جعفری, علی اشرف, نصرتی نیگجه, محمد, حیدری شریف آباد, حسین. (1382). بررسی عملکرد علوفه، صفات مورفولوژیکی و صفات کیفی در 18 رقم و اکوتیپ یونجه زراعی Medicago sativa در شرایط مطلوب و تنش خشکی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(1), 63-103. doi: 10.22092/ijrfpbgr.2003.115991
علی اشرف جعفری; محمد نصرتی نیگجه; حسین حیدری شریف آباد. "بررسی عملکرد علوفه، صفات مورفولوژیکی و صفات کیفی در 18 رقم و اکوتیپ یونجه زراعی Medicago sativa در شرایط مطلوب و تنش خشکی". سامانه مدیریت نشریات علمی, 11, 1, 1382, 63-103. doi: 10.22092/ijrfpbgr.2003.115991
جعفری, علی اشرف, نصرتی نیگجه, محمد, حیدری شریف آباد, حسین. (1382). 'بررسی عملکرد علوفه، صفات مورفولوژیکی و صفات کیفی در 18 رقم و اکوتیپ یونجه زراعی Medicago sativa در شرایط مطلوب و تنش خشکی', سامانه مدیریت نشریات علمی, 11(1), pp. 63-103. doi: 10.22092/ijrfpbgr.2003.115991
جعفری, علی اشرف, نصرتی نیگجه, محمد, حیدری شریف آباد, حسین. بررسی عملکرد علوفه، صفات مورفولوژیکی و صفات کیفی در 18 رقم و اکوتیپ یونجه زراعی Medicago sativa در شرایط مطلوب و تنش خشکی. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1382; 11(1): 63-103. doi: 10.22092/ijrfpbgr.2003.115991
بررسی عملکرد علوفه، صفات مورفولوژیکی و صفات کیفی در 18 رقم و اکوتیپ یونجه زراعی Medicago sativa در شرایط مطلوب و تنش خشکی
1عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، صندوق پستی 116-13185
2دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد جیرفت
چکیده
بهمنظور مقایسه عملکرد علوفه و ارتباط آن با صفات مورفولوژیکی و کیفی در یونجه زراعی، 18 رقم و اکوتیپ داخلی و خارجی در شرایط مطلوب و تنش خشکی با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1379 و1380 در مجتمع تحقیقات البرز کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. عملکرد علوفه خشک، تاریخ گلدهی، وضعیت رشد در تابستان و زمستان، تراکم ساقه در واحد سطح، ارتفاع تاج پوشش، مقاومت به سرخرطومی یونجه، نسبت برگ به ساقه و درصد پروتئین و فیبرخام مورد اندازهگیری قرار گرفتند.
در شرایط مطلوب اختلاف بین ارقام و اکوتیپها برای تاریخ گلدهی، وضعیت رشد، درصد پروتئین و فیبرخام (در سال اول) و ارتفاع بوته، نسبت برگ به ساقه و عملکرد علوفه (در سال دوم) معنیدار بود. در تنش خشکی اختلاف معنیداری برای ارتفاع بوته (سال اول) و درصد پروتئین (سال دوم) در میان ارقام وجود داشت. در تجزیه مرکب دادهها، عامل زمان (سال) برای کلیه صفات در هر دو شرایط معنیدار بود ولی اثر متقابل رقم´ سال برای ارتفاع بوته و درصد فیبرخام فقط در شرایط مطلوب معنیدار بود، در مقایسه میانگین ارقام، یونجه یزدی و کانکریپ زودترین و هراتی و مراغه دیرترین تاریخ گلدهی را داشتند. ارقام همدانی، امریکا 2564 و سنت لویز 1009 در شرایط مطلوب و همدانی، فائو 2436 و هانترریور در شرایط تنش خشکی بیشترین ارتفاع بوته را دارا بودند. یونجه مراغه و امریکا 2564 بیشترین نسبت برگ به ساقه را به ترتیب در شرایط مطلوب و تنش خشکی دارا بودند. برای مجموع عملکرد علوفه سالیانه، اختلاف میان ارقام فقط در سال دوم معنیدار بود. برای مجموع دو سال، همدانی و فائو 2435 با متوسط عملکرد 7 تن و سیمرچنسکایا، فائو 2435 و نوماد با عملکرد 5/1 تن بیشترین علوفه خشک در هکتار را به ترتیب در شرایط مطلوب و تنش خشکی تولید نمودند. بهطورکلی، ارقام همدانی، هراتی، فائو 2433 و فائو 2436 برای شرایط مطلوب و ارقام قره یونجه، همدانی، نوماد، فائو 2435، هانترریور و سنت لویز 1529 برای زراعت دیم توصیه شدند. از نظر کیفیت علوفه، قره یونجه نسبت به یونجه همدانی از کیفیت بهتری برخوردار بود.
همبستگی فنوتیپی بین صفات در هر دو شرایط به نسبت پایدار بود. عملکرد علوفه و ارتفاع بوته با درصد پروتئین همبستگی منفی و با درصد فیبر همبستگی مثبت داشتند. ارتفاع بوته با عملکرد علوفه و وضعیت رشد زمستانه همبستگی مثبت و معنیدار داشت. نسبت برگ به ساقه با درصد پروتئین همبستگی مثبت و با صفات تراکم ساقه و ارتفاع بوته همبستگی منفی و معنیدار داشت.
Comparison of yield, morphological and quality traits of 18 ecotypes/varieties of alfalfa (Medicago sativa) under optimom and drougth stress conditions
نویسندگان [English]
A. A. Jafari1؛ M. Nosrati Nigjeh2؛ H. Heidari Sharifabad1
1Research Institute of Forests and Rangelands. P.O. Box, 13185-116, Tehran, Iran. Email: aajafari@rifr-ac.org
2Former postgraduate student of Islamic Azad University, Jiroft Branch
چکیده [English]
In order to evaluate dry matter yield and morphologic traits of 18 foreign and domestic ecotypes/varieties alfalfa (Medicago sativa), were planted in Alborz Research Center, Karaj, Iran. These ecotypes/varieties were evaluated under optimum and drought stress conditions using complete block design with three replications during 1999-2001. The data were collected and analyzed for forage dry matter yield, flowering date, summer growth score, winter growth score, stem density, plant height, leaf/stem ratio, insect resistance (Hyper postica Gyll), crude protein percent and crude fiber percent for mean of each year and combined over two years.
The results showed significant differences among ecotypes/varieties for, flowering date, summer growth score, crude protein and crude fiber percent in first year and for plant height, leaf/stem ratio and dry matter yield in the second year under optimum condition. In drought stress, the results showed significant differences for plant height (first year) and crude protein and summer growth score (second year). In combined analysis over two years, the effect of year was significant for all traits in both experiments. The genotype ´ year interaction effects were significant only for plant height and crude fiber under optimum condition. For flowering date Yazdi and Cankreep, were the earliest and Maraghah and Harati were the latest varieties under optomum condition. For plant height, Sent Luis1009, USA2564 and Hamadani under optomum and Hamadani, FAO2436 and hunter-river under drought stress had the higher plant height. For leaf/stem ratio Maraghah and US-2564 had the highest values under optomum and drought stress, respectively. For annual dry matter yield, Hamadani and FAO-2435, with an average of 7 ton/he/year and Simerchenskaia, FAO-2435 and Nomad with 1.5 ton/he/year had the higher forage production under optimum and drought stress conditions, respectively. In general, Hamadani, Harati, FAO2433, FAO2436 were suggested for cultivating under optimum condition and Hamadani, Gharah Youngeh, Hunterriver, Sent Luis1529 and Numad were suggested for dryland farming system. However, Gharah Youngeh had better quality than Hamadani.
Phenotypic correlation between traits were consistent over two coditions. Plant height and dry matter yield were negatively correlated with crude protein and positively correlated with fiber content. Plant height was positively correlated with winter growth and negatively with flowering date. Summer growth score was positively correlated with both dry matte yield and winter growth score. Leaf/stem ratio was positively correlated with crude protein and negatively with plant density and plant height.