1عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، بخش تحقیقات ژنتیک و فیزیولوژی
2عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی
چکیده
بررسی شرایط مناسب برای تکثیر گل محمدی (Rosa damascena) با مطالعه قابلیت ریشه زایی قلمه بعنوان مهمترین شرط موفقیت در تکثیر رویشی این گیاه آغاز گردید. در راستای هدف فوق به ازدیاد 55 ژنوتیپ از 80 ژنوتیپ جمع آوری شده این گیاه از سراسر کشور از طریق قلمه خشبی ساقه در ماسه اقدام گردیده مواظبتهای لازم از قبیل آبیاری و دفع علفهای هرز بعمل آمد. آزمایش دیگری با استفاده از آب شیر بجای ماسه برای ریشه دار نمودن 2 تا از ژنوتیپهای فوق در تاریکی و نیز در روشنایی انجام گرفت. تعداد زیادی از ژنوتیپهای مورد آزمایش توانایی ریشه زایی در ماسه را از خود نشان نداده و تنها 7 ژنوتیپ (کمتر از 13 درصد ژنوتیپها) به میزانهای 50، 24، 12، 10، 6، 5 و 5 درصد ریشه زایی داشتند. معهذا، ریشه زایی در آب و در شرایط تاریکی با موفقیت در هر دو ژنوتیپ انجام گرفت که در هیچکدام از آنها در ماسه ریشه زایی مشاهده نگردید. از این مطالعات می توان نتیجه گرفت که در بین ژنوتیپهای گل محمدی از نظر تکثیرپذیری و بخصوص ریشه زایی قلمه ها تنوع وجود دارد. علاوه بر عوامل داخلی که مربوط به ژنوتیپ گیاه می شود عوامل خارجی نیز نظیر محیط ریشه زایی و شرایط محیطی ممکن است بر ریشه زایی موثر باشند. بنابراین ادامه بررسی جهت انجام مطالعات دقیق بر روی عوامل داخلی بویژه اکسین های درونزادی داخلی گیاه و کنترل ژنتیکی آنها و عوامل خارجی موثر بر تولید ریشه های نابجا در گیاه ضروری می باشد.
عنوان مقاله [English]
Investigation of propagation and rooting ability in cuttings of Rosa damascena
نویسندگان [English]
seyed R. Tabaei-Aghdaei1؛ M. B. Rezaee2
1Research Institute of Forests and Rangelands P.O. Box 13185-116. Tehran. Iran
2Research Institute of Forests and Rangelands P.O. Box 13185-116. Tehran. Iran
چکیده [English]
Investigation on appropriate conditions for propagation of Rosa damascene was started with study of rooting in cuttings as a prerequisite to successful vegetative propagation. To do this an effort was made to propagate 55 out of 80 genotypes of this plant using stem cuttings in sand. Regular irrigation and weed control were also accomplished. Another experiment was carried out using tap water instead of sand culture for rooting of two of the above genotypes under dark or light with daily replenishment of water. Many of the tested genotypes did not root and only 7 genotypes showed rooting capacity with the rates of 50, 24, 12, 10, 6, 5, 5, and 5 percent in sand. However, rooting occurred successfully in both genotypes in tap water, none of which rooted in sand. It could be concluded from these studies that there is a wide variation in rooting potentiality between different genotypes. In addition to .the internal factors, which may differ according to genotype, external factors such as rooting media or environmental conditions can also affect rooting capability. Thus, the investigation is required to be continued in order to study the plant internal factors, their genetic control, and also external factors, which could affect adventitious root formation in the plant.