| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,377 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,000,745 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,921,981 |
ریخت شناسی سنگریزه شنوایی (اتولیت) در تعدادی از ماهیان آب شیرین ایران | ||
| مجله علمی شیلات ایران | ||
| مقاله 16، دوره 17، شماره 4، بهمن و اسفند 1387، صفحه 163-168 اصل مقاله (241.58 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/isfj.2009.115368 | ||
| نویسندگان | ||
| حمیدرضا اسماعیلی؛ آزاد تیموری؛ زینب پیروار | ||
| چکیده | ||
| گوش داخلی ماهیان استخوانی، از لابیرنت های استخوانی و غشایی تشکیل شده است که در داخل کپسول شنوایی استخوانی در عقب جمجمه عصبی قرار می گیرد. لابیرنت غشایی شامل سه اتاقک نسبتا مجزا از یکدیگر به نامهای اوتریکول، ساکول و لاژنا و سه مجرای نیم دایره است (ستاری، 1381). درون هر کدام از این اطاقک ها ساختار تقریبا اسکلتی وجود دارد که حاوی ذرات مواد معدنی مانند دانه های شن هستند. این ساختارها بنام سنگریزه های شنوایی یا سنگ گوش معروفند (Berra & Aday، 2004). جهت مطالعه سنگریزه شنوایی، نمونه های ماهی بوسیله تور دستی یا الکتروشوکر (دستگاه شوک دهنده الکتریکی) از حوضه های آبریز مختلف شامل کر (چشمه- جویبار قدمگاه)، خلیج (رودخانه قره آغاج)، هرمز (چشمه آب گرم خورگو)، حوضه دجله و کارون (تالاب چغاخور) و نیز مزارع پرورش ماهی شش پیر و مرودشت استان فارس جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردیدند. نمونه های ماهی در آزمایشگاه با استفاده از منابع علمی در دسترس شناسایی شد. در این مطالعه از هر گونه، سه نمونه جهت استخراج سنگریزه های شنوایی انتحاب، و در آزمایشگاه، با استفاده از اره مویی شکاف طولی در بین دو چشم ماهیان ایجاد شد تا لابیرنت غشایی (گوش داخلی) آشکار گردد. بعد از استخراج به منظور شفاف شدن و جدا شدن مواد اضافی سنگریزه ماهی ها، به مدت 5 دقیقه در محلول پتاس 10 درصد (یا 6 ساعت در محلول پتاس 1 درصد) قرار داده شدند و در صورت نیاز به پاک شدن بیشتر به مدت 4 ساعت در آب ژاول (H2O2) 5 درصد قرار داده شدند (اسماعیلی و تیموری، 1385) و سپس در گلیسرین در زیر استریومیکروسکوپ مطالعه شدند. با بکارگیری لوله ترسیم (Camera Lucida) متصل به استریومیکروسکوپ شکل شماتیک هر سه نوع سنگریزه شنوایی ترسیم شد و در نهایت سنگریزه های شنوایی ماهیان از نظر ریختی مطالعه و با یکدیگر مقایسه شدند. سنگریزه شنوایی بین گونه های ماهیان دارای تنوع شکلی قابل ملاحظه ای می باشد، لذا وجود این ویژگی ها می تواند سنگریزه شنوایی را همانند استخوان دم لامه (اسماعیلی و تیموری، 1385) بعنوان یکی از ابزار های مناسب رده بندی در ماهیان قرار دهد. در ماهیان استاریوفیزی آستریسکوس نسبت به ساژیتا دارای اندازه بزرگتری است (Popper، 1983). آستریسکوس معمولا گرد و تخم مرغی شکل بوده و ساژیتا معمولا سوزنی یا میله ای شکل می باشد .بیشتر مطالعات درباره سنگریزه شنوایی در ماهیان بر روی ساژیتا انجام گرفته است. اما بدلایل زیر آستریسکوس ماهیان نسبت به سایر اتولیتها کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است: کوچک و شکننده بودن آستریسکوس در تعدادی از ماهیان (بجز اتوفیزی ها)، کمیاب بودن آستریسکوس در لایه های زمین شناسی، محتویات معده یا پسمانده های غذایی شکارچیان. اما مطالعات Assis در سال 2003 نشان داد که می توان از آستریسکوس در شناسایی ماهیان استفاده نمود. چنین وضعیتی در مورد تمامی کپور ماهی شکلان مورد مطالعه صدق می کند، لذا داشتن اطلاعاتی در این خصوص حائز اهمیت می باشد و ممکن است اطلاعات مفید و با ارزشی را برای فیلوژنی و رده بندی ماهی فراهم نمایند. تحقیق حاضر نیز نشان می دهد که بررسی جزئیات دقیق این سنگریزه می تواند ارزش تاکسونومیکی داشته باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اتولیت؛ رده بندی؛ ماهیان آب شیرین؛ ریخت شناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| OTOLITH MORPHOLOGY OF SOME FRESHWATER FISHES OF IRAN | ||
| نویسندگان [English] | ||
| H. Esmaeili؛ A. Teimori؛ Z. Pirvar | ||
| چکیده [English] | ||
| Otoliths or ear stones are small white bodies present in the ear of bony fishes. Otoliths are important in keeping fish position and steadiness and also are useful structures in hearing. There are three pairs of otoliths which are called Sagittus, Lapillus and Astriscus. In the present study, otoliths of 15 species belonging to 14 genera and 6 families were collected from different basins including Kor Watershed, (Ghadamgah), Persian Gulf (Ghara Aghaj River), Hormuz (Khurgu Hot Spring), Tigris and Karon (Ghaghakhor wetland) and also some fish farms of Fars province were examined. Results showed that in Salmonidae, Cichlidae and Cyprinodontidae families Sagittus is larger while in the Balitoridae, Cobitidae and Cyprinidae Asteriscus is bigger than the other otoliths. Moreover, there is high variation in Asteriscus shape in different families. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Otolith, Taxonomy, FRESHWATER FISHES, Morphology | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,474 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 347 |
||