اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات286
تعداد نشریات سازمان84
تعداد شماره‌ها2,829
تعداد مقالات32,098
تعداد مشاهده مقاله40,863,558
تعداد دریافت فایل اصل مقاله18,113,143
یمانی, مجتبی, صمدی, احمد. (1397). تأثیر شیب و شبکه آبراهه ها بر شکل‌گیری انواع خاک‌ها، مطالعه موردی حوضه آبخیز شازند-اراک. سامانه مدیریت نشریات علمی, 6(1), 49-61. doi: 10.22092/lmj.2018.117168
مجتبی یمانی; احمد صمدی. "تأثیر شیب و شبکه آبراهه ها بر شکل‌گیری انواع خاک‌ها، مطالعه موردی حوضه آبخیز شازند-اراک". سامانه مدیریت نشریات علمی, 6, 1, 1397, 49-61. doi: 10.22092/lmj.2018.117168
یمانی, مجتبی, صمدی, احمد. (1397). 'تأثیر شیب و شبکه آبراهه ها بر شکل‌گیری انواع خاک‌ها، مطالعه موردی حوضه آبخیز شازند-اراک', سامانه مدیریت نشریات علمی, 6(1), pp. 49-61. doi: 10.22092/lmj.2018.117168
یمانی, مجتبی, صمدی, احمد. تأثیر شیب و شبکه آبراهه ها بر شکل‌گیری انواع خاک‌ها، مطالعه موردی حوضه آبخیز شازند-اراک. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1397; 6(1): 49-61. doi: 10.22092/lmj.2018.117168

تأثیر شیب و شبکه آبراهه ها بر شکل‌گیری انواع خاک‌ها، مطالعه موردی حوضه آبخیز شازند-اراک

