علی حوری, مجید. (1396). تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی خرما در مرحله رشد رویشی با استفاده از لایسیمتر. سامانه مدیریت نشریات علمی, 31(3), 329-340. doi: 10.22092/jwra.2017.113670
مجید علی حوری. "تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی خرما در مرحله رشد رویشی با استفاده از لایسیمتر". سامانه مدیریت نشریات علمی, 31, 3, 1396, 329-340. doi: 10.22092/jwra.2017.113670
علی حوری, مجید. (1396). 'تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی خرما در مرحله رشد رویشی با استفاده از لایسیمتر', سامانه مدیریت نشریات علمی, 31(3), pp. 329-340. doi: 10.22092/jwra.2017.113670
علی حوری, مجید. تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی خرما در مرحله رشد رویشی با استفاده از لایسیمتر. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1396; 31(3): 329-340. doi: 10.22092/jwra.2017.113670
تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی خرما در مرحله رشد رویشی با استفاده از لایسیمتر
استادیار پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران.
چکیده
تعیین نیاز آبی گیاهان به منظور استفاده بهینه از منابع آب در بخش کشاورزی از اهمیت بسیاری برخوردار است. به منظور تعیین نیاز آبی و ضریب گیاهی خرمای رقم برحی در سال‌های اول تا سوم رشد رویشی، یک لایسیمتر زهکش‌دار برای اندازه‌گیری تبخیر-تعرق مرجع و سه لایسیمتر زهکش‌دار برای اندازه‌گیری تبخیر-تعرق خرما در نظر گرفته شدند. میزان تبخیر-تعرق مرجع و خرما با استفاده از رابطه بیلان آب در خاک تعیین شد. نتایج نشان داد که مقدار تبخیر-تعرق مرجع در سال‌های اول تا سوم به ترتیب معادل 2105، 1827 و 8/2021 میلی‌متر شد. در حالی که مقدار تبخیر-تعرق خرما در سال‌های اول تا سوم رشد به ترتیب معادل 3/274، 7/402 و 2/597 میلی‌متر بود، به‌طوری که مقدار افزایش سالانه تبخیر-تعرق گیاه به ترتیب برابر 8/46% و 3/48% بود. مقدار ضریب گیاهی خرمای رقم برحی برای سال اول رشد، بین 08/0 تا 18/0 در نوسان بود. کمترین مقدار ضریب گیاهی در اسفند ماه و بیشترین مقدار آن در مهر و دی ماه وجود داشت. اما مقدار ضریب گیاهی برای سال دوم از 10/0 تا 30/0 و برای سال سوم از 19/0 تا 43/0 متغیر بود. بیشترین مقدار ضریب گیاهی برای سال دوم در مرداد و دی ماه و برای سال سوم در آبان ماه و کمترین مقدار آن برای هر دو سال در اسفند ماه بود. علت اصلی تفاوت مقادیر نیاز آبی و ضریب گیاهی خرما بین سال‌های اول تا سوم را می‌توان افزایش سن گیاه و رشد رویشی آن دانست.
Lysimertic determination of Water Requirement and Crop Coefficient of Date Palm in Vegetative Growth Phase
نویسندگان [English]
Majid Alihouri
Assistant Prof., Date Palm and Tropical Fruits Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ahvaz, Iran.
چکیده [English]
It is necessary to determinate of crop water requirement for optimum use of agricultural water resources. This research was carried out for determining water requirement and crop coefficient of Barhee date palm in the first to third year of vegetative growth. A drainage lysimeter was used to measure reference evapotranspiration (ETr) and three drainage lysimeters were used to measure evapotranspiration of date palm (ETc). The amounts of reference evapotranspiration and ETc were calculated using soil water balance. The results showed that ETr values in the first to third year were 2105, 1827, and 2021.8 mm, respectively, while seasonal ETc in vegetative growth were 274.3, 402.7, and 597.2 mm, respectively. ETc increased 46.8% and 48.3%, yearly. The crop coefficient of Barhee date palm was 0.08-0.18 in the first year. In this year, the minimum crop coefficient was recorded in May, while the maximum crop coefficient was in October and January. But, the date palm crop coefficient was 0.10-0.30 in the second year and 0.19-0.43 in the third year of vegetative growth. In second and third years of vegetative growth, the minimun crop coefficient was recorded in March. In the second year, the maximum crop coefficient was observed in August and January, while the maximum crop coefficient in the third year was obtained in November. The increasing plant age and vegetative growth could be the main reasons for the difference in the amounts of water requirement and crop coefficient of date palm in the first to third year.
کلیدواژه‌ها [English]
Irrigation, Irrigation scheduling, Soil water balance, Evapotranspiration, Barhee date palm
احمدی عدلی، ر. 1386. تعیین آب مصرفی پتانسیل گیاه ذرت در منطقه مغان به روش لایسیمتری. دهمین کنگره علوم خاک ایران، 4 تا 6 شهریور 1386، کرج: 53-55.
پناهی، م.، عقدایی، م. و م. رضایی. 1385. تعیین تبخیر و تعرق استاندارد گیاه چغندر قند در کبوترآباد اصفهان. چغندر قند، 22(1): 25-37.
دانشنیا، ع.. 1378. اثر دور و عمق آبیاری به روش قطرهای بر عملکرد و رشد نخل شاهانی. مجله علوم خاک و آب، 13(2): 130-139.
