اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات284
تعداد نشریات سازمان82
تعداد شماره‌ها2,784
تعداد مقالات31,679
تعداد مشاهده مقاله40,110,203
تعداد دریافت فایل اصل مقاله17,604,388
یگانه, مژگان, بازرگان, کامبیز, سمائی, مرجان, فیض اله زاده اردبیلی, مهناز, طباخیان, شیدا. (1397). بررسی میزان باقیمانده نیترات در سیب زمینی مناطق عمده تولید کشور و میدان مرکزی میوه و تره بار تهران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 32(4), 471-482. doi: 10.22092/ijsr.2019.118556
مژگان یگانه; کامبیز بازرگان; مرجان سمائی; مهناز فیض اله زاده اردبیلی; شیدا طباخیان. "بررسی میزان باقیمانده نیترات در سیب زمینی مناطق عمده تولید کشور و میدان مرکزی میوه و تره بار تهران". سامانه مدیریت نشریات علمی, 32, 4, 1397, 471-482. doi: 10.22092/ijsr.2019.118556
یگانه, مژگان, بازرگان, کامبیز, سمائی, مرجان, فیض اله زاده اردبیلی, مهناز, طباخیان, شیدا. (1397). 'بررسی میزان باقیمانده نیترات در سیب زمینی مناطق عمده تولید کشور و میدان مرکزی میوه و تره بار تهران', سامانه مدیریت نشریات علمی, 32(4), pp. 471-482. doi: 10.22092/ijsr.2019.118556
یگانه, مژگان, بازرگان, کامبیز, سمائی, مرجان, فیض اله زاده اردبیلی, مهناز, طباخیان, شیدا. بررسی میزان باقیمانده نیترات در سیب زمینی مناطق عمده تولید کشور و میدان مرکزی میوه و تره بار تهران. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1397; 32(4): 471-482. doi: 10.22092/ijsr.2019.118556

بررسی میزان باقیمانده نیترات در سیب زمینی مناطق عمده تولید کشور و میدان مرکزی میوه و تره بار تهران

پژوهش های خاک
مقاله 5، دوره 32، شماره 4، اسفند 1397، صفحه 471-482    اصل مقاله (2.4 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijsr.2019.118556
نویسندگان
مژگان یگانه1؛ کامبیز بازرگان* 2؛ مرجان سمائی3؛ مهناز فیض اله زاده اردبیلی4؛ شیدا طباخیان5
1استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان آموزش، تحقیقات و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
2دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان آموزش، تحقیقات و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
3محقق، سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، دفتر نظام های بهره برداری
4مربی پژوهشی موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان آموزش، تحقیقات و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
5محقق موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان آموزش، تحقیقات و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
نیترات یکی از آلاینده‌های مهمی است که عمدتاً در اثر مصرف نامتعادل کود و زیاده‌روی در مصرف کودهای نیتروژنی در اندام‌های گیاهی تجمع پیدا می‌کند. نیترات در سیستم گوارشی بدن انسان و دام تبدیل به نیتریت شده و نیتریت با برخی از اسیدهای آمینه ترکیب و تولید نیتروز آمین می‌نماید که مادهای سرطان‌زا می­باشد. سیب‌زمینی یکی از محصولات مهم کشاورزی است که مصرف سرانه آن در کشور بعد از گندم و برنج قرار دارد. لذا بررسی میزان آلودگی نیترات در این محصول و شناخت منابع آلایندگی و ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش نسبی آلودگی ضروری به نظر می‌رسد. در این مطالعه به مدت یک سال، هر هفته یک بار از میدان اصلی میوه و تره‌بار شهر تهران نمونه‌های سیب‌زمینی تهیه گردید. نمونه‌هایی نیز مستقیماً از سطح مزارع در 9 منطقه عمده سیب‌زمینی کاری کشور (اصفهان- چهارمحال و بختیاری- همدان- آذربایجان شرقی- اردبیل- تهران- خوزستان- فارس- کرمان (جیرفت و کهنوج)) گرفته شد. مقدار نیترات در نمونه‌های بخش خوراکی سیب‌زمینی در 2 تکرار و نیز درصد رطوبت نمونه‌ها در 341 نمونه برداشت شده، اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد محتوای نیترات در سیب‌زمینی‌های تولیدی کشور در محدوده میانگین جهانی (از 2/10 تا 524 با میانگین 5/163 میلی‌گرم در هر کیلوگرم وزن‌تر غده) می‌باشد. با فرض 200 میلی­گرم بر کیلوگرم به عنوان حد مجاز معرفی شده توسط برخی کشورهای اروپایی، غلظت نیترات در 30% نمونه­ها از حد مجاز تجاوز می­کند. با فرض 246 میلی گرم بر کیلوگرم به عنوان حد مجاز پیشنهادی برای ایران، غلظت نیترات در 20% نمونه­ها بیش از این حد مجاز است. نتایج نشان داد که عامل فصل برداشت می‌تواند در محتوای نیترات غده‌های سیب زمینی تأثیرگذار باشد. میانگین غلظت نیترات در سیب‌زمینی‌های برداشت شده از میدان میوه و تره­بار در دوره بهار - تابستان 55/216 و پائیز- زمستان 53/131 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن تر بدست آمد.
کلیدواژه‌ها
آلایندگی نیترات؛ حد مجاز نیترات؛ باقیمانده نیترات-زیاده‌روی در مصرف کود
عنوان مقاله [English]
Residual Nitrate in Potato Tuber Samples Collected from Fields in Important Production Areas and the Main Fruit and Vegetables Supply Center of Tehran
نویسندگان [English]
M. Yeganeh1؛ K. Bazargan2؛ M. Samaee3؛ M. Feizolahzadeh Ardebili4؛ S. Tabbakhian5
1Assistant Professor, Soil and Water Research Institute (SWRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
2Associate Professor, Soil and Water Research Institute (SWRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
3Researcher, Central Organization for Rural Cooperatives of Iran (CORC)
4Researcher, Soil and Water Research Institute (SWRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
5Researcher, Soil and Water Research Institute (SWRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]
Nitrate is an important pollutant that accumulates in edible parts of crops. This accumulation usually occurs because of misuse and excess use of N- fertilizers. Nitrate is transformed to nitrite and then to nitrosamine, which is a carcinogen compound, in digestion system of human and animal bodies. Potato is the third important foodstuff in Iranian food basket after wheat and rice. Therefore, it seems that evaluating the nitrate pollution in potato and recognition of the pollution sources and ways to reduce the pollution is necessary. Potato tuber samples were collected from the main Fruit and Vegetables Supply Center of Tehran once a week, from May 2008 to May 2009. Additionally, potato samples were collected directly from different farms in 9 most important potato-producing regions, namely, Esfahan, Charmahal, Hamadan, East-Azarbaijan, Ardabil, Tehran, Khozestan, Fars, and Kerman (Jiroft and Kahnooj). Nitrate content in edible part and water content of fresh potato tubers were determined in all 341 samples in the central laboratory of Soil and Water Research Institute of Iran. Results showed that nitrate content in potato tubers ranged from 10.2 mg. kg-1 FW, to 524 mg. kg-1 FW with a mean of 163.5 mg kg-1FW, which was in accordance with world normal range. Assuming 200 mg kg-1 FW as the European nitrate limit in potato tubers, it exceeded from this level in about 30% of the tuber samples, and assuming 246 mg kg -1 FW as the Iranian nitrate limit, it exceeded from this level in about 20% of the tuber samples. Results showed that harvest season could affect nitrate content in potato tuber. Mean nitrate content in potato tubers taken from Fruit and Vegetables Supply Center of Tehran during spring-summer was 216.55 mg kg-1 FW, and for samples taken during autumn-winter, it was 131.53 mg kg-1FW.
کلیدواژه‌ها [English]
Nitrate residue, Nitrate pollution, Excess use of N- fertilizers, European nitrate limit
مراجع
  1. استاندارد ملی ایران، شماره 16596. مرز بیشینه مانده نیترات در محصولات کشاورزی. 1392. سازمان ملی استاندارد ایران.
  2. رازقی­فرد، م. 1372. تجمع نیترات در سبزی‌ها و رابطه آن با کیفیت آن. مجله کشاورزی و دام، 11: 28 و 29، تهران، ایران.
  3. سبد مطلوب غذایی برای جامعه ایرانی. 1392. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
  4. سبحان اردکانی، سهیل، ک. شایسته، م. افیونی و ن. محبوبی صوفیانی. 1384. غلظت نیترات در برخی از فرآورده­های گیاهی اصفهان. مجله محیط­شناسی، 37: 76- 69.
  5. طباطبایی، س. ج. ، س. ج.، م. ج. نظری دلجو، ر. رستمی و ف. آزرمی. 1384. ارزیابی غلظت نیترات سبزی­های برگی، غده­ای و میوه­ای در شهرستان تبریز. چهارمین کنگره علوم باغبانی.
  6. طباطبایی، س. ج. ، م. ج. ملکوتی و ا. بای­بوردی. 1385. اثر طیف نور و فیلترهای مختلف رنگی بر غلظت نیترات و رشد و نمو کاهو در کشت آبکشت. مجله علوم خاک و آب، 20: 34- 26.
  7. فائزنیا، ف. 1375. بررسی نیاز سیب‌زمینی به ازت، فسفر و پتاسیم. نشریه فنی شماره 13/76. مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان (شاهرود).
  8. ملکوتی، م. ج. 1375. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه­سازی مصرف کود در ایران. انتشارات سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، تهران، ایران.
  9. ملکوتی، م. ج.، م. ن. غیبی، 1379. تعیین حد بحرانی عناصر غذائی مؤثر در خاک، گیاه و میوه در راستای افزایش عملکرد کمی و کیفی محصولات استراتژیک کشور. چاپ دوم. نشر آموزش کشاورزی. کرج، ایران.
  10. ملکوتی، م. ج.، 1382. تولید محصولات کشاورزی عاری از نیترات و کادمیم گامی ارزنده در تأمین امنیت غذائی جامعه. نشریه فنی شماره 328 مؤسسه تحقیقات خاک و آب. انتشارات خانیران. تهران. ایران.
  11. ناصری، ح. ر. و ح. ندافیان، 1387، مدل­سازی انتقال آلاینده نیترات آب­های زیرزمینی در محدوده
    چاه­های آب شرب همدان، فصلنامه زمین شناسی ایران، سال دوم، شماره ششم، 87-98.
  12. Barker, A. S. and R. Smith. 1969. Extracting solution for potentiometric deterimenation of nitrate in plant tissue. J. of Agric. And Food Chem., 17: 1284-1287.
  13. Cataldo, D. A., M. Haroon, L. E. Schrader and V. L. Youngs. 1975. Rapid colorimetric determination of nitrate in plant tissues by nitration of salicylic acid. Commun. Soil Sci. and Plant Anal. 6(1): 71- 80.
  14. Cieslik E and Sikora E, Correlation between the levels of nitrates and nitrites and the contents of potassium, calcium and magnesium in potato tubers. Food Chem 63:525–528 (1998).
  15. EC (European Commission), Commission Regulation (EC) No 563/2002 of 2 April 2002 amending Regulation (EC) No 466/2001 setting maximum levels for certain contaminants in foodstuffs. Official J Eur Commun L86:5 – 6 (2002).
  16. EC, SCF, Commission of the European Communications Scientific Committee for food, Report of the Scientific Committee for Food on Nitrate and Nitrite, 26th series, EC. Brussels, 1992.
  17. JECFA 2002. Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives, Evaluation of certain food additives and contaminants. Fifty-ninth report of the Joint FAO/WHO Experts Committee on Food Additives. WHO Technical Reports series 913. 20-32.
  18. Santamaria, P., A. Elia, F. Serio and E. Todaro. 1999. A survey of nitrate   and oxalate content in fresh vegetables. J. of the science and Food and Agriculture. 79: 1882- 1888.
  19. Shahlaei, AS., N. Alemzadeh Ansari and F. Sadeghie Dehkordie. 2007.   Evaluation of nitrate and nitrite content of Iran southern (Ahwaz) vegetables during winter and spring of 2006. Asian J. of Plant Sci.. 6(8): 1197- 1203.
  20. Yeganeh M., K. Bazargan. 2016. Human health risks arising from nitrate in potatoes consumed in Iran and calculation nitrate critical value using risk assessment study. Journal of Human and Ecological Risk Assessment. 22, NO. 3, 817–824.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,689
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,215


counter
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب