1مربی پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
2استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3پژوهشگر، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
چکیده
این پژوهش بهمنظور ارزیابی و استفاده از توانمندیهای ژنتیکی و تنوع موجود در ژنوتیپهای مختلف زرد تاغ (Haloxylon persicum) و تشکیل باغ بذرتاغ با استفاده از ژنوتیپهای برتر استان یزد در ایستگاه تحقیقات بیابان شهید آیتالله صدوقی واقع در شهرستان اشکذر اجرا شد. پانزده ژنوتیپ زردتاغ از رویشگاههای طبیعی جمعآوری و در فصل بهار در گلدانهای پلاستیکی کشت شدند. پس از دو ماه، نهالهای گلدانی به عرصه مورد نظر برای احداث باغ بذر منتقل و طبق نقشه، کاشته شدند. برخی از صفات مختلف مانند ارتفاع، سطح تاج، شادابی و همچنین آلودگی به سفیدک و پسیل در نهالها اندازهگیری شد. دادهها با روشهای آنالیز همبستگی صفات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بهترین نتاج ژنوتیپهای مطلوب برای تولید بذر ژنوتیپهایی هستند که از نظر سطح تاج از رشد کافی برخوردار بوده، بهطوریکه بتوان بذر زیادی از آنها بهدست آورد. از این نظر، برترین نتاج برای سه ژنوتیپ مورد مطالعه مشاهده شد، در حالیکه چهار ژنوتیپ دیگر هیچ برتری نشان ندادند.
Evaluation of selected Haloxylon persicum Bge. genotypes established in Yazd Haloxylon seed orchard
نویسندگان [English]
Ali Mirhoseini1؛ Hosein Mirzaei Nodushan2؛ Abbas Zare Zadeh3
1Senior Research Expert, Forests and Rangelands Research Department, Yazd Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Yazd, Iran.
2Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3Research Expert, Forests and Rangelands Research Department, Yazd Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Yazd, Iran
چکیده [English]
The research was performed to evaluate the genetic potentials and variation of Haloxylonpersicum genotypes, and establishment of a seed orchard, using the selected genotypes of the species in Yazd province. The study was conducted in the desert research station of Shahid Ayatollah Sadoughi, located in Askezar city.The seeds of fifteen genotypes were collected from natural habitats and planted in plastic pots during early spring.The seedlings were transplanted into the seed orchard after two months based on the orchard plan.Several traits including plant height, crown diameter, vigor, and susceptibility to powdery mildew were recorded on the plants.The data were analyzed using the correlation coefficient analysis.The genotypes with a vigorous crown growth and seed production were regarded as the best genotypes for seed production.Therefore, the best progenies were observed for three of the genotypes studied, whereas, the progenies of four other genotypes didn’t show any superiority.
- پورمیدانی، ع.، 1382. بررسی پتانسیل ژنتیکی موجود در تاغ جهت اصلاح و گسترش آن در مناطق بیابانی کشور. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 80 صفحه.
- خسروشاهی، م.، 1395. قلمرو بیابانهای ایران از دریچه تحقیقات. نشریه طبیعت ایران، 1(1): 36-30.
-سالار، ن.، میرزایی ندوشن، ح. و جعفری، ع. ا.، 1384. بررسی روابط صفات مورفولوژیکی در ژنوتیپهای سیاه تاغ (Haloxylon aphyllum). تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 13: 283-271.
- صفرنژاد، ع. و کاشکی، م. ت.، 1383. ارزیابی ژنوتیپهای مختلف تاغ به منظور توسعه و گسترش تاغزارها. منابع طبیعی ایران، 57: 169-176.
- طبایی عقدایی، س.ر. و جعفری مفیدآبادی، ع.، 1379. مقدمهای بر اصلاح درختان جنگلی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 149 صفحه.
- محمدی، ح.، کریمزاده، ح. ر.، و خواجهالدین، س.ج.، 1388. رابطه ویژگیهای رشد گیاه زردتاغ و خصوصیات خاک در رویشگاههای دستکاشت منطقه چوپانان نائین، مرتع و آبخیزداری، 62: 136-125.
- میرحسینی، ع.، مداح عارفی، ح.، باغستانی میبدی، ن و زارع زاده، ع.، 1382. بررسی پتانسیل ژنتیکی موجود در تاغ جهت اصلاح و گسترش آن در مناطق بیابانی کشور. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 85 صفحه.
- میرزایی ندوشن، ح.، شریعت، آ. و اسدی کرم، ف.، 1380. ارزیابی تنوع ژنتیکی موجود در جمعیتهای مختلف تاغ با استفاده از الکتروفورز. تحقیقات ژنتیک واصلاح گیاهان مرتعی وجنگلی ایران، 7: 117-99.