| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 2,784 |
| تعداد مقالات | 31,679 |
| تعداد مشاهده مقاله | 40,110,162 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 17,604,369 |
سنجش و ارزیابی شاخص‌های موثر بر ارتقاء تاب‌آوری بهره‌برداران مرتع در مناطق خشک (منطقه مورد مطالعه: روستای حق‌الخواجه، شهرستان میامی، استان سمنان) | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| مقاله 2، دوره 25، شماره 3، آذر 1397، صفحه 465-474 اصل مقاله (708.91 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2018.117787 | ||
| نویسندگان | ||
| لیلا عوض پور1؛ مهدی قربانی2؛ رضا عرفانزاده* 3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران | ||
| چکیده | ||
| چکیده در شرایطی که بحران و عدم قطعیت در حال رشد می‌باشد، تاب‌آوری به عنوان مفهوم مواجهه با اختلالات و تغییرات معرفی می‌شود. در واقع هدف رویکرد تاب‌آوری، کاهش میزان آسیب‌پذیری افراد در مواجهه با بحران پیش‌رو می‌باشد. هدف اصلی این مقاله سنجش و ارزیابی شاخص‌های موثر بر ارتقاء تاب‌آوری بهره‌برداران در مواجهه با تخریب مرتع در سطح روستای حق‌الخواجه از توابع شهرستان میامی استان سمنان می‌باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و حجم نمونه در تحقیق، طبق جدول مورگان، 24 نفر از بهره‌برداران مرتع برآورد شده است. در این راستا پس از مروری بر متون نظری و حاکم بر تاب‌آوری، با استفاده از معیارها و شاخص‌ها در ابعاد مختلف اجتماعی- فرهنگی، انسانی، اقتصادی، نهادی، فیزیکی و طبیعی، میزان تاب‌آوری بهره‌برداران در مواجهه با تخریب مرتع از طریق پرسشنامه تاب‌آوری و با استفاده از نرم‌افزار SPSS سنجش شده است. نتایج یافته‌ها حاکی از آن است که میانگین تاب‌آوری بهره‌برداران مرتع روستای حق‌الخواجه 21/2 است که نشان می‌دهد بهره‌برداران مرتع این روستا از لحاظ تاب‌آوری از میزان متوسط پایین‌تر بوده و در وضعیت نامساعدی هستند. همچنین نتایج حاصل از سنجش ضریب تاثیر هر یک از مولفه‌های شش‌گانه بر ارتقاء تاب‌آوری بهره‌برداران مرتع بیانگر آن است که، بعد انسانی بیشترین اثرگذاری را بر تاب‌آوری داشته و جامعه بهره‌بردار مرتع از نظر بعد انسانی موثر بر تاب‌آوری وضعیت مناسب‌تری داشته (ضریب تاثیر 662/·) ولی بعد فیزیکی کمترین اثرگذاری بر تاب‌آوری را داشته (ضریب تاثیر 108/·) و بهره‌برداران مرتع روستای حق‌الخواجه از نظر تاب‌آوری فیزیکی وضعیت نامناسب‌تری دارند، بنابراین ضروری است در برنامه‌ریزی‌ها و تخصیص منابع به ارتقا و بهبود وضعیت تاب‌آوری بهره‌برداران مرتع روستای حق‌الخواجه توجه ویژه‌ای شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاب‌آوری؛ بهره‌برداران مرتع؛ تخریب مرتع؛ روستای حق‌الخواجه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Assessment of indicators influencing the resilience of rangeland users in arid areas (Case Study: Hagh-o-Al-Khaje village, Meyami County, Semnan Province) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| leila Avazpour1؛ Mehdi Ghorbani2؛ Reza Erfanzadeh3 | ||
| 1M.Sc. Student, Department of Range Management, Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modares University, Noor, Iran | ||
| 2Associate Professor, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Natural Resources Faculty, University of Tehran, Karaj, Iran | ||
| 3Associate Professor, Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modares University, Noor, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The present study seeks to measure indicators influencing the resilience of users of Hagh-o-Al-Khaje village, whose rangelands are degraded. The research method is descriptive-analytic and the size of sample was defined 24 rangeland users according to Morgan table. Following a review of literature around resilience, the level of different kinds of resilience of users encountered with rangeland degradation was measured applying questionnaire and SPSS software. It was found out that the average reilience of Hagh-o-Al-Khaje rangeland users was 2.21, which is lower than average and indicates an unpleasent condition. It was as well found that human indicators had the most impact on resilience (impact factor, 0.662), but physical indicators had the least impact upon resilience (impact factor, 0.108). It can therefore be said that users were in good state regarding human indicators but not in the case of physical indicators. Needless to say, planning and resource allocation strategies must pay due attention to improving the resilience of Hagh-o-Al-Khaje rangeland users. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Resilience, rangeland users, rangeland degradation, Hagh-o-Al-Khaje village | ||