مدیریت اراضی
مقاله 5، دوره 6، شماره 1، شهریور 1397، صفحه 49-61    اصل مقاله (1.18 M)
نوع مقاله: فنی ترویجی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/lmj.2018.117168
نویسندگان
مجتبی یمانی1؛ احمد صمدی* 2
1استاد دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران .
2دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مخاطرات محیطی، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران، تهران ایران.
چکیده
تکامل خاک متأثر از عوامل پنج‌گانه اقلیم، پی سنگ، پستی‌وبلندی، موجودات زنده و زمان است، توپوگرافی به علت به وجود آوردن محیط­های اقلیمی کوچک و متفاوت، با تأثیر بر روی روابط رطوبتی خاک، تنوع پوشش گیاهی در شیب­های شمالی و جنوبی و شدت جابه‌جایی مواد به‌وسیله فرسایش و همچنین انتقال مواد به شکل غلطان و محلول، موجب تکامل پروفیل خاک می‌شود. هدف این تحقیق ایجاد ارتباط بین ژئومورفولوژی و کاربری اراضی در بخش کشاورزی است. استفاده از پارامترهای ژئومورفولوژی برای کمک در طبقه‌بندی­های کوچک مقیاس خاک، هدف دیگر این کار است. روش کار در این تحقیق بر ارتباط بین تیپ لندفرم‌ها و ارتباط آن‌ها با خاک تأکید دارد. برای این منظور از ارتباط بین نقشه خاک منطقه (تهیه‌شده توسط موسسه خاک و آب) با شرایط ژئومورفولوژی حاکم استفاده ‌شده است. پارامترهای در نظر گرفته‌شده در این تحقیق؛ شیب، جهت شیب، شبکه زهکشی و مخروط افکنه‌ها است. ابتدا نقشه‌های مربوط به پارامترهای ژئومورفولوژی بیان شده، در محیط GISتهیه‌شد، سپس با انطباق این نقشه‌ها با نقشه طبقات خاک از طریق ابزارهای زمین‌آمار در محیط Arc map، ارتباط بین عوامل شیب، هیدرولوژی و مخروط افکنه‌ها با خاک به‌صورت زیر به دست آمد: 1. با کاهش شیب درجه کیفت خاک بهبودیافته است. 2. خاک در سطح مخروط افکنه‌ها از رأس مخروط به سمت قاعده دارای مواد و ترکیبات مناسب‌تری جهت کشت می‌باشد. 3. مکان به هم پیوستن رودخانه های درجه 3 و بالاتر، محل شکل‌گیری خاک‌های درجه 2 باقابلیت کشاورزی مناسب است. 4. تنها محدودیتی که در اراضی پایین‌دست و انتهای مخروط افکنه‌ها نسبت به مکان‌های دیگر بیشتر به چشم می‌خورد، محدودیت رطوبت است.5. خاک های درجه 1 در مناطق با زهکشی عمودی و شیب کم مکان‌یابی شد.
کلیدواژه‌ها
ژئومورفولوژی؛ شازند؛ شیب؛ طبقات خاک؛ کاتنا؛ هیدرولوژی
عنوان مقاله [English]
Effects of slope and drainage network on soil formation: A case study of Shazand watershed in Arak
نویسندگان [English]
Mojtaba Yamani1؛ Ahmad Samadi2
1Professor of Geography at Tehran University.
2university of Tehran- Faculty of Geography -Natural Group-Field of environmental hazards
چکیده [English]
Soil maturation is affected by the the five factors of climate, bedrock, topography, living organisms, and time. Topography, as the most important factor involved, contributes to the maturation of soil profiles through creating micro-climatic environments that, in turn, affect soil-water relations, diversity in vegetative cover along the northern and southern stretches, intensity of soil erosion, and transport of rolling boulders or suspended materials. The present study was conducted to achieve a two-fold objective: to unravel the likely relations between geomorphology and agricultural land use, and to exploit geomorphological parameters as ancillary tools in small-scale soil classification without the need for soil sampling. The methodology used is based on the relationships among landform types and their relations with soil. For this purpose, use was made of the relationship between the soil map of the study region (prepared by the Institute of Soil and Water) and the dominant geomorphological parameters including slope, aspect, drainage network, and alluvial fan. Initially, the geomorphology maps of the relevant parameters were prepared in the GIS environment before they were mapped onto those of soil classes using geostatistical tools in the Arc map environment in order to derive the following relationships between soil and each of the slope, hydrology, and alluvial fan parameters: 1) soil quality improves with reducing slope, 2) soil materials and compounds improve in quality for cultivation with increasing depth from the cone tip toward the base of the alluvial fans, 3) more cultivable soils of grade II are observed at the joints of rivers of grade 3 or higher, 4) downstream stretches and alluvial fan ends are dominated by soil with only moisture limitation, and 5) grade I soils are located in areas with low slopes and vertical drainage.
کلیدواژه‌ها [English]
Shazand, Geomorphology, Soil classes, Hydrology, Slope, Catena
مراجع
  1. امیری نژاد علی‌اشرف و باقر نژاد مجید، 1376، اثرات توپوگرافی بر روی تشکیل و تکامل خاک‌های منطقه کرمانشاه، مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 28، شماره 3، صص 111-99.
  2. اولیایی حمیدرضا، 1390، مطالعه ژنتیکی و میکرومورفولوژی خاک‌های یک کاتنا در منطقه یاسوج (مطالعه موردی: منطقه دشت روم)، نشریه آب‌وخاک (علوم و صنایع کشاورزی)، دوره 26، شماره 2، صص 439-427.
  3. جعفری، محمد و سرمدیان، فریدون، 1391، مبانی خاک‌شناسی و رده‌بندی خاک، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
  4. سلاجقه، علی؛ جعفری، محمد؛ سرمدیان، فریدون، 1381، «مطالعه خاک‌شناسی منطقه طالقان با استفاده از روش زمین‌شناسی»، مجله منابع طبیعی ایران، دوره 55، شماره 3، صص 243-123.
  5. رامشت، محمد حسین، شاه زیدی سمیه سادات. (۱۳۷۵)کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی(ملی، منطقه ای ، اقتصادی)، دانشگاه اصفهان،
  6. عرب، سعید؛ نادری خوراسگانی، مهدی؛ گیوی، جواد، 1387، تجزیه زمین‌نما و مدل‌سازی رقومی زمین با استفاده از سطوح ژئومرفیک در بخشی از کوه‌های زاگرس مرکزی، پژوهش کشاورزی، دوره 8، شماره 4، صص 89-75.
  7. کردوانی پرویز، 1387، «جغرافیای خاک‌ها»، چاپ دهم، انتشارات دانشگاه تهران.
  8. کریم پور ریحان مجید، مشهدی ناصر و علوی پناه سید کاظم. (1381)«بررسی رابطه رخساره‌های ژئومرفولوژی و خصوصیات فیزیکوشیمیایی بارده‌بندی خاک در حاشیه پلایای سمنان». 81-97.‎
  9. کورتنی، ف.م؛ ترودگیل، س.ت، 1388، مقدمه‌ای بر علوم خاک: برای کارشناسان علوم طبیعی و مهندسی، ترجمه عباس پاشایی، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
  10. معینی، ابوالفضل؛ جعفری، محمد؛ سلاجقه، علی؛ فیض نیا، سادات، 1385، بررسی امکان استفاده از روش زمین‌شناسی برای مطالعات خاک در منابع طبیعی، دوره 32، شماره 39، صص 88-83.
  11. نقشه خاک منطقه، تهیه شده توسط موسسه خاک و آب کرج، 1367.
  12. Jacobs, P. M., Konen, M. E., & Curry, B. B. 2009. Pedogenesis of a catena of the Farmdale–Sangamon Geosol complex in the north central United States. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 282(1), 119-132.
  13. Kerry, R., & Oliver, M. A. 2011. Soil geomorphology: Identifying relations between the scale of spatial variation and soil processes using the variogram. Geomorphology, 130(1), 40-54.
  14. Kneisel, C., Emmert, A., Polich, P., Zollinger, B., & Egli, M. 2015. Soil geomorphology and frozen ground conditions at a subalpine talus slope having permafro
  15. Moonjun, R., Shrestha, D. P., Jetten, V. G., & van Ruitenbeek, F. J. 2017. Application of airborne gamma-ray imagery to assist soil survey: A case study from Thailand. Geoderma, 289, 196-212.
  16. Murphy, B., & Duncan, D. 2015. Interaction of time sequences and geomorphology in the soils of the Lower Macquarie River plain in south eastern Australia. Quaternary International, 365, 60-73.
  17. 1Phillips, J. D., & Marion, D. A. 2007. Soil geomorphic classification, soil taxonomy, and effects on soil richness assessments. Geoderma, 141(1), 89-97.
  18. Sewerniak, P., Jankowski, M., & Dąbrowski, M. 2017. Effect of topography and deforestation on regular variation of soils on inland dunes in the Toruń Basin (N Poland). CATENA, 149, 318-330.
  19. Schaetzl, R. J., & Thompson, M. L. 2015. Soils. Cambridge University Press.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 465
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 723


counter
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب