یونجه (Medicago sativa) از مهمترین گیاهان علوفهای است که چشم انداز مناسبی در زیر کشت بردن و استفاده از اراضی شور نشان میدهد. چهار لاین گلستان (20313)، فائو (2566)، سیستان و بلوچستان و همدانی اهر به عنوان لاینهای متحمل، حساس، نیمه متحمل و نیمه حساس به منظور تعیین تاثیر شوری بر روی رشد بعد از رفع شوری و در شرایط بدون تنش مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش در گلخانه با بازگشت از 5 سطح شوری اعمال شده و در سه تکرار با استفاده از طرح فاکتوریل در قالب طرح مزرعهای بلوکهای کامل تصادفی و در داخل گلدانهای حاوی پرلایت اجرا شد. جهت اجرای آزمایش از چین سوم لاینهای یونجهای که در طول دو چین قبلی در شرایط شور رشد کرده بودند، استفاده شد. بعد از برداشت چین دوم اقدام به شستشوی کامل محیط ریشه نموده و آبیاری تیمارها با محلول غذایی هوگلند آغاز و در طول دوره رشد از اعمال تیمارهای شوری خودداری شد. با آغاز گلدهی اقدام به برداشت بوتهها نموده و ارتفاع، تعداد پنجه در هر بوته، تعداد میانگره در ساقه اصلی، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه و وزن خشک اندام هوایی اندازه گیری شدند. بازگشت از شرایط تنش باعث ایجاد اختلافهای معنیدار در صفات مورد بررسی لاینها شد و اثرات متقابل میان لاینها و بازگشت از شرایط تنش در مورد تعداد پنجه، وزن خشک ساقه و اندام هوایی نیز در سطح 5 % معنیدار گردید. بیشترین میزان همبستگی با وزن خشک اندام هوایی مربوط به وزن خشک ساقه (925/0 (R2>بود. در تمام لاینها با افزایش شوری در طول دوره رشد چین اول و دوم، بازگشت در چین سوم بهتر انجام شد و لاینها عملکرد بهتری نسبت به شرایط بدون تنش ایجاد کردند. لاین فائو (2566) بیشترین توان بازگشت از دوره تنش را بر اساس صفات اندازه گیری شده نشان داد.
Alfalfa (Medicago sativa) is the most important forage crop which has a good situation for cultivating in saline soils. Four lines named, Golestan (20313), F.A.O (2566), Sistan and Baluchestan and Ahar Hamedani as a tolerant, susceptible, semi tolerant and semi susceptible lines, respectively, were used for evaluation of salinity effects on recovery growth after salinity stress and non stressed conditions. The experiment was conducted in perlyt filled pots in greenhouse which recovered after 5 salinity levels using 3 times replicated experiment in RCBD based factorial design. After second cutting the pots were leached with adequate distilled water and used Hoegland nutrition solution for irrigation. After flowering (third cutting) the height, tiller number per plants, internode number per main stem, leaf dry weight, stem dry weight and shoot dry weight were measured. Recovery after salinity stress showed significant differences in above mentioned characters. Line X Recovery interactions on tiller number per plant, stem dry weight and shoot dry weight were significant at 5% probability. Stem dry weight had the highest correlation to shoot dry weight (R2>0.925). Increasing salinity before second cutting leaded to better recovery and increased higher yield than control plants in all of the lines. F.A.O line (2566) showed the most recovery from stress based on measured characters.
کلیدواژهها [English]
Alfalfa, Salinity tolerance, Nutrient solutions, Recovery after salinity stress