3هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی و امور دام استان فارس(استادیار)
4هیأت علمی دانشگاه شیراز(استادیار)
5دانشگاه آزاداسلامی واحد مبارکه
چکیده
در این تحقیق با استفاده از ویژگیهای مورفولوژی و بررسی فلور ایران ، ترکیه و فلسطین گونه اسطوخودوس شناسایی گردید، این گونه با اسامی علمی Lavandula officinalis,Lavandulavera,Lavandula angustifolia شهرت دارد. بهترین روش تکثیر این گیاه با قلمه های برگدار به طول 8-5 سانتی متر از بوتههای 3-2 ساله مادری می باشد، استفاده از آکسین با غلظت ppm 5 به مدت 24 ساعت در دو هفته، ریشه زنی قلمه ها را نسبت به گروه شاهدتسریع نمود. قلمه های تیمار شده در اوایل هفته سوم و قلمه های تیمار نشده دراواخر هفته پنجم شروع به ریشهزنی کردند. تعداد 500 قلمه اسطوخودوس به روش فوق تهیه گردید، پس از سه ماه رشد و مراقبت از قلمه ها در گلخانه، قلمه های ریشه دار شده به محل اجرای طرح انتقال یافتند. اسیدیته خاک مزرعه خنثی و مقدار ازت خاک بسیار ناچیز بود، سپس مزرعه در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کرت بندی گردید، در هر کرت 15 قلمه ریشه دار کاشته شد، سیستم آبیاری قطره ای در مزرعه تعبیه شد، مقادیر 0، 50 ،100 ، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار نیترات آمونیوم 26 درصد به صورت سرک در سه نوبت و هر نوبت به فواصل 2 ماه با محاسبه مساحت هر کرت به مزرعه اضافه گردید، پس از گذشت پنج ماه برداشت به صورت نمونه برداری تصادفی ده بوته در هر کرت انجام گرفت،ارتفاع و قطر سایه گستر بوته ها اندازه گرفته شد، بوته ها از طوقه چیده شد، سپس وزن تر آنها اندازه گیری شد، پس از ده روز وزن خشک بو ته ها یادداشت شد، بوسیله دستگاه کلونجر اسانس بوته های خشک هر تیمار استخراج گردید.نتایج نشان داد وزن تر، وزن خشک، وزن خشک برگ و ساقه ، ارتفاع، قطر سایه گستر، قطر ساقه،تعداد شاخه ها و مقدار اسانس گیاه اسطوخودوس، با افزایش نیترات آمونیوم مصرفی افزایش یافت. نتایج نشان داد بهترین رشد در تیمارKg/ha 200-150 مشاهده شد و حداکثر اسانس مربوط به تیمار200-150 کیلوگرم در هکتار نیترات آمونیوم بود،گرچه ازت مستقیماً در ترکیبات دارویی اسطوخودوس وجود ندارد اما چون ازت جزء مهمی از ملکول کلروفیل است، لذا هرچه عرضة ازت بیشتر گردد برگها بزرگتر شده وسطح کربن گیری زیادتر شده و ساخت مواد هیدروکربنه بدنبال آن منجر به افزایش محصولات این گیاه شده و از طرفی با افزایش سطح برگ تعداد کرکهای ترشح کننده اسانس این گیاه زیادتر شده و متعاقب آن مقدار اسانس استخراجی زیاد تر می گردد، البته مقدار ازت مصرفی حد آستانه ای دارد و افزایش بیش از حد کود های ازته منجر به کاهش معیارهای مذکور خواهد شد،در تیمار Kg/ha 150 بوته ها زودتر به گل نشستند بدلیل اهمیت دارویی و صنعتی بیشترگلها،توصیه می گردد مقدار مصرفی کودهای ازته Kg/ha 150 باشد.
Study of changes in some vegetatien behaviors and essential oil amount in Lavander(Lvandula officinalis) in response to different levels of ammonium nitrate
نویسندگان [English]
Sh. Mardani nezhad1؛ B. Kholdebarin2؛ Y.A. Saadat3؛ A. Moradshahi4؛ M. Vazirpour5
1Mobarakeh,Azad Un
2Ph.D., prof.of Biol, Shiraz Un
3Ph.D., Research Center for Agriculture of Natural Resources FARS Province
4Ph.D., Assist.prof of Biol.Shiraz Un
5Mobarakeh,Azad Un
چکیده [English]
In this project, Lavander species was identified by with study of morphological characteristics and flora of Phalastina,Turkey and Iranica,This species has recognized with scientific names of Lavandula officinalis, Lavandula vera, Lavandula aungustifolia. Studies have shown that origin of Lavander is Europea conteries, such as France and it was spred via florance and Venis fo different parts of the world. The best way to increased this plants are with grafts to longitiuate 5-8 Cm from plant 2-3 ages.In this project enough a number of 500 Lavander grafts prepared to up way. Using Auxin 5ppm for part grafts for 24 hours,which usin from Auxin took the root two weeks earlier ratio to witness group,After three month growth and control of Lavander grafts in green house, transvered to farm.The farm divided in compelet block random design and applied amount 0,50,100,150,200 kg per hectar ammonium nitrate in tree period to space two month,The farm irrigated with drop system, After five month took away ten plants in each part recorded heigh and plants canopy diameter, Plants cut with a pair of scissors. Average fresh weight, dry weight of ten plants in each part recorded after dispersed in green house.Extraction essential oil of dry plant with Clevenger.Analysis data in end of project with soft wares of computer. Result showed ammonium nitrate caused an increase in fresh weight, dry weight, height, plants canopy diameter, number of branches and essential oil. Plants products increased with increase ammonium nitrate. The high growth showed in 150-200 kg per hectar Ammonium nitrate caused to high growth. Although nitrogen didn,t effective directory on medicinal compound, But nitrate present in Chlorophyl moleucol, However presentation of nitrate cause spreaded of leaves and level to build increased compond hydrocabones.
- برازنده، م. م. 1376. تجزیه شیمیایی روغن های اسانسی لاواند ایران و لاواند فرانسه به کمک روش کاپیلاری گاز کروماتوگرافی.C.G.C. تهران موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
- زمان ،س.1374.گیاهان دارویی . روش کشت،برداشت و شرح مصور رنگی 256 گیاه(ترجمه) ،انتشارات ققنوس، صفحات 19 ، 29، 39، 45، 218.
- سالار دینی، ع. ا. 1366.چاپ سوم ،حاصل خیزی خاک. انتشارات دانشگاه تهران، صفحات 8-20
- قهرمان، ا. 1373.کورموفیت های ایران (سیستماتیک گیاهی) .جلد 3، مرکز نشر دانشگاهی، صفحات 239-250.
- مردانی نژاد، ش. 1379.استخراج، شناسایی و تغییرات ترکیبات گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandulaofficinalis) و مطالعه اثرات آللوپاتی این گیاه. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم دانشگاه شیراز.
- Flora of palaestina .1978,Vol .3T,p:109-111.
-Flora of Turkey . 1982, p: 76-36
-Flora of Iranica . 1982, Vol .150.
-Goodwin & Mercer,1983, Introduction Plant Biochemistry . second edition.
-Venskulonis,P.R;Dapevicius, 1997, Composition of essential oil of Lavender. Journal of Essential Oil Research.No.1,P: 107-110