شهابی‌فر، م. و م.ح. رحیمیان. 1386. تعیین نیاز آبی چغندر قند به روش لایسیمتری در مشهد. چغندر قند، 23(2): 177-184.
علی‌حوری، م. 1392. اثرات دور و عمق آبیاری بر رشد رویشی پاجوش‌های خرمای رقم برحی. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. اهواز: موسسه تحقیقات خرما و میوه‌های گرمسیری. 25ص.
علی‌حوری، م. 1394. بررسی اثرات توأم کم آبیاری و شوری آب آبیاری بر تبخیر-تعرق و رشد رویشی نهال خرمای رقم برحی با استفاده از خاک‌پوش در استان خوزستان. پایان نامه دکتری. دانشگاه شهید چمران اهواز. 162ص.
علی‌حوری، م. و پ. تیشه‌زن. 1390. برنامه راهبردی بخش خرما در کشور/ زیر برنامه آبیاری. اهواز: انتشارات کردگار. 43ص.
علی‌حوری، م. و ع. تراهی. 1389. اثرات دور و میزان آبیاری بر گیرایی و رشد رویشی پاجوش‌های نخل خرما. سومین همایش ملی مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی، 10-12 اسفند 1389، دانشگاه شهید چمران اهواز: 123-131.
علیزاده ،ا. 1394. طراحی سیستم‌های آبیاری: طراحی سیستم‌های آبیاری تحت فشار. مشهد: دانشگاه امام رضا(ع). 452ص.
غفاری‌نژاد، ع. 1380. تعیین بهترین دور و عمق آبیاری نخل مضافتی به روش قطرهای. بم: مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان. 23ص.
فرشی ع.ا.، شریعتی م.ر.، جاراللهی ر.، قائمی م.ر.، شهابی فر م. و م. تولایی. 1376. برآورد آب مورد نیاز گیاهان عهده زراعی و باغی کشور. جلد دوم. کرج: نشر آموزش کشاورزی. 629ص.
محبی، ع. و م. علی‌حوری. 1392. اثر عمق و روش آبیاری بر میزان بهره‌وری، عملکرد و صفات رویشی نخل پیارم. نشریه پژوهش آب در کشاورزی، ب، 27(4): 455-464.
مرادی دالینی، ا.، صالح، ج.، کرمی، ی. و ا. مقیمی. 1384. تعیین نیاز آبی خرما در منطقه حاجی آباد هرمزگان. خلاصه مقالات اولین جشنواره و همایش بین المللی خرما. بندر عباس، 29 و 30 آبان 1384: 54-55.
مستعان، ا.، لطیفیان، م.، تراهی، ع.، امانی، م.، محبی، ع. و م. علی‌حوری. 1396. راهنمای فنی کاشت، داشت و برداشت خرما. تهران: نشر آموزش کشاورزی. 282ص.
وزیری، ژ. و م.ر. شریعتی. 1377. راهنمای آبیاری باغ‌های میوه. موسسه تحقیقات خاک وآب. نشریه فنی شماره 37 . کرج: نشر آموزش کشاورزی.
Alamoud, A.I., Mohammad, F.S., Al-Hamed S.A. and A.M. Alabdulkader. 2012. Reference evapotranspiration and date palm water use in the kingdom of Saudi Arabia. International Research Journal of Agricultural Science and Soil Science, Vol. 2(4): 155-169.
Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. and M. Smith. 1998. Crop evapotranspiration: Guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper 56. Rome, Italy, 211p.
Alves Jr, J., Folegatti, M.V., Parsons, L.R., Bandaranayake, W., Silva, C.R., Silva, T,J.A. and L.F.S.M. Campeche. 2007. Determination of the crop coefficient for grafted ‘Tahiti’ lime trees and soil evaporation coefficient of Rhodic Kandiudalf clay soil in Sao Paulo, Brazil. Irrigation Science, 25; 419-428.
Bhantana, P. and N. Lazarovitch. 2010. Evapotranspiration, crop coefficient and growth of two young pomegranate (Punica granatum L.) varieties under salt stress. Agricultural Water Management, 97: 715–722.
Boman, B. 1994. Evapotranspiration by young Florida Flatwoods citrus trees. Journal of Irraigation and Drainage Engineering, 120 (1): 80-88.
Kassem, M.A. 2007. Water requirements and crop coefficient of date palm trees "sukariah cv.". Misr J. Ag. Eng., 24(2): 339-359.
Mazahrih, N.T., AL-Zu’bi, Y., Ghnaim, H., Lababdeh, L., Ghananeem, M. and H. Abu Ahmadeh. 2012. Determination actual evapotranspiration and crop coefficients of date palm trees (Phoenix dactylifera) in the Jordan Valley. American-Eurasian J. Agric. & Environ. Sci., 12 (4): 434-443.
Merkley, G.P. and R.G. Allen. 2004. Sprinkle and trickle irrigation lectures. Biological and Irrigation Engineering Department, Utah State University, Logan, Utah. 213p.
Netzer, Y., Yao. C. and M. Shenker. 2009. Water use and the development of seasonal crop coefficients for Superior Seedless grapevines trained to an open-gable trellis system. Irrigation Science, 27: 109–120.
Williams, L.E. and J.E. Ayars. 2005. Grapevine water use and the crop coefficient are linear functions of the shaded area measured beneath the canopy. Agricultural and Forest Meteorology, 132: 201–211.
Zaid, A. 1999. Date palm cultivation, FAO Plant Production and Protection paper, No. 156, 287p.
