1بخش تحقیقات علوم چوب و فرآوردههای آن، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور- بخش تحقیقات علوم چوب و فرآورده های آن
3عضو هیئت علمی بخش تحقیقات علوم چوب و فرآوردههای آن، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
4عضو هیات تحریریه
5کارشناس بخش تحقیقات علوم چوب و فرآوردههای آن
چکیده
کاج تدا ( Pinus Teada L. ) از سوزنیبرگانی است که طی حدود چهل سال گذشته در ایران کشت شده و بهعنوان یک منبع چوبی الیاف بلند جهت تولید کاغذ و صنایع چوب مورد توجه است. با توجه به نقش مقاومت مکانیکی در ویژگیهای ساختمانی، این تحقیق، بهمنظور تعیین مقاومتهای مکانیکی این گونه چوبی و تعیین امکان استفاده از آن در صنایع چوب انجام شد. جهت اجرای طرح محلهای مختلف کاشت گونه کاج تدا از نظر تراکم و رویش مناسب مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه دو منطقه از استانهای گیلان و مازندران مناسب برای اجرای طرح تشخیص داده شد و نمونهبرداری و اندازهگیری خواص مکانیکی چوب کاج تدا در این دو منطقه با رعایت آییننامه D143-94 استاندارد ASTM در دو حالت سبز (تر) و خشک اندازهگیری شد. برای تعیین تأثیر عوامل منطقه رویش، رطوبت و ارتفاع تنه دادههای حاصل از آزمایشهای مختلف با استفاده از روش آزمون فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با استفاده از گروهبندی دانکن گروهبندی شدند. نتایج تجزیه و تحلیل آماری میانگین مقاومتهای مکانیکی نشاندهنده این است که کاج تدا رویشگاه گیلان با توجه به داشتن وزن مخصوص 37/0 گرم بر سانتیمتر مکعب بالاترین مقدار و دارای مقاومتهای مکانیکی بالاتری نسبت به کاج تدا رویشگاه مازندران با وزن مخصوص 36/0 گرم بر متر مکعب بوده است. اما در مقایسه نتایج آزمایشهای آزمایشگاه ملی صنایع چوب آمریکا (USDA) بر روی کاج تدا از منطقه آمریکا رویشگاه اصلی این گونه (مدولالاستیسیته (11165)، مدول گسیختگی (56/64)، مقاومت به فشار موازی الیاف (24/37) و برش موازی الیاف (88/7) مگاپاسکال) با میانگین نتایج آزمایشهای انجام شده در ایران (مدولالاستیسیته (5/4805)، مدولگسیختگی (74/43)، مقاومت به فشار موازی الیاف (95/23) و برش موازی الیاف (17/8) مگاپاسکال) ملاحظه گردید و مشخص شد که مقاومتهای این گونه در رویشگاه اصلی کاج تدا (امریکا) بیشتر ایران است.
The mechanical properties of Pinus taeda L. wood growing in different
regions of Caspian forests
نویسندگان [English]
Fardad Golbabaei1؛ Hossein Hosseinkhani2؛ Abolfazl Kargarfard3؛ Amir Nourbakhsh4؛ Reza Hajihassani5
1Wood and Forest Products Science Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands,
Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO) P.O. Box 13185-116, Tehran, Iran
2Wood Science & Forest Products Research Division
Research Institute of Forests & Rangelands Tehran, Iran
3Wood and Forest Products Science Research Division, Research Institute of Forests and
Rangelands, Tehran, Iran,
4Wood and forest products division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Resear
5PhD, Wood and forest products division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]
The major engineering properties of Pinus taeda L. wood growing in different regions of Caspian forests (North of Iran) was determined. Test materials were selected randomly from Pinus teada tree plantation and the test specimens were prepared according to ASTM D-143 standard. Mechanical and physical properties were measured on both green and air-dried samples (12% moisture content). The results of the measurement were statistically analyzed based on randomized block design and factorial experiment. The influence of specimen locations at different stem heights was examined. Based on the results of this study, statistically significant difference of the measured properties was not observed between the samples collected from different regions. Toughness was not influenced by moisture content, but the compression strength perpendicular to the grain of wet and air-dry specimens was not similar. Mechanical properties of Pinus teada wood grown in Iran is generally of lower quality compare to those in their original habitat.
کلیدواژهها [English]
Pinus taeda, PHYSICAL, mechanical, properties
مراجع
- حبیبی، م.، حسینزاده، ع.، فامیلیان، ح. و حسینخانی، ح.، 1381. بــررسی رونـد تغییرات ابعـاد االیـاف گونـه کاج الداریکا. تحقیقات علوم چوب وکاغذ ایران. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره انتشار 293.
- طباطبایی، م. و ترور، ف.، 1349. بررسی مقایسهای دو گونه کاج در ایران، نشریه دانشگاه تهران. شماره 17، دانشکده جنگلداری.
- گلبابایی، ف.، جهان لتیباری، ا.، حسینزاده، ع.، سپیدهدم، ج. و نوربخش، ا.، 1377. بررسی ویژگیهای کاربردی خمیر کاغذ کرافت از کاج الداریکا. تحقیقات علوم چوب وکاغذ ایران. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره انتشار 182.
- Cole، D.E.; Zobel، B.J. and Roberds، J.H.، 1966. Slash، loblolly and longleaf pine in a mixed natural stand.A comparison of their wood properties، pulp yield and paper properties. Tappi 49:161-166.
- Franklin، G. L. (1954). A rapid method of softening wood for tropical woods 88، 35-6
- Jackson، A. B. and Dallimore، W. (1948). A Handbook of coniferae.
- Jim L. Bowyer، Rubin Shmulsky and John G. Haygreen، 2002. Forest products and wood science an introduction، 4 th.،
- McMillan، W. B. (1968). A study in the comparative lengths of tracheids of red spruce grown under
- ree a and suppressed conditions. J. for. 23، 34-42.
- Palmer،E.R.، Gibbs،J.A.،1967. The pulping characteristics of Pinus caribaea from Sabah. Tropical prod. Ins. Report L 12.
- Zobel، B. J. (1976). Wood properties as affected by changes in the wood supply of southern pines. Tappi: 59 (4): 126-128.