1استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
2استادیار گروه زیستشناسی دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
پیاز (Allium L.) یکی از بزرگترین جنسهای گیاهان چندساله تکلپهای است و ایران یکی از مراکز مهم تنوع و گونهزایی آن است. گونه A. austroiranicumبه عنوان گیاه انحصاری ایران و A. chlorotepalumانحصاری استان اصفهان محسوب میشوند. گونه اول دارای رویشگاههای متعدد در ایران اما گونه دوم در رویشگاههای محدود و تنها در مناطق غربی استان اصفهان رویش دارد. در این پژوهش جایگاه حفاظتی این دو گونه انحصاری پیاز در ایران بر اساس معیارهای IUCN با استفاده از سه معیار میزان حضور، سطح تحت اشغال و تعداد پایههای بالغ مشخص گردید. مطالعات انجام شده در این تحقیق نشان داد که این دو گونه در طبقه "در معرض خطر انقراض" قرار دارند و از نظر حفاظتی باید مورد توجه بیشتر قرار گیرند. همچنین رویشگاه آنها در معرض عوامل تخریبی مختلف قرار دارد که عوامل مهمی برای تهدید این گونهها هستند.
The conservation status of two Allium )Amaryllidaceae( species in Iran
نویسندگان [English]
Azade Akhavan Roofigar1؛ Ali Bagheri2؛ Ziba Jamzad3؛ Adel Jalili3
1Assistant Prof., Natural Resources Research Department, Isfahan Agricultural and
Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Isfahan, Iran
2Assistant Prof., Department of Biology, Faculty of Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]
Allium is one of the largest genera of Monocots and Iran is one of the most important centers of diversity of it. Allium austroiranicum is considered as an endemic species of Iran and A. chlorotepalum as an endemic species of Isfahan province. The first one is distributed in many habitats in Iran, but the latter has limited distribution and is present only in western regions of Isfahan province. Based on the IUCN guidelines three criteria were used to evaluate the conservation status of these endemic Allium species as follows: extent of occurrence, area of occupancy and number of mature individuals. Our studies have shown that these two species are classified as “Endangered” and special attention and full conservation of them is needed. In addition, their habitats are exposed to various destructive activities, which may threaten the survival of these species.
-اسکندری، م.، ریاضی، ب.، شیرزادیان، س. و مازوجی، ع.، 1391. بررسی گونههای سرخس در معرض تهدید در استان گیلان و مقایسه طبقهبندی حفاظتی با معیارهای سازمان جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی .(IUCN) رستنیها. 13 (1) 1-9.
-بتولی، و.، جمزاد، ز. و جلیلی، ع.، 1397. جایگاه حفاظتی زیرگونهای انحصاری از جنس کلاه میر حسن از ایران. طبیعت ایران. 3 (1): 100-109.
- پناهی، پ. و جمزاد، ز.، 1396. جایگاه حفاظتی بلوطهای ایران. طبیعت ایران. 2 (1): 82-91.
- جلیلیان، ن.، نعمتی پیکانی، م.، جلیلی، ع. و جمزاد، ز.، 1396. جایگاه حفاظتی گونه انحصاریZeugandra iranica در ایران. طبیعت ایران.2 (4): 104-107.
- جمزاد، ز. و جلیلی، ع.، 1395. طرح تعیین جایگاه حفاظتی گیاهان و اکوسیستمهای ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.
- جمزاد، ز. و معین، ف.، 1396. جایگاه حفاظتی گونههای نادر از جنس سلوی به نام Salvia ariatata. طبیعت ایران. 2 (3): 92-95.
- دیناروند، م. و حمزه، ب.، 1396. جایگاه حفاظتی گاوزبان خوزستانی. طبیعت ایران. 2 (2): 100-104.
- محبی، ج.، جمزاد، ز. و بخشی خانیکی، غ.، 1395. جایگاه حفاظتی 6 گونه انحصاری مرزه در ایران. طبیعت ایران. 1 (1): 74-79.