| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,005 |
| تعداد مقالات | 33,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,471,797 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 29,904,643 |
نقش مدیریت منابع آب به عنوان یکی از عوامل موثردر تشدید فعالیت کانون گرد و غبار جنوب و جنوب شرق اهواز | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 6، دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 11، مهر و آبان 1397، صفحه 26-33 اصل مقاله (467.13 K) | ||
| نوع مقاله: نامه‌های علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2018.117218 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه درگاهیان* ؛ سمانه رضوی‌زاده؛ سکینه لطفی نسب اصل | ||
| استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| احداث بندهای خاکی محدوده آبریز رامهرمز و شادگان دو نقش تخریبی داشتند؛ در خشکسالی‌ها باعث تشکیل منابع بالقوه جدید تولید گردوغبار، و در ترسالی‌های با ممانعت از ورود سیلاب‌های فصلی به محدوده کانون گردو غبار جنوب و جنوب شرق اهواز، باعث فعال شدن آن شدند. در این مطالعه با توجه به توزیع شبکه هیدرولوژی، محدوده‌های مطالعاتی که در آن بندهای خاکی بر روی آبراهه‌های فصلی منتهی به کانون گردو غبار جنوب و جنوب شرق اهواز احداث شده بود، شناسایی و انتخاب شدند. به منظور بررسی اثرات بندهای خاکی بر آورد رودخانه‌های مذکور از آمار بلند مدت ایستگاه هیدرومتری و بارانسنجی موجود در محدوده حوزه رامهرمز استفاده شد؛ بدین منظور روند خطی و شیب تغییرات و معنی داری و نقاط جهش بارش و دبی با استفاده از آزمون گرافیکی من کندال برآورد شد . با توجه به عدم دسترسی به اطلاعات در محدوده مطالعاتی شادگان، موقعیت بندهای خاکی واقع بر روی آبراه‌های فصلی شمال شرق کانون گردو غبار، از طریق گوگل ارث شناسایی و سال احداث آنها از طریق تصاویرماهواره‌ای لندست در ماه ژانویه استخراج شد. به علت تعدد و کوچک مقیاس بودن بندها تغییرات سطح آب آنها با استفاده از تفسیر بصری تصاویر ماهواره‌ای لندست 5، 7و 8 تجزیه و تحلیل آن در محیط نرم‌افزار Arc GISانجام شد. بر اساس شاخص خشکسالی SPI سال‌های رخداد خشکسالی و ترسالی در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد؛ نتایج نشان داد روند خطی سری زمانی دبی و بارش هر دو کاهشی بوده اما شیب روند تغییرات در سری زمانی داده‌های دبی بیشتر و معنی دار بوده است. برخی از بندها بویژه در محدوده رامهرمز تخریب و از رسوبات پر شده است و در سایر بندها تغییرات میزان سطح آب جمع شده در پشت، آنها از وقوع رخداد خشکسالی و ترسالی تبعیت می‌کند بطوریکه مساحت پهنه آبی در ژانویه 2016 به عنوان یک سال تر در 21 بند خاکی واقع در شمال شرق کانون معادل تقریبا 170 هکتار و در ژانویه 2017 بعنوان یک سال خشک معادل تقریبا 21 هکتاربود. که می‌تواند پتانسیل خوبی برای مهار ریزگرد در همین کانون باشد. ارتباط بین فراوانی رخداد گردو غبار با منشاء داخلی با فراوانی تجمعی احداث بندهای خاکی نشان داد که افزایش تعداد بندهای خاکی در این دو محدوده می‌تواند یکی از عوامل موثر بر فعال شدن کانون گردوغبار جنوب شرق اهواز باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بندهای خاکی؛ کانون گردو غبار جنوب و جنوب شرق اهواز؛ تصاویر ماهواره‌ای | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The role of water resources management as one of the factors contributing in the dust resource activity amplification in southern and southeast parts of Ahwaz | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Dargahian؛ Samaneh Razavi Zadeh؛ Sakineh Lotfi Nasab Asl | ||
| Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Constructed Earth dams in the watersheds of Ramhormoz and Shadegan have two destructive roles: First, they create new sources of dust production in the dry years, the second; they will activate the sources of dust production of the south and southern parts of Ahwaz by preventing the flow of seasonal flows, in wet years. In this study, regarding to the distribution of hydrological network, the study areas in which earth dams were constructed on the seasonal streams leading to the southern and southeast of the dust resources of Ahvaz, were identified and selected. In order to investigate the effects of Earth dams on the water flow of the rivers, long-term statistic data of the hydrometric and rain gauge stations which are located in Ramhormoz watershed were used. For this purpose, linear trend, slope of variation, significant and change points of climatic and hydrologic parameters of precipitation and flow rate were investigated using Mann- Kendall