| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,029 |
| تعداد مقالات | 33,886 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,255,515 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 60,378,312 |
شناسایی و تحلیل مهم‌ترین عوامل موثر بر کوچ زودهنگام و بهنگام در عشایر طایفه شش بلوکی | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| مقاله 16، دوره 25، شماره 2، مرداد 1397، صفحه 399-416 اصل مقاله (286.88 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2018.116852 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محمد رضا حبیبیان* 1؛ حسین بارانی2؛ احمد عابدی سروستانی2؛ عادل سپهری3 | ||
| 1دانشجوی دکترای علوم مرتع دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه مرتع، آبخیزداری و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
| 3استاد، گروه مرتع، آبخیزداری و شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
| چکیده | ||
| به منظور شناسایی و تحلیل مهم‌ترین عوامل موثر بر کوچ زودهنگام و بهنگام به مراتع ییلاقی در زیست‌بوم عشایر قشقایی (طایفه شش بلوکی) در سال 1394، اقدام به نمونه آماری به تعداد 405 خانوار از گروه بهره‌برداران عشایری و نیز 45 نفر از گروه کارشناسان مطلع و خبره در زمینه کوچ و مدیریت چرای دام در استان‌های فارس و بوشهر شد. روش تحقیق، پیمایش توصیفی و تحلیلی و ابزار تحقیق پرسشنامه همراه با مصاحبه بود. در این تحقیق نظرات دو گروه آماری در قالب طیف (پنج گزینه‌ای) لیکرت جمع‌آوری شد و سپس از طریق آزمون‌های پارامتریک و ناپارامتریک از جمله: آنالیز تجزیه واریانس، u مان ویتنی، کروسکال والیس مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین نظرات کارشناسان و بهره‌برداران از نظر اولویت عوامل موثر، تفاوت معنی‌داری (01/0p<) وجود دارد. به طوری که کارشناسان مهم‌ترین عوامل موثر بر کوچ زودهنگام را به ترتیب اولویت: ناکافی بودن علوفه در مراتع قشلاقی، گرمای زودرس در قشلاق، کاهش بارندگی و خشکسالی‌های پی در پی، نداشتن پروانه چرا در قشلاق و از بین رفتن مراتع میان‌بند نسبت به بقیه عوامل می‌دانند در حالی که بهره‌برداران مهم‌ترین عوامل موثر بر کوچ زودهنگام را به ترتیب اولویت: کاهش بارندگی و خشکسالی‌های پی در پی، نداشتن پروانه چرا در قشلاق، ناکافی بودن علوفه در مراتع قشلاقی، کمبود امکانات و خدمات بهداشتی در مسیر کوچ از قشلاق به ییلاق و رقابت در رسیدن و بهره‌برداری از مراتع ییلاقی بین بهره‌برداران ذیحق نسبت به بقیه عوامل می‌دانند. همچنین کارشناسان مهم‌ترین عوامل موثر بر کوچ بهنگام را به ترتیب اولویت: تعیین تاریخ کوچ از سوی دولت با هماهنگی بهره‌برداران، برقراری اتراقگاه‌های موقت از سوی دولت در مسیر کوچ عشایر از قشلاق به ییلاق، کنترل گیاه بهمن در قشلاق از طریق اصلاح مراتع، گماشتن قرقبان برای مراتع ییلاقی و حمایت دولت از طریق تامین علوفه نسبت به بقیه عوامل می‌دانند در حالی که بهره‌برداران مهم‌ترین عوامل موثر بر کوچ بهنگام را به ترتیب اولویت: وجود علوفه مرغوب در قشلاق، حمایت دولت از طریق تامین علوفه، نبودن رقابت در رسیدن و بهره‌برداری از مراتع ییلاقی بین بهره‌برداران ذیحق، وجود مقدار زیاد علوفه در مرتع قشلاق و کافی بودن آب در قشلاق نسبت به بقیه عوامل می‌دانند. ضمناً در این تحقیق مشخص شد که بین نظرات کارشناسان همبستگی معنی‌داری (01/0p<) وجود دارد ولی بین نظرات بهره‌برداران(تیره‌ها و بنکوهای عشایری مورد بررسی) همبستگی معنی‌داری وجود ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کوچ زودهنگام؛ کوچ بهنگام؛ چرای زودرس؛ مراتع ییلاقی؛ طایفه شش بلوکی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Identification and analyzing the most important factors affecting early and well-timed migration in Shesh-Bolooki nomad tribe | ||
| نویسندگان [English] | ||
| seyed Habibian1؛ Hosein Barani2؛ Ahmad Abedi Sarvestani2؛ Adel Sepehri3 | ||
| 1Ph.D. Student of Rangeland Science, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran | ||
| 2Associate Professor, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran | ||
| 3Associate Professor, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Data gathering was done using 405 respondents from nomads and also 45 respondents from well-skilled and knowledgeable experts regarding migration and livestock grazing management in Fars and Bushehr provinces with the aim of identification and analyzing the most important factors affecting early and well-timed migration toward summer rangelands in Qashqai nomad (Shesh-Bolooki tribe) ecosystem in 2015. Descriptive and analytic methodology was applied using questionnaire and interview methods. In this study, the views of two respondent groups were assessed using Likert scale (five ordered response levels). Then, they were compared through parametric and non-parametric tests including analysis of variance, Mann–Whitney U and Kruskal–Wallis tests. The results showed that there was a significant difference between experts and beneficiaries views with regard to the priority of factors (P<0.01). Based on experts’ views, the lack of enough forage in winter rangelands, early warm weather in winter rangelands, decreasing of precipitation and consecutive droughts, not having grazing license in winter rangelands and degradation of migration route were the most important factors affecting