| مراجع | ||
|
- اسکندری، ن.، علیزاده، ع. و مهدوی، ف.، 1387. سیاست‌های مرتعداری در ایران، وزارت جهاد کشاورزی. سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور. انتشارات پونه، ایران، 190ص. - داداش‌پور، ه. و عادلی، ز.، 1394. سنجش ظرفیت‌های تاب‌آوری در مجموعه شهری قزوین. مدیریت بحران، (2): 73-84. - شهرکی، م. و بارانی، ح.، 1391. بررسی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر تخریب مراتع استان گلستان. حفاظت و بهره‌برداری از منابع طبیعی. 3(1): 78-59. -عوض‌پور، ل.، 1395. نقش سرمایه اجتماعی در ارتقاء تاب‌آوری بهره‌برداران در مواجهه با گرایش منفی وضعیت مرتع. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 135ص. - فرزاد بهتاش، م. ر.، کی‌نژاد، م. ع.، پیربابایی، م. ت. و عسگری، ع.، 1392. ارزیابی و تحلیل ابعاد و شاخص‌های تاب‌آوری کلان شهر تبریز. هنرهای زیبا، 18(3): 42-33. - قربانی، م.، عوض‌پور، ل. و یوسفی، م.، 1394. تحلیل و ارزیابی سرمایة اجتماعی در راستای تقویت تاب‌آوری جوامع محلی و مدیریت پایدار سرزمین (منطقة مورد مطالعه: استان خراسان جنوبی، پروژة بین‌المللی (RFLDL). مرتع و آبخیزداری، 68(3):645-625. - Adger, W. N., 2000. Social and ecological resilience: are they related?. Progress in Human Geography. 24)3(: 347–364. -Aldrich D. P. and Meyer, M. A., 2015. Social capital and community resilience. Journal of Community Resilience Theory, 59(2): 254-269. - Ainuddin, S. and Routray, J. K., 2012. Earthquake hazards and community resilience in Baluchistan, Journal of Natural Hazards, 63(2): 909-937. -Berkes, F., 2007. "Understanding uncertainty and reducing vulnerability: lessons from esilience thinking", Natural Hazards, (41): 283-295. -Bruneau, M., Stephanie, E., Ronald, T., George, C., Thomas, D. and Andrie, M., 2003. A framework to quantitatively assess and enhance the seismic resilience of communities. Earthquake Spectra, 19 (4): 733-752. -Cutter, S. L., 2008. A place-based model for understanding community resilience to natural disasters. Global Environmental Change,.1-9. Doi: 10.1016/j. Gloenvcha. -Davidson D. J., 2010. The applicability of the concept of resilience to social systems: some sources of optimism and nagging doubts. Society and Natural Resources, (23):1135–1149. -Godschalk, D., 2003. Urban hazard mitigation: Creating Resilient Cities. Natural Hazards Review, 4 (3): 136-143. -Gunderson, L., 2009.Comparing ecological and human community resilience. CARRI Research Report 5, Oak Ridge: Community and Regional Resilience Institute. -Hanneman, R. A., 2001. Introduction to social network methods. California: University of California, Riverside, 149 p. -Maguire, B. and Hagen, P. C., 2007. Disasters and communities: understanding social resilience. The Australian Journal of Emergency Management, ( 22): 16-20. -Manyena, S. B., 2006. The concept of resilience revisited. Disasters: (30) 4: 433-450. -Menke, J. and Eric, B. G., 1992. Rangelands, agriculture. Ecosystems and Environment, 42(1–2):141-163. -Norris, S. P., 2008. Community resilience as a metaphor, theory, set of capacities and strategy for disaster readiness. American Journal of Community Psychology, 11(41): 127–150. -Pfefferbaum, B., 2005. Building resilience to mass trauma events3.1-47. In: Handbook on Injury and Violence Prevention Interventions, L. Doll, S. Bonzo, J. Mercy & D. Sleet (Eds.), New York: Kluwer Academic Publishers. -Sapirstein, G., 2006. Social resilience: the forgotten dimension of disaster risk reduction. Available on http://acds.co.za/Jamba/Sapirstein. pdf -Scholz, R. W., 2011. Environmental literacy in science and society: from knowledge to decisions. Cambridge University Press. -Tompkins, E. L. and Adger, W. N., 2004. Does adaptive management of natural resources enhance resilience to climate change?. Ecology and society, (9):2, 10. -Twigg, J., 2007. Characteristics of a disaster-resilient community a guidance note. Version 1 (for Field Testing). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 537 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 340 |
||