.، شعبانعلی فمی، ح. و دانشور عامری، ژ. (1394). بررسی و تحلیل میزان به کارگیری عملیات مقابله با خشکسالی توسط کشاورزان شهرستان طارم علیا. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 46 (1)، صص: 42-35. حسنی، ن.، یدالهی، پ.، مرتضوی، ع.، ظهرابی، ب. و زارع ابیانه، ح. (1394). تحلیل بازدارنده‌های مدیریت منابع آب (مطالعه موردی: دشت همدان- بهار). مجله کشاورزی بوم شناختی، 5 (2)، صفحه 108-98. حیدری ساربان، و. (1390). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر دانش کشاورزان گندم کار پیرامون مدیریت آب زراعی (مطالعه موردی: شهرستان مشگین شهر). مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 4 (4)، صص: 111-96. خسروی‌پور، ب.، محمد زاده، س.، منفرد، ن.، خسروی، ا. و سلیمان‌پور، م. (1392). تعیین عوامل تاثیرگذار بر رفتارهای کشاورزان در برابر بحران آب‌های زیرزمینی (مطالعه موردی: شهرستان دیر). مجله توسعه روستایی، 4 (1): 47_23. راحمی، ش. و طاهری، م. (1383). آموزش رکن اساسی ارتقای فرهنگ محیط زیست. فصل‌نامه آموزش مهندسی ایران، 6 (24): 25-1. رفیعی دارانی، ه. و بخشوده، م. (1387). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه و پذیرش آبیاری بارانی (مطالعه موردی استان اصفهان). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 39 (1): 30-21. رنجبر، م.، غیرتی آرانی، ل. و جمشیدی راد، م. (1395). سبک نگرش دینی روستاییان نسبت به مدیریت رفتار با آب در دو منطقه استان فارس و اصفهان (ایزدخواست و رامشه). مجله آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، 4 (4): 32-17. زارع، ع. و زلالی، ن. (1394). نیاز آموزشی مدیریت بهینه آبیاری در بین کشاورزان رامشیر. فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 33: 96-84. سرفرازی، ش. (1393). تغییر الگوی کشت راهکاری اساسی برای توسعه کشاورزی، مجله دام، کشت و صنعت، 172: 76. شاهرودی، ع.، چیذری، م. و پزشکی راد، غ. (1387). تأثیر تعاونی آب بران بر نگرش کشاورزان نسبت به مدیریت آب کشاورزی: مطالعه موردی استان خراسان رضوی. مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع غذایی)، 22 (2): 85-71. شاهرودی، ع. و چیذری، م. (1387). عوامل تاثیرگذار بر مشارکت کشاورزان در مدیریت شبکه‌های آبیاری (مطالعه موردی در استان خراسان رضوی). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 39 (1): 75-63. عباسی، ف.، سلطانی تودشکی، ع.، کیانی، ع.، زارعی، ق.، شاهین رخسار، پ.، و خرمیان، م. (1391). ارزیابی میزان آگاهی کشاورزان و تحلیل وضعیت و نحوه بهره برداری از منابع آب و خاک (مطالعه موردی در استان‌های تهران، خوزستان، مازندران و گلستان. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2-43 (3): 397-387. فاطمی، س. الف.، بهراملو، ع. و ادیب راد، م. ح. (1395). بررسی راهکارهای سازه‌ای و غیرسازه‌ای مدیریت پایدار منابع آب دشت همدان-بهار. نشریه جغرافیا و پایداری محیط، 20: 67-55. کیانی، ع. و عباسی، ف. (1394). بررسی میزان آگاهی کشاورزان از مسایل آب و آبیاری (مطالعه موردی استان گلستان). مجله آب و توسعه پایدار، 2 (2): 84 _77. مجیدی، ن.، علیزاده، ا. و قربانی، م. (1390). تعیین الگوی کشت بهینه همسو با مدیریت منابع آب دشت مشهد –چناران. مجله آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 25 (4): 785-776. محمدی، ی.، شعبانعلی فمی، ح. و اسدی، ع. (1388-الف). تحلیل مؤلفه‌های مؤثر بر مدیریت آب کشاورزی در شهرستان زرین دشت از دیدگاه کشاورزان. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 16 (2): 18-9. محمدی، ی.، شعبانعلی فمی، ح. و اسدی، ع. (1388-ب). بررسی میزان مهارت کشاورزان در بکارگیری فناوری مدیرت آب کشاورزی در شهرستان زرین دشت، استان فارس. مجله علوم ترویج وآموزش کشاورزی ایران، 5 (1): 108-97. نصرآبادی، ا. (1394). شواهد زیست محیطی بحران آب ایران و برخی راه‌حل‌ها. مجله راهبرد اجتماعی فرهنگی، 15 (4): 89-65. نوری، س. ه.، جمشیدی، ع.، جمشیدی، م.، هدایتی مقدم، ز. و فتحی، ع. (1392). تحلیل عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر نگرش کشاورزان درباره مدیریت آب زراعی (مطالعه موردی: شهرستان شیروان و چرداول). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 44 (4): 655-645. یعقوبی، ج. و پورمند، س. (1394). چگونگی دانش کشاورزان نسبت به مدیریت خشکسالی و عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: شهرستان میاندوآب). مجله مهندسی منابع آب، 8 (26): 110-101.
Abrishamchi, A. and Tajrishy, M. (2005). Interbasin Water Transfers in Iran. NRC, National Research Council, Water Conservation, Reuse, and Recycling: Proceeding of an Iranian American Workshop. The National Academies Press, Washington, DC: 252–271. Albarracin, D. and Shavitt, S. (2017). Attitudes and Attitude Change. Journal of Annual Review of Psychology, 69: 4.1–4.29. Alizadeh, A., Keshavarz, A., (2005). Status of agricultural water use in Iran. NRC, National Research Council, Water Conservation, Reuse, and Recycling: Proceeding of an Iranian American Workshop. The National Academies Press, Washington, DC: 94–105. Allport, G. (1935). Attitudes. In: C. Murchison (Ed), A Handbook of Social Psychology (pp. 789–844). Worcester, MA: Clark University Press. Altmann, T. (2008). Attitude: A Concept Analysis. Journal of Nursing Forum, 43 (3): 144-150. Aqua Statistics of Food and Agriculture Organization of the United Nations (AQUASTAT-FAO). (2016, January), Rome, Italy (Retrieved from http://www. fao. org/nr/water/aquastat/main/index. stm). Birhanu, S. (2016). Assessment of factors determine farmers adoption behavior of soil and water conservation practice Libo Kemkem Woreda. Unpublished Master Thesis, Addis Ababa University, College of Social science studies, Department of Geography and Environmental studies. Brown, A. and Matlock, M. D. (2011). A Review of Water Scarcity Indices and Methodologies. White Paper, 106: 19. (Retrieved from http://oamk. fi/~mohameda/matemateri16/Water%20and%20envirenvironm%20management%202202/2011_Brown_Matlock_WatWa-Availability-Assessment-Indices-and-Methodologies-Lit-Review. pdf). Burton, R. J. F. (2014). The influence of farmer demographic characteristics on environmental behaviour: A review. Journal of Environmental Management, 135: 19-26. Droogers, P., Immerzeel, W. W., Terink, W., Hoogeveen, J., Bierkens, M. F. P., van Beek, L. P. H., and Debele, B. (2012). Water resources trends in Middle East and North Africa towards 2050. Journal of Hydrology and Earth System Sciences, 16 (9): 3101–3114. FAO. (2011). The State of the World’s Land and Water Resources for Food and Agriculture (Retrieved from www. fao. org/docrep/017/i1688e/i1688e. pdf). Faramarzi, M., Yang, H., Schulin, R., and Abbaspour, k. C. (2010). Modeling wheat yield and crop water productivity in Iran: Implications of agricultural water management for wheat production. Journal of Agricultural Water Management, 97: 1861–1875. Gadermann, A. M., Guhn, M., and Zumbo, B. D. (2012). Estimating ordinal reliability for Likert-type and ordinal item response data: A conceptual, empirical, and practical guide. Journal of Practical Assessment, Research & Evaluation, 17 (3): 1-13. Gursoy, S. I. and Jacques, P. J. (2014). Water security in the Middle East and North African region. Journal of Environmental Studies and Sciences, 4 (4): 310-314. Iglesias, A. and Garrote, L. (2015). Adaptation strategies for agricultural water management under climate change in Europe, Journal of Agricultural Water Management, 155: 113–124. Keshavarz, A., Ashraft, S., Hydari, N., Pouran, M., and Farzaneh, E. A. (2005). Water Allocation and Pricing in Agriculture of Iran. NRC, National Research Council, Water Conservation, Reuse, and Recycling: Proceeding of an Iranian American Workshop. The National Academies Press, Washington, DC: 153–172. Krejcie, R. V. and Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Journal of Educational and Psychological Measurement, 30: 607-610. Madani, K. (2014). Water management in Iran: what is causing the looming crisis? Journal of Environmental Studies and Sciences, 4 (4): 315-328. Moridi, A. (2017). State of Water Resources in Iran. International Journal of Hydrology, 1 (4): 1-5. Mousavi, S. F. (2005). Agricultural drought management in Iran. NRC, National Research Council, Water Conservation, Reuse, and Recycling: Proceeding of an Iranian American Workshop. The National Academies Press, Washington, DC: 106–113. Oster, J. D., Clothier, B. E. and Wichelns, D. (2006). History of Agricultural Water Management. Journal of Agricultural Water Management. 86 (1-2): 3-8. Rezadoost, B. and Allahyari, M. S. (2014). Farmers’ opinions regarding effective factors on optimum agricultural water management. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 13: 15–21. Tahamipour, M. and Kavoosi Kalashemi, M. (2012). Applying CVM for economic valuation of drinking water in Iran. International Journal of Agricultural Management and Development, 2 (3): 209–214. World Economic Forum (WEF). (2015). Global Risks 2015 10th Edition. (Retrieved from http://www3. weforum. org/docs/WEF_Global_Risks_2015_Report15. pdf). Zumbo, B. D., Gadermann, A. M., and Zeisser, C. (2007). Ordinal Versions of Coefficients Alpha and Theta for Likert Rating Scales. Journal of Modern Applied Statistical Methods, 6 (1): 21-29. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 877 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 533 |
||