graphical method. Due to the lack of access to the information in the Shadegan study area, the location of the Earth Dams on the seasonal streams of the northeast of the dust resources was identified through Google Earth and the year of their construction was achieved through the study of Landsat satellite imagery in January. Due to the large number and small sized Earth Dams, variation in their surface water levels were estimated using visual interpretation of 5, 7, and 8 Landsat satellite imagery, and analyzed using Arc GIS software In the study area, based on the drought index, the years of drought and wet were identified and the results showed that the linear trend of time series of the flow rate and rainfall has been decreased both, however, the slope of decreasing trend in the time series of the flow rate has been more and significant. In addition, the results of the study showed that some of the earth dams, especially in Ramhormoz area, were destructed and filled with the sediment and, in other sections, the variation in the level of water collected behind them follow the drought and wet conditions so that the area of the water zone in January 2016 as a wet year, in 21 Earth Dams in the northeast of the dust resources was approximately 21 hectares and, in January 2017, as a dry year, was approximately 21 hectares, which can be a good potential for controlling the dust in this resources. The relationship between the frequency of dust events with the internal origin and the cumulative frequency of constructed Earth Dam showed that the increasing the number of Earth Dams in these two areas could be one of the factors affecting the activation of dust resources in southwest of Ahwaz. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Earth Dams, dust resources, South and Southeast of Ahwaz, satellite images | ||
| مراجع | ||
|
-ابوالحسنی، نوشین، صیادی، محمد حسین، 1390 اثرات منفی زیست محیطی سد سازی و راهکارهای کاهش آن، اولین کنفرانس ملی عمران و توسعه، زیبا کنار، ایران، اسفند 1390 - پیری حلیمه، 1390، ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث سد چاه نیمه چهارم در زابل، پاییز و زمستان 1390 , دوره 3 , شماره 5 ; ص 145 – 163. - سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، اداره کل زمین شناسی و اکتشافات معدنی اهواز، شناسایی کانونهای منشاء گردوخاک در استان خوزستان، 1394. -شبانکاری، مهران، حلیبیان، امیر حسین1389، بررسی اثرات زیست محیطی دریاچه سدزاینده رود، مجله علمی پژوهشی انسان و محیط ، دوره 8 شماره 1 ص 42-29. -زنگی دارستانی منصوره، عباس نژاد، احمد (1395) ارزیابی اثرات زیست محیطی سد صفارود رابر بر مناطق پایین دست، فصلنامه زمین شناسی محیط زیست ، سال دهم، شماره 37 ص.68-57. - فرج‌زاده، منوچهر؛ مدنی لاریجانی، کاوه ؛ مساح بوانی علیرضا ؛ داوطلب ،رحمان، (1394) اثر تغییر اقلیم بر اطمینان‌پذیری تأمین آب پایین‌دست سد کرخه و راهکارهای سازگاری با آن ، نشریه حفاظت منابع آب و خاک، سال سوم، شماره سوم، بهار 1393.ص 63-49. -مرادی، محراب؛ ساداتی پور، سید محمد تقی؛ شریفلو ، ناصر، منصور؛ زعیم دار، مژگان، (1389) بررسی اثرات زیست محیطی سد پلرود و ارائه راهکارهای کاهنده جهت کاهش اثرات. مجله پژوهشهای علوم و فنون دریـایــی دوره پنجم. شماره 2، ص 44-30. -مهاجری، سید حسن؛ نجیبی، سید محمد امین؛ شهرکی، مهدی. (1395). مروری بر روش های حفاظت محیط زیست در پروژه های سد سازی، فصلنامه علمی تخصص مهندسی و مدیریت ساخت دوره 1، شماره 2، ص24-20. -گزارش توفانهای گردوخاک غرب و جنوب غرب کشور علل، منشأ، کانونها و پیش بینی وضعیت آینده، مرکز پژوهش ها مجلس شورای اسلامی، خرداد 1396. گزارش مطالعات خاکشناسی اجمالی بخشی از اراضی جنوب اهواز، 1372 ، نشریه فنی شماره 888 .موسسه تحقیقات خاک و آب، -گزارش مطالعات اجمالی خاکشناسی اراضی شمال شادگان، 1374، نشریه فنی شماره 936، موسسه تحقیقات خاک و آب. - گزارش مطالعه کانون گردو غبار جنوب شرق اهواز، 1395، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. -گزارش مقدماتی تاثیر طرحهای آبخیزداری بر کنترل سیلاب، رعیت پیشه، امیر، 1388 -مجموعه گزارشات مطالعاتی و ارزیابی آبخیزداری خوزستان، 1388،اداره مطالعات و ارزیابی اداره کل منابع طبیعی استان خوزستان. -مهدی آبادی، منیژه، 1393، سد سازی و عوارض زیست محیطی آن، دومین کنفرانس مخاطرات ملی محیط زیست زاگرس، تهران سازمان حفاظت محیط زیست 24 اسفند ماه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 470 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 398 |
||