early migration. However, according to the beneficiaries’ views, reduced precipitation and consecutive droughts, not-having grazing license for winter rangelands, lack of enough forage in winter rangelands, lack of health facilities and services on the way from winter rangelands to summer rangelands and competing to reach summer rangelands among the beneficiaries, were introduced as the most important factors affecting early migration. Based upon the experts views, determining migration time by the government in coordination with beneficiaries, establishment of temporary settlements on the way between summer and winter rangelands, controlling the Stipa capensis species in winter rangelands through rangeland improvement plans, assigning rangers for summer rangelands and government support through providing supplementary forage were among the most important factors affecting well timed migration. According to the beneficiaries’ views, existing of suitable forage in winter rangelands, government support through supplementary forage provision, lack of competition between beneficiaries on reaching and exploiting summer rangelands, existing of enough forage in winter rangelands and having enough drinking water in winter rangelands rangelands In this research, it was found that there is a significant correlation between experts views (P <0.01); however, no significant correlation was found between the beneficiaries views. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Early migration, timely migration, premature grazing, summer rangelands, Tribe of Shesh-Bolokii | ||
| مراجع | ||
|
- جوری، م ح. ١٣٧٨. بررسی اقتصادی - اجتماعی چرای زودرس در مراتع ییلاقی غرب مازندران. مطالعه موردی: مراتع ییلاق جواهر دره رامسر. دانشگاه تربیت مدرس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. - زندرضوی، سیامک . 1371. ایلات و عشایر کرمان: ادامه روند کوچ یا اسکان. نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 2: 130 -112. - صباحی، ا. 1379. نقش مدیریت چرا و زمان‌بندی کوچ عشایر در طرح تعادل دام و مرتع، گزارش فنّی، اداره کل منابع طبیعی استان فارس. - عابدی سروستانی، ا. 1393. واکاوی کوچ زودرس بهاره عشایر استان فارس. تحقیقات جغرافیایی، 29(4): 27-42. - عطری، م. ١٣٧٣. تفسیر اثرات چرای زودرس در تخریب مراتع. نشریه جنگل و مرتع، 22:. - قنبری، ع. ۱۳۶۷. مشکلات زندگی عشایری . فصل نامه کوچ. شماره ۵. - قنبری، ی. ۱۳۸۰. ارزیابی اثرات اجرای طرح کنترل ورود دام از مناطق قشلاقی به مراتع ییلاقی در استان اصفهان. چکیده مقالات اولین همایش ملی تحقیقات مدیریت دام و مرتع. ٤٠٠ ص. - کردوانی، پ. ۱۳۷۱. مراتع مسائل و راه حل‌های آن. انتشارات دانشگاه تهران. ٥٩٤ ص. - محمدی گلرنگ، ب.، 1373. بررسی تغییرات پوشش گیاهی حوزه سد امیرکبیر(کرج) طی 20 سال گذشته(1352-1372 .(پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گرگان. - مقدم، م. ر. ۱۳۷۷. مرتع و مرتعداری. انتشارات دانشگاه تهران، ایران،٤٧١ ص. - مهرابی، ع. ۱۳۶۹. اسکان عشایر و مسأله مراتع. مجموعه مقالات سمینار استراتژی توسعه زندگی عشایر. شیراز. - میلادفر، ح.، بارانی، ح.، جولایی، ر. و ریاضی فر، پ. 1389. بررسی و تعیین اندازه واحدهای بهره‌برداری مرتعی بر پایه بهره‌وری اقتصادی و پایداری اجتماعی، نشریه مرتع و آبخیزداری، منابع طبیعی ایران،13(1): 119 -114. - Grahen, R., 2008. The Paradox of Pastoral Vulnerability: From Poverty to Power. Oxford: Oxfam. - Harrington, G. N, Wilson, A. D, and Young, M. D., 1984. Management of Australia’s Rangelands, Commonwealth Scientific and Industrial Research Organization, 347 p. - Holechek, J. L, Pieper, R. D, Herbal, C. H. and Hall, P. P, 2004. Range Management (Principles and Practices). Prentice Hall, USA, 607p. - Liang, Y., Han, G., Zhou, H., Zhao, M., Snyman, H.A., Shan, D. and Havstad, K. M., 2009. Grazing intensity on vegetation dynamics of typical steppe in northeast inner Mongolia. Rangeland Ecological Management, 62: 328- 336 - McIntyre, S. and Lavorel, S., 2001. Livestock grazing in sub-tropical pastures: steps in the analysis of attribute response and plant functional types. Journal of Ecology, 89: 209- 226. - Milchunas, D.G. and Lauenroth, W.K., 1993. Quantitative effects of grazing on vegetation and soils over a global range of environments. Ecological Monographs, 63: 327-366. - Nori, M. 2007. Mobile livelihoods, patchy resources & shifting rights: Approaching pastoral territories. Working Draft for Discussion. International Land Coalition, 24p. - Val, E. D. and Crawley, M. J., 2005. Are grazing increaser species better tolerators than decreasers? An experimental assessment of defoliation tolerance in eight British grassland species. Journal of Ecology, 93: 1005–1016. - Valentine, J. F., 2001. Grazing Management. University of San Francisco, USA. 659 p. - Walker, J. W. and Hodgkinson, K.C., 2000. Grazing management: new technologies for old problems. Proceedings of the International Rangeland Congress, CSIRO, 424-430 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,280 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 553 |
||